تفریح خانمان سوز نوجوانان / گل می‌کشیم که از خانه دور باشیم!

خانواده به عنوان نخستین نهاد اجتماعی از برقراری پیوند زناشویی میان زن و مرد تشکیل و با تولد نخستین فرزند، زیربنای خانواده محکم تر از قبل خواهد شد. همچنین با تولد فرزندان بعدی این صمیمیت و استحکام تداوم می‌یابد. ساختار خانواده با برقراری پیوند میان زن و مرد تشکیل و با تولد فرزندان گسترش خواهد یافت. ساختار تشکیل دهنده ی خانواده ی سالم شامل پدر، مادر و فرزندان در کنار هم هستند.

در خانواده هایی که ساختار به دلیل طلاق و جدایی والدین تغییر یافته است بیشتر مشخصه‌های لازم برای یک خانواده ی سالم خود به خود از بین می‌رود و افراد نمی‌توانند مانند سابق از لحاظ عاطفی و روانی در امنیت باشند. احساس ناامنی روانی و عدم حمایت عاطفی آسیب‌های زیادی برای فرزندان چنین خانواده هایی به همراه دارد و بیشتر آنان از شرایط خانوادگی خود رضایت کافی ندارند.

خانواده تاثیرات گسترده‌ای بر سلامت روان فرزندان دارد. در خانواده‌ای که افراد مخصوصا والدین ویژگی‌های رفتاری سالم ندارند یا مهارت ارتباط موثر با همدیگر را آموزش ندیده و اطلاعی از آن ندارند بسته به نوع و میزان رفتارهای مخرب و اشتباه به سلامت روان همدیگر و فرزندان خود اسیب جدی وارد می‌کنند.

تاثیر خانواده بر اعتیاد فرزندان

از آن جایی که خانواده نخستین مکانی است که کودک زندگی در آن را تجربه می کند، در صورتی که اتفاقات دوران کودکی و رفتارهایی که با او می‌شود درست و سالم نباشند این موضوع منجر به شکل گیری رفتار های ناسالم در او می‌شود. رفتار ناسالم زمانی شکل می‌گیرد که فرد در ذهن خود، خودش را با ویژگی‌های منفی معرفی می کند و همین عامل منجر به بروز انواع نارضایتی و شکست‌ها و ناکامی‌ها در زندگی فرد می‌شود.

خانواده می‌تواند نقش مهمی بر آینده فرزندان داشته باشد. تربیت صحیح می‌تواند، مسیر آینده را برای کودک هموار یا سخت کند. یکی از دلالیل گرایش نوجوانان به مواد مخدر، می‌تواند تربیت غلط والدین باشد. فراهم آوردن محیطی همراه با تنش و دعوا، همچنین عدم توجه کافی می‌تواند نقش مهمی را ایفا کند.

مشکلات خانوادگی بسیاری وجود دارند که می‌توانند دقیقا در دوران نوجوانی فرد را به سمت سوء مصرف مواد مخدر هدایت کنند. صرفا فقر و شرایط بد مالی دلیل اعتیاد جوانان نیست بله بسیاری از افراد در خانواده‌های ثروتمند نیز در دام اعتیاد می‌افتند.

یکی دیگر  از دلایل آغاز اعتیاد، می‌تواند سیگار باشد. نوجوانان علاقه دارند برای اینکه ثابت کنند بزرگ شده اند، در پارک‌ها و در جمع‌های دوستانه سیگار به‌دست می‌گیرند. چیزی که به راحتی در سوپر مارکت‌ها و دکه‌ها به فروش می‌رسد.

مصرف سیگار، علاقه را به این ماده مخدر بیشتر کرده و برای آنکه بتوانند به راحتی از آن استفاده کنند، از محیط خانه خارج می‌شوند و در جمع دوستان قرار می‌گیرند. اما این تازه آغاز راه است. با وارد شدن ماده مخدری به اسم ماری جوانا (گل) تغییری اساسی در رفتار نوجوانان پدید آمد.

با وجود آنکه اعتیاد به مصرف هر ماده مخدری روز به روز در حال گسترش است اما رایج‌ترین ماده مخدر در میان نوجوانان خصوصا در دوران دانشجویی گل یا ماری جوانا است.

نوجوانان در پارک، جمع می‌شوند و به صورت گروهی اقدام به استعمال ماری جوانا می‌کنند. یکی از این مکان‌ها پارک دانشجو است.

اگر گشت کوتاهی در پارک دانشجو زده باشید، متوجه بوی این ماده مخدر می‌شوید و همچنین نوجوانانی را می‌بینید که به صورت گروهی ایستاده و در حال دست به‌دست کردن ماری جوانا هستند.

سن کمی دارند و تقریبا همه زیر ۱۸ سال هستند. صدای خنده هایشان بلند است و با یکدیگر شوخی می‌کنند.

