چرا در داروخانه‌ها کمبود انسولین داریم؟

این روزها کرونا سایه سنگین خود را بر کشور انداخته و با هر قشری هم به شیوه‌ای متفاوت در حال جنگ است. اما شاید بتوان بیماران دیابتی را یکی از آسیب‌پذیرترین گروه‌ها در میدان تقابل با کرونا دانست. کسانی که اغلب رده سنی بالایی دارند و این روزها به سختی می‌توانند انسولین مورد نیاز خود را در سطح شهر پیدا کنند. بیمارانی که انسولین از نان شب هم برایشان واجب‌تر است اما حال محتاج همین نان شب شده‌اند.

قریب به چند ماه است که به دلیل درگیری کشور با کرونا و همچنین مشکلات تحریمی، شاهد کمبود انسولین هستیم. هرچند که این کمبود در ماه‌های ابتدایی پاییز امسال بیشتر بود اما حال شرایط توزیع آن در وضعیت بهتری قرار دارد. در طول این مدت مشکلات فراوانی برای بیماران دیابتی و یافتن انسولین آنها وجود داشت و صدای بیماران نیازمند به این دارو هم در آمده بود.

اما به گفته مسئولان، حال داروخانه‌ها کمبودی در این دارو ندارند و بیماران نیز به راحتی می‌توانند با مراجعه به مراکز توزیع دارو به ویژه داروخانه‌های هلال احمر آن را تهیه کنند.

حسن صفاریه مدیرعامل سازمان تدارکات پزشکی، دوم آبان ماه با حضور در رسانه ملی با اشاره به توزیع انسولین در داروخانه‌ها افزود: انسولینی که به ما تخصیص داده می‌شود را به محض در اختیار قرار گرفتن و به فاصله یک روزه آن را در داروخانه توزیع می‌کنیم.

وی با بیان اینکه کمبودهای دارویی مقطعی گفت: در شرایط حاضر شرایط نامطلوبی در دسترسی مردم به دارو وجود ندارد تقریباً همه اقلام دارویی در سطح کشور و در داروخانه‌های هلال‌احمر وجود دارد.

روایت‌های متناقض با گفته‌های مسئولان از زبان بیماران دیابتی

علیرغم گفته‌های مدیرعامل سازمان تدارکات پزشکی هلال احمر مبنی بر عدم وجود کمبود دارو به ویژه در داروخانه‌های هلال احمر اما روایت‌های میدانی از داروخانه‌های سطح شهر حکایت دیگری دارد.

به همین منظور نیز سری به داروخانه مرکزی هلال زدیم تا وضعیت دسترسی بیماران به داروهایی ازجمله انسولین را پیگیری کنیم. تقریباً انواع مختلف انسولین در داروخانه هلال احمر موجود بوده اما میزان این موجودی محدود است و اصل ماجرا همین محدود بودن موجودی داروها است.

به طوری که حتی بیماران دارای شرایط حاد هم نمی‌توانند تعدادی انسولین نوشته شده در نسخه خود را از داروخانه تحویل بگیرند و به تمام بیماران تعداد محدودی انسولین تحویل داده می‌شود.

حال سوال اینجاست که بیمار مبتلا به دیابت چگونه باید باقی تعداد انسولین مورد نیاز خود را تهیه کنند و برای یافتن یک داروی عادی چندین داروخانه سطح شهر را باید زیر و رو کند؟

یکی از بیماران حاضر در داروخانه که فردی سالخورده و مبتلا به دیابت است، می‌گوید: من باید ماهانه ۷ عدد انسولین قلمی مصرف کنم و دکتر هم در نسخه پزشکی برایم این تعداد را نوشته است. تا چندین ماه پیش به راحتی می‌توانستم این دارو را تهیه کنم اما الان به سختی پیدا نمی‌شود.

دفترچه‌اش را نشانم می‌دهد و ادامه می‌دهد: از داروخانه هلال احمر فقط ۳ عدد انسولین قلمی توانستم تحویل بگیرم. هرچه اصرار می‌کنم باقی تعداد موجود در نسخه را نمی‌دهند و می‌گویند به همه بیماران به صورت محدود تحویل داده می‌شود. برای تهیه باقی تعداد انسولین‌های مورد نیازم باید داروخانه‌های شهر را بگردم تا شاید دارویم را پیدا کنم.

