گلایه برخی از معلمان در آستانه بازنشستگی

این روزها تعدادی از معلمان که در آستانه بازنشستگی هستند، گلایه‌ای دارند که هنوز پاسخ مناسبی برای آن دریافت نکردند. این معلمان جزو فارغ‌التحصیلان دانشسراها هستند. البته برخی از این معلمان من با ثبت سوژه‌ای با عنوان «درخواست احتساب سنوات فاصله خدمتی معلمان دانشسراهای تربیت معلم» خواستار پیگیری شدند.

شاید بپرسید دانشسرا چیست؟ در گذشته، دانش‌آموزان علاقه‌مند به حرفه معلمی، از سوم راهنمایی به مدت ۴ سال یا از دوم دبیرستان به مدت ۲ سال وارد دانشسرا می‌شدند و دیپلم آموزش ابتدایی به آنها داده می‌شد و معلم می‌شدند؛ به عبارت دیگر استخدام از مقطع دیپلم در آموزش و پرورش انجام می‌شد.

آقای «م» یکی از معلمان باسابقه آموزش و پرورش که دانش‌آموخته دانشسراست گفت: «آن زمان باید تعهد می‌دادیم که دو برابر مدت آموزش در آموزش و پرورش کار خواهیم کرد و ما هم پذیرفتیم. درس خواندیم و فارغ‌التحصیل شدیم اما آن زمان گفتند که بر اساس ردیف استخدامی جذب انجام می‌شود و باید صبر کنید».

وی ادامه داد: «چون تعهد داده بودیم که در آموزش و پرورش معلم شویم و خودمان هم علاقه داشتیم، صبر کردیم و البته این صبر برای برخی چند سال انجامید. مثلا بنده سه سال صبر کردم تا به عنوان معلم، فعالیتم را آغاز کنم».

* ماجرای احتساب سال‌های بلاتکلیفی

سال‌هایی که این معلمان در دانشسرا درس می‌خواندند چون متعهد خدمت شده بودند به عنوان سابقه کار برای آن محاسبه شد اما سال‌های بلاتکلیفی، همانطور بلاتکلیف ماند تا اینکه چندین سال بعد، برخی معلمان در دیوان عدالت اداری، شکایتی را برای حل مشکل سال‌های بلاتکلیفی طرح کردند که البته آن زمان دیوان عدالت اداری اعلام کرد که «عدم اشتغال این افراد مستند به فعل آنان نبوده و تأخیر در صدور احکام استخدامی، نافی حق مکتسبه قانونی آنان نیست» و رأی به احتساب سال‌های بلاتکلیفی دارد.

آقای «م» در این خصوص گفت: «ما حتی بدهی صندوق بازنشستگی برای ایام بلاتکلیفی را محاسبه و پرداخت کردیم و پرونده بسته شد اما حالا در زمان بازنشستگی ما، عنوان می‌شود که آن سال‌ها محاسبه نمی‌شود».

وی ادامه داد: «طبق ماده ۸۱ قانون تشکیلات و دادرسی دیوان عدالت اداری، اثر آرای جدید به آینده است و موجب نقض آرای قطعی سابق نمی‌شود در حالی که آموزش و پرورش و صندوق بازنشستگی با تفسیر رأی جدید دیوان که اصلا ربطی به فاصله خدمتی دانشسرایی‌ها نمی‌شود و در مورد افرادی بوده که علاوه بر دانشسرا به مراکز تربیت معلم هم ‌رفته‌اند، رأی‌های قبلی را نقض حساب کرده و فاصله خدمتی آنها را در محاسبه نمی‌کند».

معلمان می‌گویند تعداد فارغ‌التحصیلان دانشسراهای تربیت معلم سراسر کشور چیزی حدود ۴۰ هزار نفر می‌شود که طبق آرای وحدت رویه و عمومی به شماره‌های ۷۵۸ ۶۵۴ ۱۵۳ و۹۳۸و آرای شخصی و قطعی دیوان عدالت اداری و به تبع آن پیرو بخشنامه‌های وزارت آموزش و پرورش نسبت به اجرا و اعمال احتساب ایام بلاتکلیفی (فاصله فراغت از تحصیل تا استخدام ) در احکام کارگزینی فرهنگیان دانشسرایی در بیش از یک دهه قبل، اصلاح و صادر شد اما صندوق بازنشستگی کشوری در آستانه بازنشستگی فرهنگیان از اجرای آرای صادره دیوان عدالت اداری استنکاف می‌کند.

