شهر پاسخگوی نیاز کودکان نیست

شهر دوستدار کودک، به شهری گفته می‌شود که تمام المان‌های محیطی که مناسب با سنین کودکی است در آن رعایت شده باشد. این المان‌های محیطی می‌تواند زمین بازی باشد، مراکز پرورش فکری و... باشد که کمک به رشد و همچنین سرزندگی و شادی کودک می‌کند. همانطور که درجریان هستید، تهران برای افراد بزرگسال هم چندان شرایط مناسبی ندارد. زمین‌های بازی کودکان واقع در پارک‌ها از شرایط نامساعدی برخوردار است. البته تمام این زمین‌های بازی خراب نیستند و بخش عمده ای، شرایط مساعدی دارد.

البته که باید گفت، شهر دوستدار کودک، تنها به زمین بازی کودکان ختم نمی‌شود و برنامه‌های دیگری را طلب می‌کند تا کودکان بتوانند در شهر، چیزهایی آموزش ببینند و همراه بازی و سرگرمی، تجربیات جدید به‌دست آورند. طبق تعریف یونیسف، شهر دوستدارکودک یعنی «شهر یا اجتماع محلی که در آن نظرها، نیازها، اولویت‌ها و حقوق کودک، بخشی جدایی‌ناپذیر از سیاست‌ها، برنامه‌ها و تصمیم‌های عمومی باشد.» تا «همه کودکان و جوانان بتوانند از کودکی و جوانی خود لذت ببرند و از طریق احقاق برابر حقوق خود در شهر و اجتماع محلی‌شان، توانایی‌های بالقوه خود را به‌طور کامل به فعل درآورند.»

باید گفت، زمانی یک شهر دوستدار کودک است که به نیازها و ارزش‌های کودک احترام گذاشته و شرایط را به نحوی پیش ببرد که کودکان در شهر، احساس آرامش و امنیت و نشاط داشته باشند. امروزه شاهد آن هستیم که توجه چندانی به کودکان در شهر نمی‌شود و برنامه‌های مشخصی برای آنها وجود ندارد. باید گفت که این نیاز احساس می‌شود تا شهرداری تهران، برنامه هایی را در راستای رشد و شکوفایی کودکان عملیاتی کند تا از شهر دوستدار کودک، تنها یک نام باقی نماند.

اهداف شهر دوستدار کودک تحقق پیدا کند

زهرا شمس احسان، عضو شورای شهر تهران، در ارتباط با شهر دوستدار کودک به گسترش نیوز گفت: همانطور که امروز هم در صحن شورا صحبت‌ها از الزامات و ضوابظ عام شهر دوستدار کودک مطرح شد، باید گفت که اهداف شهر دوستدار کودک باید تحقق پیدا کند.

شمس احسان ادامه داد: همانطور که در جریان هستید، از نظر محتوایی، تلاش‌های ارزشمندی در راستای تحقق جنبه‌های قانونی و برنامه محور شهر دوستدار کودک صورت گرفته است. به عنوان مثال، مصوبه شورای‌عالی شهرسازی و معماری با عنوان الزامات و ضوابط عام شهر دوستدار کودک که در ۲ سال پیش مصوب شد، در آن حقوق کودکان از برخورداری شهری امن و ایمن و محیط‌های شاد برای بازی کودک و همچنین پرورش ذهن و خلاقیت مطرح شده است.

این عضو شورای شهر تهران گفت: به نظر می‌رسد چنین موضوعی از نظر، فرآیندی و عملیاتی، همچنان با رسالت شهر دوستدار کودک فاصله بسیاری دارد. باید به این نکته اشاره کرد که فضاهای شهری امروزی، به طور کامل پاسخگوی نیازهای کودکان نیستند.

وی گفت: به طور کلی باید گفت که دوران کودکی، قوام بخش احساسات کودکان، نسبت به محیط اطراف است که به شکل بسیار جدی، با فضایی که در آن زیست صورت می‌گیرد، تنیده شده است. بنابراین، برای کودکان شهری دلپذیر است که شور و نشاط، شادابی و سرزندگی، کنجکاوی را همراه داشته باشد.

کودکان باید فضای شهری را حس کنند

عضو شورای شهر تهران در ادامه گفت: آیین‌نامه‌ای در سال ۹۴ به تصویب شورای شهر تهران رسید که در سال ۹۹ ماده واحده‌ای به آن افزوده و اجرا شد. مقرر شد بر اساس تبصره یکم، دستورالعمل آن ظرف مدت سه ماه به شورا ارائه شود که امیدواریم که شهرداری تهران این دستورالعمل را ارسال کند.

وی افزود: فضای شهری که امکان لمس و تجربه را به کودکان می‌دهد و نه تنها کودکان را طرد نمی‌کند بلکه باوجود سادگی که دارد، در دل خود فضاهای متعدد و ویژه‌ای را برای حضور و مشارکت فعال کودکان به همراه دارد. ما باید شهر را بری تمام گروه‌ها زیست پذیر کنیم.

شمس احسان خاطرنشان کرد: از شهردار تهران درخواست داریم تا چنین رویکردی را در راستای شهر دوستدار کودک عملیاتی کند و همچنین انتظار می‌رود که چنین اقدامی در راستای ابعاد خانواده محور، پیگیری شود. این اقدام سبب خواهد شد تا کودک بتواند در شهری دوستدار کودک و در دامن خانواده، از امکانات شهری بهره‌مند شود.

این عضو شورای شهر تهران گفت: هفته کودک را گرامی می‌داریم و به این مناسبت یادی می‌کنیم از تمام کودکان مظلومی که خونشان در غزه شریف بر زمین ریخت و این رژیم غاصب و کودک کش، چنین ظلمی را در حق این مردم روا داشت.

کلام آخر

در صورتی که در دوره قبلی شورای اسلامی شهر تهران، صحبت از کار کودکان و خط قرمز بودن چنین چیزی مطرح بود، اما همچنان شاهد آن هستیم که تعداد کودکان کار افزایش پیدا کرده است. البته تمام تقصیرها برگردن شورای شهر نیست؛ مهاجرت هایی که طی مدت‌ها به کشور صورت گرفته است، سبب شده است تا درصد بسیار بالایی از کودکان این افراد به کار خیابانی مشغول شوند. اما درصد بالایی از این کودکان که از اتباع هستند، فاقد سرپرست بوده و به دلیل کمبود کار به ایران مهاجرت می‌کنند و تبدیل به کودکان کار می‌شوند.