تاثیر رتبه بندی بر ایجاد رقابت در بخش خصوصی

کیانی‌بختیاری با بیان این نکته که یکی از اهداف مهم رتبه‌بندی شرکت‌های برتر ایران، تولید اطلاعات درباره بنگاه‌های اقتصادی کشور و شفاف‌سازی فضای کسب‌وکار است، گفت: رتبه‌بندی شرکت‌ها از نظر میزان اثرگذاری در اقتصاد ملی، گسترش رقابت بین بنگاه‌های اقتصادی و استفاده از نتایج رتبه‌بندی برای کمک به برنامه‌ریزی اقتصادی در کشور از دیگر اهداف مهم برگزاری رتبه‌بندی شرکت‌های برتر هستند. 

وی درباره کسانی که از نتایج این رتبه‌بندی بهره‌مند می‌شوند، گفت: نخست خود بنگاه‌های اقتصادی و بعد سازمان‌های حاکمیتی و سیاست‌گذاران اقتصادی از این نتایج استفاده می‌کنند.

مدیرعامل سازمان مدیریت صنعتی دیگر استفاده‌کنندگان از نتایج این رتبه‌بندی را سرمایه‌گذاران و فعالان اقتصادی و پژوهشگران و دانشجویان عنوان کرد. 

اهمیت رتبه‌بندی

کیانی‌بختیاری درباره اهمیت رتبه‌بندی IMI-۱۰۰ برای بنگاه‌های اقتصادی، اظهارکرد: شناسایی جایگاه شرکت بین ۵۰۰ شرکت برتر و وضعیت رقابتی آن به بنگاه‌ها کمک می‌کند تا از جایگاه خود بین ۵۰۰ شرکت بزرگ کشور آگاه شوند و درباره وضعیت خود در مقایسه با رقیبان، شناخت شفاف و دقیقی پیدا کرده و آثار فعالیت‌شان را بر وضعیت رقابتی خود مشاهده کنند.

وی افزود: اهمیت دیگر این رتبه‌بندی کمک به شرکت‌ها در توسعه برند ملی و بین‌المللی آنها ست، چراکه شرکت‌ها با قرارگرفتن در فهرست شرکت‌های برتر ایران، شهرت، اعتبار و برند خود را ارتقا می‌دهند. علاوه‌بر این در تدوین برنامه‌های استراتژیک شرکت از آن استفاده می‌کنند. به بیان دیگر، نتایج رتبه‌بندی در سال‌های گوناگون، اطلاعات ارزشمندی در اختیار تحلیلگران مالی و استراتژیک شرکت قرار می‌دهد که منابع موثقی برای تدوین استراتژی‌های شرکت خواهند بود.

کیانی‌بختیاری درباره اهمیت رتبه‌بندی IMI-۱۰۰ برای سازمان‌های حاکمیتی و سیاست‌گذاران اقتصادی گفت: رتبه‌بندی می‌تواند به گسترش رقابت و تشویق آن در بخش خصوصی و دولتی کمک کند. علاوه‌بر این، با مشاهده نتایج رتبه‌بندی شرکت‌ها و به‌ویژه روند نتایج در سال‌های گوناگون، تحولات عرصه اقتصاد بنگاهی از منظری شفاف‌تر قابل‌مشاهده خواهد بود. با بررسی مداوم نتایج رتبه‌بندی بنگاه‌ها، تشخیص جهت حرکت کسب‌وکارهای اقتصادی و شناسایی دورنمای رونق و رکود در صنایع مختلف براساس اطلاعات معتبر و مستند میسر خواهد بود و این امر، دست‌اندرکاران سیاست‌گذاری‌های اقتصادی و صنعتی را در اخذ تصمیمات اقتصادی متناسب در راستای اهداف بلندمدت اقتصادی کشور یاری خواهد داد. 

مدیرعامل سازمان مدیریت صنعتی درباره اهمیت رتبه‌بندی IMI-۱۰۰ برای سرمایه‌گذاران و فعالان اقتصادی اظهارکرد: فهرست رتبه‌بندی می‌تواند به فعالان اقتصادی به‌ویژه سهامداران و فعالان بازارهای سرمایه اطلاعات تحلیلی دقیق‌تری ارائه دهد. افزون‌بر این، این اطلاعات در کنار اطلاعات معتبر دیگر، به شناسایی روند شرکت و پیش‌بینی روند آینده آن کمک می‌کند و می‌تواند به شرکت‌های داخلی و خارجی در یافتن فرصت‌های همکاری و مشارکت اقتصادی با بنگاه‌های مستعد یاری کند.