* دلایل گلایه فرهنگیان

۱- فرهنگیان عنوان می‌کنند طی دو سال گذشته حدودا ۱۰ هزار نفر از فرهنگیان با شرایط مشابه بدون هیچ مشکلی بازنشسته شده‌اند.

۲- اگر عدم اشتغال به خدمت متعهدین آموزش و پرورش مستند به فعل آنان نباشد مدت عدم اشتغال جزو سابقه خدمت محسوب می‌شود که بر اساس رأی وحدت رویه شماره ۱۵۳ مورخ ۱۳۸۸.۳.۱۳ است.

۳- درحالی که رأی عمومی شماره ۱۵۳ دیوان عدالت اداری بر ورود شکایت فرهنگیان و احتساب فاصله خدمت دلالت دارد ولی براساس بخشنامه وزارت آموزش و پرورش ۷۱۰.۱۴ مورخ۱۳۹۷.۵.۶ موضوع بر عکس جلوه داده شده و رأی ۱۵۳ بر علیه فرهنگیان استفاده می‌شود.

 ۴- در آخرین رأی عمومی صادره از دیوان عدالت اداری به شماره ۸۲۵ مورخ ۱۳۹۹.۷.۱ که به رأی شماره ۹۳۱ مورخ ۱۳۹۸.۵.۱۵ هیأت عمومی دیوان استناد و بر اساس آن رأی صادر شده است؛ این در حالی است که موضوع اصلی رأی عمومی شماره۹۳۱ (استنباط متفاوت شعب دیوان از قوانین در احتساب مدت تحصیل در دانشسراهای آموزش و پرورش بوده است) زیرا افرادی بوده‌اند که بلافاصله بعد از فارغ التحصیلی از دانشسرا در آزمون تربیت معلم شرکت کرده و از تربیت معلم استخدام شده‌اند و این اشخاص اصلا فاصله خدمتی نداشته‌اند.

۵_به استنادماده ۱۲۴ قانون استخدام کشوری که عنوان می‌کند وضعیت استخدامی مستخدمین رسمی منحصرا یکی از حالت‌های ۱۴گانه (حالت آزمایشی، اشتغال، مرخصی، آماده خدمت، اخراج و۔۔۔) خواهد بود و نمی‌توان ستخدم را در حال استخدام دیگری قرارداد بنابراین فاصله خدمتی ایجاد شده (حاکمیت قانون استخدام کشوری )جزو هیچکدام ازحالت‌های استخدامی مقرر در ماده ۱۲۴ استخدام کشوری نبوده و تخلف آشکار از قوانین از سوی آموزش و پرورش است.

۶- حسب ماده ۸ قانون متعهدین خدمت و مواد ۱۸ و تبصره‌های آن، وزارت آموزش و پرورش مکلف به استخدام متعهدین خدمت در صورت نیاز بوده و در صورت عدم نیاز باید طبق تبصره ۵ قانون متعهدین آموزش و پرورش اقدام کند و در غیر این صورت باید تعهد دانش‌آموزان دانشسرا لغو می‌شد، که نه دلیلی برای عدم استخدام از طرف وزارت متبوع ارائه شده و نه تعهد متعهدین به خدمت لغو شده است.

۷- طبق مادتین ۱ و ۳ قانون متعهدین خدمت در آموزش و پرورش در هنگام ورود باید تعهد ثبتی بسپارند تا دو برابر مدت تحصیل خود را در جایی که وزارت آموزش و پرورش تعیین می‌کند، خدمت نمایند و قبل از اتمام مدت تعهد، حق استخدام در هیچ یک از وزارتخانه‌ها و سازمان‌ها و مؤسسات دولتی را نخواهند داشت. با توجه به عدم حذف تعهد ثبتی در ایام بلاتکلیفی نمی‌توانستیم در جایی استخدام، یا مشغول به کار و یا حتی خدمت سربازی برویم.

۸- طبق ماده ۴ قانون متعهدین خدمت تسلیم گواهینامه و ریز نمره و یا تأییدیه تحصیلی به هر عنوان قبل از انجام یا لغو تعهد ممنوع بوده و بالاجبار ما باید منتظر دعوت به کار از سوی وزارت آموزش و پرورش می‌بودیم.

۹- بر حسب ماده ۲۰ قانون استخدام کشوری افرادی که در طی یا پایان دوره آزمایشی صالح برای ابقاء در خدمت مورد نظر تشخیص داده نشوند بدون هیچگونه تعهد حکم برکناری آنان از طرف وزارتخانه صادر و جریان به سازمان امور استخدامی اطلاع داده می‌شود که این امر در هیچ کدام از ما صدق نمی‌کند.

