تکلیف سفرها در نوروز ۱۴۰۰ چه شد؟

رئیس‌جمهور حسن روحانی در جلسه روز چهارشنبه (۲۹ بهمن‌ماه) پس از گزارش طرح قرارگاه عملیاتی ستاد ملی مقابله با کرونا درباره سفرهای نوروزی، از مردم مصرانه خواست با رعایت دقیق و مستمر دستورالعمل‌های بهداشتی، مانعِ آغاز موج جدیدی از ویروس کرونا در کشور و در نتیجه تحمیل یک سلسله محدودیت‌ها در رفت و آمدها نشوند.

روحانی گفت که طرح قرارگاه عملیاتی که با کمک دستگاه‌های ذیربط درخصوص سفرهای نوروزی آماده شده است، برای تصویب نهایی به جلسه آتی ستاد ملی مقابله با کرونا ارائه می‌شود.

این سخن، یعنی هنوز طرح سفرهای نوروزی در ستاد ملی کرونا تصویب و تایید نشده است. این احتمالات و نداشتن قطعیت در برقراری سفرهای نوروزی در مصاحبه رئیس دفتر رئیس‌جمهوری نیز تکرار شده است؛ محمود واعظی چند روز پیش گفته: بنا داریم تا جایی که ممکن است سختگیری‌ها را ادامه دهیم و اگر مردم، ستادهای استانی و استانداری‌ها کمک کردند و وضعیت در پایان اسفند مناسب باشد، ممکن است ساز وکار جدیدی برای تعطیلات نوروز داشته باشیم تا مردم که در یک سال گذشته سفر نرفته‌اند، از این فرصت استفاده بهتری ببرند. ساز و کاری هم داشته باشیم تا برخلاف گذشته فقط چند شهر شمال، مشهد، اصفهان و شیراز هدف سفر نباشند و با تراکم خیلی زیاد روبه‌رو نشوند.

علی‌اصغر مونسان ـ وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی ـ هم در آخرین اظهارنظری که درباره سفرهای نوروزی داشته از احتمالات حرف زده است. او گفته جلسه‌ای در کمیته امنیتی ـ اجتماعی ستاد مقابله با کرونا برگزار و مفصل در این‌باره صحبت شده است. یک سال است که از شیوع این ویروس می‌گذرد و تأثیراتی را روی گردشگری گذاشته است. به همین خاطر در آن جلسه مفصل بحث شد که درباره نوروز و سفرهای «احتمالی» نوروزی چگونه باید برنامه‌ریزی کنیم.

مونسان گفت: خوشبختانه پروتکل‌های دقیق بهداشتی در حوزه گردشگری رعایت می‌شود. وزارت بهداشت درباره سفرهای مدیریت‌شده که تحت نظارت ما انجام می‌شود نگرانی ندارد. آن‌چه مورد نگرانی آن‌هاست سفرهای انبوهی است که خارج از ضابطه و بدون مدیریت درحال انجام است. یعنی این‌که هرکسی با ماشین خود به سفر می‌رود و معلوم هم نیست در کجا اقامت می‌کند. این موجب نگرانی است. البته اگر افراد با ماشین شخصی سفر بروند اما در مراکز اقامتی تحت نظارت ما اقامت کنند این نیز قابل قبول است و نگرانی در این خصوص کمتر است.

ولی تیموری، معاون گردشگری وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی نیز چندی پیش از متقاعد شدن ستاد ملی کرونا درباره برقراری سفرهای نوروزی و مدل‌هایی برای سفر که در این ستاد مورد توافق قرار گرفته سخن گفته که از آن برداشت شده بود این ستاد مجوز سفرهای نوروزی را هرچند مشروط صادر کرده است.

تیموری گفته بود: به دلیل ناپایدار بودن شرایط کشور به واسطه شیوع کرونا، سفرهای نوروزی همچون سال گذشته با محدودیت‌هایی مواجه است، اما وزارت گردشگری با تشریح و تبیین برنامه‌ها و تمهیدات به‌عمل‌آمده و با معرفی دو راهکار سبز برای سفرهای ایمن، اعضای ستاد را برای انجام سفرها در قالب تورهای مسافرتی و نیز با رزرو مراکز اقامتی شامل هتل‌ها، مهمانپذیرها و بوم‌گردی‌های دارای مجوز از سوی وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی متقاعد کرد.

این درحالی است که که علیرضا رئیسی، سخنگوی ستاد ملی کرونا تاکید کرده رفع محدودیت‌ها و برقراری سفر در تعطیلات نوروزی مشروط به این است که تا پایان سال، شرایط مناسب نگه داشته شود. تیموری، معاون گردشگری قبلا تایید کرده بود که برقراری سفرهای نوروزی به حاد نشدن ویروس کرونا در کشور مشروط شده است، هرچند که این ستاد مصوبه‌هایی در ارتباط با ممنوعیت سفر به شهرهای قرمز و نارنجی در تعطیلات نوروز دارد و سفر به نقاط دیگر کشور را به ارائه «رزرو اقامتگاه» منوط کرده است.

در حقیقت، ستاد ملی کرونا نسبت به مدل‌های پیشنهادی وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی برای سفرهای نوروزی توجیه و متقاعد شده اما همچنان شیوه مدیریت سفرهای انبوه شخصی که هر سال در تعطیلات نوروز رخ می‌دهد محل پرسش و ابهام است. طبق گزارش‌های مرکز آمار در بهار سال ۹۸ از مجموع ۱۰۲ میلیون سفری که انجام شده حدود ۵۴ درصد بدون اقامت شبانه و ۴۶ درصد با اقامت شبانه بوده که حدود ۶۰ درصد سفرهایی که اقامت شبانه داشته، به انگیزه دیدار دوستان و بستگان انجام شده است.

رئیس پلیس راهور ناجا بدون اشاره به مدل‌های پیشنهادی وزارت میراث فرهنگی و گردشگری اعلام کرده برای سفرهای نوروزی با حجمی که پیش‌بینی می‌شود، دو سناریو دیگر طراحی کرده و با وزارت کشور هم درباره آنها مذاکره کرده است.

سردار هادیانفر گفته سناریو نخست این است که کرونا مانند شرایط کنونی باقی بماند ولی شدت بیماری افزایش یابد که البته تحلیل‌های وزارت بهداشت این است که اگر با این روند کاهش اجرای دستورالعمل‌ها پیش برویم با موج چهارم مواجه می‌شویم، اگر این‌طور باشد قطعا محدودیت‌ها بیشتر می‌شود. ما پیشنهاد کردیم محدودیت‌ها برای شهرهای هدف و مسافرپذیر مانند گیلان، مازندران، یا مراکز استان‌هایی مثل اصفهان و جنوب کشور یا مناطق زیارتی بیشتر شود.

سناریو دوم به زعم پلیس راهور ناجا، در صورت کاهش بیماری و فراگیری واکسن قابل اجرا است که هر دو آنها هفته آینده با ستاد ملی کرونا مطرح می‌شود.

همه این گزینه‌ها و احتمالات درحالی روی میز ستاد کرونا است که وزارت بهداشت چند روزی است، زنگ خطر خیز موج چهارم کرونا در کشور را به صدا درآورده است.