نزدیکشان شدم و سعی داشتم از راه رفاقت اطلاعاتی کسب کنم. وارد جمع شدم و پرسیدم: جنسش خوب بوده‌ها حسابی می خندین« آره داداش. بیا توام بکش یه ذره مونده ازش. بیا بزن توام بخندی» نه ممنونم. چی شد که کشیدن گل را شروع کردین؟ « حال میده خب، تفریح دیگه‌ای نداریم که. کدوم تفریحی رو دیدی که انقد بخندی؟ تازه با کم‌ترین هزینه چند نفر حال می‌کنیم و چند ساعت می‌خندیم.» این حرف‌ها را می‌زد و می‌خندید. دوستانش هم روی چمن‌های پارک نشسته بودند سرشان به گوشی گرم بود.

در جمعشان نشستم و خواستم سوال بعدی را بپرسم که خودشان سر صحبت را باز کردند. « میدونی چیه داداش، بیشتر برای فرار از خانوادس. تو خونه که باشیم دائم باید غرغر‌های مادر و پدر را بشنویم که خیلی رو مخه. میایم این جا دور هم گل می‌کشیم که چند ساعتی از خونه دور باشیم و بخندیم تا فراموش کنیم.» چیکار دارن بهتون توی خونه؟ « همش میگن این کارو بکن این کارو نکن. سرت چرا توی گوشیه، چرا اونجا خوابیدی، بیا برو خرید کن، این لباس چیه خریدی و.... خلاصه که گیر میدن دیگه. اولش که میومدیم بیرون سیگار می‌کشیدیم ولی میدونی چیه دیگه سیگار حال نداد. الانم این گل خیلی حال میده، هرکی گفته اعتیاد داره دروغ گفته. به من میخوره معتاد باشم؟» این را گفت و زد زیر خنده. از جمعشان جدا شدم.

اکثر نوجوانان، به دلیل اتفاقاتی که در محیط منزل برایشان می‌افتد و همچنین سختگیری‌های والدین، مجبور می‌شوند از منزل بیرون بروند و ساعتی را در کنار دوستانشان باشند. همین امر سبب شده تا دیگر به حضور در جمع خانواده و مهمانی‌های خانوادگی علاقه‌ای نداشته باشند.

حال برای کاهش این آسیب‌ها چه باید کرد؟ در همین راستا، نظر یک کارشنان اجتماعی را جویا شدیم.

تاثیر خانواده بر کاهش آسیب های نوجوانان

علی میرصادقی، کارشناس اجتماعی، در خصوص چالش‌های پیش روی نوجوانان و همچنین نقش خانواده بر آینده فرزندان به گسترش نیوز گفت: اساسا، خانواده‌ها و پدر و مادر ها، زمانی که فرزندانشان در سن پایین تری هستند، بیشتر به آنها توجه می‌کنند و می‌خواهند آنها را مدیریت و کنترل کنند.

وی ادامه داد: دوره نوجوانی هم مثل دوره‌های قبلی نیاز به مراقبت دارد، ولی نه مراقبت‌های قبلی. در دوره نوجوانی باید به فرزندان نزدیک شوید. اما نه با بغل کردن. این را در نظر بگیرید که نوجوان آن کودک قبلی نیست و باید رفتارتان را نسبت آن تغییر دهید و خوب است که بدانید بسیاری از والدین در این دوره با فرزند خودشان دچار مشکل می‌شوند.

این کارشناس اجتماعی در ارتباط با چگونگی رفتار صحیح با نوجوانان اظهار کرد: باید به عنوان والدین از تحقیر و سرزنش فرزندان دوری کرد. باید با توجه به سنشان از آنها توقع داشت. یادتان نرود که فرزند شما هنوز کامل بزرگ نشده و کودک قبل هم نیست. یعنی نوجوان نه اون قدر بزرگ شده که بتوانید مثل یک آدم بزرگ باهاش رفتار کرد و نه یک کودک که نیاز به مراقبت داشته باشد و به او امر و نهی کرد.

میرصادقی با بیان اینکه اعتیاد یکی از اعضای خاواده می‌تواند نقش موثری در تمایل نوجوانان به مواد مخدر ایجاد کند گفت: اگر شخصی در خانواده، مواد مخدر مصرف کند و نوجوان آن را با چشم ببیند، قطعا الگو برداری می‌کند و احتمال آن که گرایش بالایی به مواد پیدا کند زیاد است.

او عوامل بسیاری را در شکل گیری اعتیاد در بین نوجوانان که خانواده تاثیر مستقیم روی آن دارد را اینگونه برشمرد: کمبود محبت از طرف والدین، افراط در محبت و جلوگیری از رشد استقلال فردی، محدودیت بیش از اندازه، تبعیض بین فرزندان، رفاه بیش از اندازه و اجازه ندادن به تلاش فرزندان، آسیب احساسی (از دست دادن اعضای خانواده، روابط نامناسب والدین با یکدیگر یا طلاق) اعتیاد یکی از اعضای خانواده، فقر مالی، دانش ناکافی والدین.

نتیجه گیری

اگر خانواده ها، شیوه رفتار صحیح با فرزندان را بیاموزند و بدانند در چه زمانی مناسب‌ترین اقدام چیست، قطعا با کاهشی شدن آمار اعتیاد در بین نوجوانان مواجه خواهیم بود. اما این تنها راه پیشگیری نیست. نوجوانان باید با دقت و هوشیاری بالا دوستان خود را انتخاب کنند. در هر جمعی حضور پیدا نکنند و مهم‌ترین چیز این است که سیگار را امتحان نکنند.