۱۰ - حسب ماده ۱ قانون متعهدین خدمت در آموزش و پرورش، دانش‌آموزان دانشسراها وتربیت معلم مکلفند در آغاز تحصیل خودبه وزارت آموزش و پرورش تعهد خدمت بسپارند و تحصیل آنان در مراکز تحصیلی مربوط منوط به سپردن تعهد ثبتی به وزارت مذکور و یا اعلام عدم نیاز آن وزارت است.

با استناد به بند اول ماده فوق در صورت نیاز وزارت متبوع از همه دانش‌آموزان دانشسراها تعهد ثبتی می‌گرفت که از همه مشمولان تعهد ثبتی گرفته شده است و در صورت اعلام عدم نیاز از طرف وزارت متبوع، نیازی به گرفتن تعهد ثبتی نبوده است درحالی که این موضوع اتفاق نیفتاده است.

* آموزش و پرورش چه می‌گوید؟

آقای «ر» یکی دیگر از معلمان در آستانه بازنشستگی در این خصوص گفت: «بر اساس تعهد آموزش و پرورش ما که تحصیلاتمان تمام شد باید سرکار می‌رفتیم اما وقتی تحصیلمان تمام شد، گفتند ردیف استخدام نداریم و هر چند ماهی، چند نفر را سرکار می‌فرستادند».

وی افزود: «یادم می‌آید یکبار در مهمانی بودم یکی از اعضای مهمانی با صدای بلند گفت «جوان چرا شما را سرکار نمی‌برند لابد یک مشکلی دارید حتما کاری کردی سرکار نمی‌برند» راستش خیلی ناراحت شدم. هرچقدر هم توضیح دادم نتیجه نداد. این روزهای بلاتکلیفی به روحیه ما که جوان هم بودیم، خیلی ضربه زد.

هفته اول فروردین امسال، مرکز برنامه‌ریزی نیروی انسانی و امور اداری وزارت آموزش و پرورش، در اطلاعیه‌ای بر عدم احتساب فاصله فراغت از تحصیل تا استخدام فارغ‌التحصیلان دانشسراها تأکید کرد.

در این اطلاعیه آمده است: «بر اساس درخواست تعدادی از فارغ‌التحصیلان دانشسراها در مورد عدم احتساب فاصله فراغت از تحصیل تا استخدام از وزیر آموزش‌ و پرورش، بر اساس مفاد نامه شماره ۱۷۰۰۶۱.۸۱۰ به تاریخ ۸ دی ۹۹ دفتر حقوقی، املاک و حمایت قضایی در خصوص احتساب ایام بلاتکلیفی دانشسراها و مطابق رأی وحدت رویه هیأت عمومی دیوان عدالت اداری به شماره ۸۲۵ به تاریخ اول مهر۹۹، دانش آموزان دانشسراها از ابتدای تحصیل به استخدام آزمایشی پذیرفته ‌نشده‌اند و آموزش‌ و پرورش نیز تکلیفی در خصوص استخدام آنان پس از فراغت از تحصیل نداشته است».

در ادامه این اطلاعیه آمده است: «احتساب فاصله زمانی بین فارغ‌التحصیلی تا زمان استخدام این قبیل افراد، فاقد مبنای قانونی است؛ در ضمن رأی هیأت عمومی دیوان عدالت اداری به شماره ۱۵۳ به تاریخ ۱۲ خرداد ۸۷ صرفاً در خصوص احتساب فاصله خدمتی متعهدین خدمت از زمان فارغ‌التحصیلی تا زمان اشتغال صادر شده و به لحاظ اهمیت موضوع رأی مذکور طی بخشنامه شماره ۲۱۲۷۲۰ به تاریخ ۲۰ دی ۹۴ با امضای وزیر (وقت) ابلاغ شده و دربند ۲ بخشنامه مذکور، احتساب ایام بلاتکلیفی را مشمول دانش‌آموزان دانشسراها ندانسته‌اند. با عنایت به‌مراتب فوق و با توجه به‌صراحت بند ۲ بخشنامه شماره ۲۱۲۷۲۰ به تاریخ ۲۰ دی ۹۴ وزارتی احتساب ایام بلاتکلیفی، مشمول دانش آموزان دانشسراها نمی‌شود».

اما معلمان مشمول این موضوع همچنان پیگیر هستند و هر گروه، گلایه‌های خود را به مدیرکل آموزش و پرورش استان خود ارجاع دادند. حالا باید دید پاسخ قانع‌کننده آموزش و پرورش و دیوان عدالت اداری به آنها چه خواهد بود؟