مدیرعامل سازمان مدیریت صنعتی در بخش دیگری از سخنان خود، خاطرنشان کرد: در تمام جهان شرکت‌های بزرگ، شرکت‌های کوچک را در زنجیره تامین خود قرار می‌دهند و به توسعه این شرکت‌ها کمک می‌کنند؛ بنابراین انتظار این است که شرکت‌های برتر در راستای تحقق اهداف کلان اقتصادی به این موضوع مبادرت ورزند. علاوه‌بر اینکه در شرایط تحریم، شرکت‌های بزرگ می‌توانند از طریق دیپلماسی صنعتی به اقتصاد کشور کمک کنند.

 کیانی‌بختیاری همچنین از ورود شرکت‌های دانش‌بنیان به رتبه‌بندی شرکت‌های برتر برای نخستین‌بار خبر داد و ابراز امیدواری کرد در سال آینده با توجه به ثبت ۷ هزار شرکت دانش‌بنیان در کشور، شاهد حضور تعداد زیادی از دانش‌بنیان‌ها در رتبه‌بندی شرکت‌های برتر باشیم.

شاخص‌های گوناگون رتبه‌بندی

در ادامه این نشست، مجید درویش، معاون مشاوره و تحقیق سازمان مدیریت صنعتی و مدیر مرکز رتبه‌بندی شرکت‌های برتر گفت: سازمان مدیریت صنعتی در سال ۱۴۰۰ برای بیست‌وچهارمین سال متوالی رتبه‌بندی شرکت‌های برتر ایران (رتبه‌بندی IMI-۱۰۰) را انجام می‌دهد و ۵۰۰ شرکت بزرگ و موثر در اقتصاد کشور را طی همایشی که در ۴ بهمن امسال برگزار می‌شود، معرفی خواهد کرد.

وی افزود: رتبه‌بندی‌های مشابه رتبه‌بندی IMI-۱۰۰ هم در سطح جهانی و هم در سـطح منطقه‌ای و کشوری انجام می‌شود. در سطح جهانی، رتبه‌بندی فورچون‌گلوبال ۵۰۰ که ۵۰۰ شرکت بزرگ جهان را رتبه‌بندی می‌کند. در سطح منطقه‌ای، رتبه‌بندی DS۱۰۰ که ۱۰۰ شرکت بزرگ کشورهای عضو سازمان همکاری‌های اسلامی را رتبه‌بندی می‌کند و در سطح کشوری، در کشورهای امریکا، ترکیه، هندوستان و برخی کشورهای دیگر مشابه این رتبه‌بندی انجام می‌شود.

مدیر مرکز رتبه‌بندی شرکت‌های برتر تشریح کرد: در رتبه‌بندی شرکت‌های برتر ایران و رتبه‌بندی‌های مشابهی که آمد، ابتدا ۵۰۰ شرکت براساس شاخص «میزان فروش (درآمد)» انتخاب و رتبه‌بندی می‌شوند. پس از آن، این ۵۰۰ شرکت براساس شاخص‌های دیگری نیز رتبه‌بندی می‌شوند. نکته مهم این است که یک شرکت در شاخص‌های گوناگون، رتبه‌های متفاوتی می‌گیرد، یعنی مثلا ممکن است در شاخص فروش رتبه ۱۰ را داشته باشد اما در شاخص «سودآوری» رتبه ۴۵ را به‌دست آورده باشد. به عبارت دیگر، شاخص‌های مختلف در این رتبه‌بندی‌ها با هم ترکیب نمی‌شوند تا در مجموع، به یک شرکت، یک رتبه تعلق گیرد.

شاخص‌های کمی

درویش افزود: انتخاب ۵۰۰ شرکت براساس «میزان فروش» از منطق اقتصادی و مدیریتی برخوردار است، زیرا فروش خروجی نهایی بنگاه‌های اقتصادی است. همچنین، میزان اثرگذاری فعالیت یک شرکت در ابعاد اقتصاد ملی، رابطه مستقیمی با میزان فروش شرکت دارد.