سرنوشت بیماری که توان مالی خرید داروی آزاد را ندارد، چیست!؟

یکی دیگر از بانوان سالخورده حاضر در داروخانه نیز در صف طولانی دریافت دارو حضور دارد و به دنبال انسولین است، به سمتش می‌روم تا درباره تهیه انسولین سوال کنم.

سن بالایی دارد و به سختی در صف شلوغ داروخانه ایستاده است، نسخه پزشکی خود را نشانم می‌دهد و می‌گوید: داروخانه‌های دولتی یا هلال احمر به تعداد انسولین‌های موجود در نسخه انسولین نمی‌دهند و وقتی اعتراض می‌کنیم هم می‌گویند که دارو به تعداد کافی نیست به همین دلیل نمی‌توانیم تعداد زیادی تحویل دهیم.

درباره نحوه فروش انسولین در دیگر داروخانه‌ها سوال می‌کنم که می‌گوید: داروخانه‌های دولتی هم کم‌تر از هلال احمر انسولین و اغلب یک عدد آن هم با نسخه پزشک به بیماران تحویل می‌دهند. قیمت انسولین در داروخانه‌های آزاد نیز بالاست و تهیه آن برای بیماری که مصرف روزانه دارد بسیار دشوار است.

نفس عمیقی می‌کشد و می‌گوید: پس بیماری که نیاز به این دارو دارد و توان مالی خرید انسولین آزاد را ندارد باید بمیرد؟ باید چند داروخانه شهر را بگردد تا شاید یک عدد انسولین قلمی پیدا کند؟

در همین خصوص محمد نصیری سخنگوی سابق جمعیت هلال احمر، درباره وضعیت موجودی انسولین در داروخانه‌های هلال احمر می‌گوید: براساس آخرین آمارها درحال‌حاضر دو نوع انسولین قلمی و معمولی در داروخانه‌های هلال موجود است البته هلال احمر تنها توزیع‌کننده این دارو است و نقشی در کمبود آن ندارد بلکه تعدادی را که دانشگاه‌های علوم پزشکی در اختیار ما می‌گذارند، توزیع می‌کنیم.

وی افزود: با این حال ممکن است یک نوع انسولین در زمان خاصی توزیع نشود و در اختیار ما هم قرار نگیرد که در این شرایط با کمبود آن مواجه می‌شویم اما به طور کلی همه همکاران ما در هلال احمر و وزارت بهداشت در تلاش برای توزیع مناسب این دارو هستند.

نصیری پیش‌تر در پاسخ به کمبود انسولین نیز گفته بود: میزان اختصاص انسولین به داروخانه‌های هلال احمر با قبل از این دوران کمبود هیچ تغییری نکرده است البته ما درخواست افزایش سهمیه را داده‌ایم و امیدواریم سهمیه بیشتری برای توزیع میان بیماران دریافت کنیم.

لزوم اقدام جدی مسئولان برای افزایش توزیع انسولین

با وجود اذعان برخی مسئولان به نبود هیچ گونه مشکل برای دسترسی به این دارو و عدم کمبود انسولین در داروخانه‌ها، مشاهدات میدانی نشان می‌دهد که محدود بودن موجودی داروخانه‌ها بیماران را با مشکلات فراوانی روبه‌رو کرده است.

اغلب داروخانه‌های دولتی تنها یک عدد انسولین را به بیماران تحویل می‌دهند و داروخانه‌های هلال احمر نیز به تعداد بسیار محدود و کم توزیع می‌کنند. این در حالی است که بیماران دیابتی باید در شرایط وخیم شیوع کرونا از منزل خارج شده و برای یافتن انسولین مورد نیاز خود به داروخانه‌های متعدد مراجعه کنند. به علاوه اغلب این بیماران در سنین بالا بوده و با توجه به مبتلا بودن به بیماری زمینه‌ای تردد آنها در شهر بسیار خطرناک است.

حال باید دید که مسئولان مربوطه در وزارت بهداشت و هلال احمر چه راهکاری برای حل مشکل کمبود انسولین و تسهیل وضعیت توزیع آن در داروخانه‌ها خواهند گرفت. البته اقدام برای افزایش توزیع این دارو در داروخانه‌ها برای بسیاری از مردم کشور امری حیاتی است و شرایط کرونا نیز لزوم اقدام جدی مسئولان در این باره را ضروری‌تر از قبل کرده است.