فاجعه در صادرات فولاد

آخرین آمار منتشر شده از صادرات تولیدکنندگان بزرگ فولاد کشور حاکی از این است که میزان صادرات آنها در فروردین امسال، ۴۱۵ هزار و ۹۱۲ تن و در اردیبهشت امسال، ۳۹۳ هزار و ۷۵۳ تن بوده است. جمع صادرات فولادسازان بزرگ کشور در حالی در دو ماه نخست امسال به ۸۰۹ هزار و ۶۶۵ تن رسید که این رقم در دوره مشابه سال گذشته، بیش از ۲ میلیون و ۴۱ هزار تن بوده است!

تهدید کاهش صادرات فولاد

میزان کاهش صادرات فولاد کشور در دو ماه نخست امسال، بسیار نگران‌کننده است. نکته دیگری که بر این نگرانی می‌افزاید این است که حجم صادرات تولیدکنندگان بزرگ فولاد کشور در اردیبهشت ماه امسال حتی کمتر از ماه پیش از آن، یعنی فروردین، بوده است. در واقع، علی‌رغم تطیلات نوروز و اوج شیوع کرونا در کشور در فروردین و مقررات مربوط به طرح فاصله‌گذاری اجتماعی در این ماه، صادرات فولاد کشور در اردیبهشت کمتر از فروردین بوده است!

هشدار انجمن فولاد در مورد کاهش صادرات

انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران در اوایل اردیبهشت طی نامه‌ای به وزیر صنعت، معدن و تجارت با توجه به شرایط ایجادشده توسط بحران کرونا و همچنین محدودیت‌های شدید داخلی مرتبط با ستاد تنظیم بازار، نسبت به کاهش صادرات فولاد کشور و کاهش درآمدهای ارزی صنعت فولاد اعلام خطر کرده بود.

انجمن تولیدکنندگان فولاد در نامه خود عنوان کرده بود که در حالی که علاوه بر تحریم‌ها، بحران کرونا محدودیت‌های خارجی پیش روی صادرات فولاد ایران را به حداکثر رسانده، «فرآیندهای محدودکننده متعدد داخلی از جمله دریافت مجوزهای محموله به محوله از وزارت صمت و همچنین الزام به عرضه‌های سنگین فولاد در بورس کالا، باعث شده تا صادرات به سخت‌ترین امور واحدهای تولیدی فولاد کشور تبدیل شود».

آمارها نشان می‌دهد که تحلیل و پیش‌بینی انجمن فولاد درست بوده و حالا مشخص شده که حجم صادرات فولادسازان بزرگ کشور در دوره دو ماهه نخست سال ۹۹، به‌طور بی‌سابقه‌ای کاهش یافته است.

انجمن فولاد در نامه هشدارآمیز سه درخواست را وزارت صمت مطرح کرده بود. این انجمن درخواست کرده بود که ۱) تمامی محدودیت‌های صادراتی آهن و فولاد کشور به فوریت مرتفع گردد؛ ۲) توسعه صادرات به عنوان یکی از اهداف اصلی کارگروه تنظیم بازار (حداقل در خصوص فولاد) در اولویت قرار گیرد؛ و ۳) همانند سایر کشورهای فولادساز دنیا، مشوق‌های صادراتی وضع و به سرعت اجرایی گردد.

زمانی برای حمایت از صادرات فولاد

محدودیت‌های صادرات فولاد کشور همچنان پابرجاست و با توجه وضعیت صادرات فولاد در دو ماه ابتدایی سال و همچنین نیاز کشور به درآمدهای ارزی حاصل از صادرات غیرنفتی، به نظر می‌رسد زمان تسهیل صادرات فولاد فرا رسیده است.

نگاه کارشناسانه به موضوع نشان می‌دهد که در شرایط جاری شاید راه‌حل این باشد که درخواست‌ سه‌گانه انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران در حوزه صادرات فولاد عملیاتی شود تا کشور بیش از این از کاهش صادرات فولاد متضرر نشود.

کاهش صادرات فولاد و محدودیت‌های صادراتی، تهدیدی برای صنعت فولاد در سال جهش تولید است و در شرایطی که در داخل کشور رکود وجود دارد، این احتمال وجود دارد که با تداوم کاهش صادرات فولاد، تولید فولاد در کشور نیز نزولی شود. فراموش نکنیم که بنا به آمارهای انجمن فولاد، تولید محصولات فولادی کشور در فروردین ماه امسال نسبت به فروردین سال ۹۸، کاهش ۸ درصدی را تجربه کرده است و ادامه این روند، می‌تواند به ضرر اقتصاد کشور باشد. صنعت فولاد کشور بیش از هر زمانی دیگر به سیاست‌های صادرات‌گرا نیاز دارد.