او تاکید کرد: شاخص‌های رتبه‌بندی در رتبه‌بندی IMI-۱۰۰ ، شاخص‌های کمی هستند و مقادیر آنها از «صورت‌های مالی حسابرسی شده» شرکت‌ها استخراج می‌شود؛ بنابراین، خلاف بسیاری از ارزیابی‌ها و رتبه‌بندی‌ها که در رتبه‌بندی شرکت‌ها قضاوت ارزیابان دخالت دارد یا از خوداظهاری شرکت‌ها استفاده می‌کنند، در رتبه‌بندی IMI-۱۰۰، نرم‌افزار مربوط، براساس مقادیر عددی، رتبه هر شرکت را مشخص می‌کند و هیچ قضاوتی از سوی اجراکنندگان رتبه‌بندی انجام نمی‌شود.

معاون مشاوره و تحقیق سازمان مدیریت صنعتی افزود: از ویژگی‌های رتبه‌بندی رتبه‌بندی IMI-۱۰۰، شفافیت بسیار بالای آن است، به‌طوری که رتبه هر شرکت در هر شاخص، به‌راحتی قابل‌بررسی و صحه‌گذاری است، زیرا در هر فهرستی، در مقابل نام شرکت، علاوه‌بر رتبه آن، کمیت آن شاخص درج‌شده است. 

وی یادآور شد: نوع رتبه‌بندی رتبه‌بندی IMI-۱۰۰ و رتبه‌بندی‌های مشابه مانند فورچون ۵۰۰ و اهدافی را که دنبال می‌کنند به‌گونه‌ای است که تمام شرکت‌ها در هر رشته کسب‌وکار، در فهرست حضور دارند و اساسا یکی از اهداف این رتبه‌بندی این است که امکان مقایسه بین کسب‌وکارهای مختلف را فراهم کند. گزارشات سالانه رتبه‌بندیصمت به‌خوبی نشان‌دهنده فواید این‌گونه مقایسه‌هاست.

 درویش با بیان سهم کشورها از نظر میزان درآمد در فهرست فورچون ۵۰۰ در سال ۲۰۱۹ درباره اینکه چرا ارزیابی و رتبه‌بندی شرکت‌های بزرگ مهم است، گفت: جایگاه ۶ کشور نخست فهرست فورچون در رتبه‌بندی کشورها از نظر GDP در سال ۲۰۱۹ با جایگاه شرکت‌های اول این فهرست مطابقت دارد.

تاثیر برترین‌ها در GDP

درویش با بیان برخی نتایج کلی در رتبه‌بندی سال ۹۹ براساس سال مالی ۹۸ گفت: ارزش‌افزوده ۱۰۰ شرکت اول کشور ۱۱ درصد GDP یا تولید ناخالص داخلی و ارزش‌افزوده ۵۰۰ شرکت برابر با ۱۲ درصد GDP و همچنین میزان فروش ۱۰۰ شرکت اول برابر با ۳۷ درصد GDP و فروش ۵۰۰ شرکت برابر با ۴۱ درصد GDP بوده است. مدیر مرکز رتبه‌بندی شرکت‌های برتر خاطرنشان کرد: اگر مجموع فروش ۵۰۰ شرکت را در نظر بگیریم، ۸۹ درصد متعلق به ۱۰۰ شرکت اول بوده که این خود، بزرگی این شرکت‌ها را در مقایسه با بقیه شرکت‌ها نشان می‌دهد.

وی افزود: در رتبه‌بندی رتبه‌بندی IMI-۱۰۰ علاوه‌بر انتشار فهرست ۵۰۰ شرکت برتر ایران، فهرست شرکت‌ها در گروه‌های صنعتی یا به بیان دیگر در رشته‌های کسب‌وکار نیز منتشر می‌شود.

 بنابراین، در این رتبه‌بندی، علاوه‌بر اینکه جایگاه هر شرکت در فهرست‌های عمومی نشان داده می‌شود، جایگاه شرکت در گروه صنعتی مربوط نیز مشخص خواهد شد.

سهم گروه‌های صنعتی

وی در بخش دیگری از سخنان خود به بیان سهم گروه‌های صنعتی از نظر میزان فروش و همچنین سهم گروه‌های صنعتی از نظر صادرات پرداخت.

بنا به آمار ارائه‌شده توسط درویش، رشد قابل‌توجهی در سال ۹۹ در اقتصاد کشور اتفاق افتاده و شرکت اول رتبه‌بندی در این سال ۷۹ درصد رشد فروش داشته، همچنین شرکت‌ها در سال ۹۹ نسبت به سال ۹۸ رشد فروشی به میزان ۷۵ درصد داشته‌اند.