هفت خوان رستم برای سرمایه‌گذاری خارجی در ایران

اقتصاد جهانی درحال بازیابی خود پس از شیوع همه گیری است اما نا اطمینانی‌ها نسبت به شروع دوباره سرمایه‌گذاری در جهان ادامه دارد. سازمان بین‌المللی انرژی می‌گوید که میزان سرمایه‌گذاری در بخش نفت و گاز تا حدود یک سوم کاهش خواهد یافت. «آنکتاد» هم پیشتر از احتمال کاهش حدود ۴۰ درصدی سرمایه‌گذاری خارجی به دلیل همه گیری ویروس کرونا خبر داده، حالا در تازه‌ترین گزارش خود می‌گوید که تجارت خارجی در سه ماهه دوم سال ۲۰۲ حدود ۲۷ درصد کمتر خواهد شد.

بررسی‌های انجام شده از طرف صندوق بین‌المللی پول هم نشان می‌دهد در جریان این همه گیری بالغ بر ۱۰۰ میلیارد دلار از سرمایه‌ها از بازارهای در حال‌گذار خارج شده که سه برابر میزان سرمایه‌های خارج شده از این کشورها در جریان بحران سال ۲۰۰۸-۲۰۰۹ میلادی است. با وجود این آمار نگران کننده، رئیس انجمن سرمایه‌گذاری خارجی از افزایش تعداد درخواست‌های سرمایه‌گذاری در ایران خبر می‌دهد.

حسین سلیمی‌ در اینباره به بازار می‌گوید: البته به دلیل محدودیت‌هایی که رفت و آمد وجود داشت مجوز سرمایه‌گذاری برای این درخواست‌ها هنوز صادر نشده است، اما پیش‌بینی می‌شود حالا که اقتصاد جهانی رفته رفته در حال بازگشت به جریان عادی زندگی است این مشکل هم تا حدودی حل شود.

او با بیان اینکه در اسفند ۹۸ و فرودین هیچ مجوز سرمایه‌گذاری صادر نشده است، گفت که در اردیبهشت معادل ۷۰۰ میلیون یورو مجوز سرمایه‌گذاری خارجی شده که نسبت به پارسال کاهش حدود ۲۰ تا ۳۰ درصدی داشته که آن هم ناشی از محدودیت‌هایی است که ویروس کرونا برای سرمایه‌گذاران ایجاد کرده بود.

عبور از هفت خوان رستم برای سرمایه‌گذاری خارجی در ایران

اما در حالی این عضو هییت نمایندگان اتاق بازرگانی بر این باور است که پاندمی ‌ویروس کرونا نتوانسته روند سرمایه‌گذاری خارجی در ایران را مختل کند که رئیس کمیسیون سرمایه‌گذاری اتاق بازرگانی از شرایط نه چندان مساعد کشور برای جذب سرمایه سخن می‌گوید. فریال مستوفی با بیان اینکه برای سرمایه‌گذاری در ایران باید از هفت خوان رستم عبور کرد، به بازار گفت: نباید فراموش کرد که به واسطه تحریم‌ها، پیچیدگی مقررات و نبود یک چشم‌انداز مشخص سرمایه‌گذارهای خارجی پیش از ویروس کرونا هم فرصتی برای حضور در اقتصاد ایران نداشته باشد.

او که ریسک سرمایه‌گذاری در ایران را بالا می‌داند، ادامه داد: فضای نامساعد کسب و کار، بروکراسی‌های پیچیده اداری، اقتصاد دولتی، انحصار و رانت همگی موانع بزرگی پیش پای سرمایه‌گذار خارجی است. از طرفی به واسطه تحریم نظام بانکی، نقل و انتقال پول، واردات، صادرات بیمه و حمل‌ونقل به سختی انجام می‌شود.

این فعال بخش خصوصی بی‌ثباتی اقتصاد و تورم بالا را از دیگر عوامل کاهش سرمایه‌گذاری دانست و گفت: بی‌ثباتی قیمت‌ها زمینه دخالت‌های مستقیم دولت در اقتصاد و اخلال در بازارها و در نتیجه کاهش انگیزه سرمایه‌گذاری را فراهم کرده است.

کاهش ۳۶ درصدی سرمایه‌گذاری خارجی

آمار منتشر شده از طرف آنکتاد نشان می‌دهد ایران در سال ۲۰۱۹ توانسته یک میلیارد و ۵۰۸ میلیون دلار سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی جذب کند. ایران در سال ۲۰۱۸ بالغ بر ۲ میلیارد و ۳۷۳ میلیون دلار سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی جذب کرده بود که به این ترتیب میزان جذب سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی ایران در سال ۲۰۱۹ نسبت به سال قبل از آن ۸۶۵ میلیون دلار معادل ۳۶ درصد افت داشته است. جذب سرمایه‌گذاری خارجی ایران در سال ۲۰۱۸ نیز ۳۰ درصد افت کرده بود.

بر اساس این گزارش ایران در سال ۲۰۱۹ همچنین ۸۵ میلیون دلار سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی در کشورهای دیگر داشته است. این رقم برای سال پیش از آن ۷۵ میلیون دلار اعلام شده بود. آنکتاد رقم سرمایه‌گذاری خارجی در جهان طی سال ۲۰۱۹ را نیز ۱۵۴۰ میلیارد دلار اعلام کرده است که این رقم نسبت به سال قبل از آن ۴۵ میلیارد دلار معادل ۳ درصد رشد داشته است. سال پیش از آن ۱۴۹۵ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی در جهان جذب شده بود.