آینده تاریک اینستاگرام / فیلتر تا ابد؟

موضوع فیلترینگ ۲ پلتفرم محبوب اینستاگرام و واتس‌اپ در ماه‌های اخیر تبدیل به یک چالش جدی شده است. در هفته‌های گذشته محدودیت پلتفرم‌های متا وارد فاز جدیدی شده و بحث رفع فیلترینگ، به پاسخگویی شرکت متا و تصمیم شورای امنیت کشور گره خورده است.

تا به امروز شرکت متا پاسخ رسمی به نامه مرکز ملی فضای مجازی نداده است. شرط ادامه فعالیت این دو پلتفرم، معرفی نماینده رسمی مستقر در ایران حداکثر تا ۱۰ روز پس از دریافت نامه از سوی متا بیان شده است.

شرکت آمریکایی در این مقطع به ایران نمی‌آید

پیش بینی ها حکایت از این دارد که مسئولان مربوطه برای ادامه فیلترینگ واتس اپ و اینستاگرام مصمم هستند. البته در این میان واکنش افکار عمومی و کارشناسان موضوع مهمی است که باید مد نظر مسئولان تصمیم‌گیر باشد. از نظر کارشناسان طرح چنین موضوعی به‌نوعی فرافکنی محسوب می‌شود. کشور ما در شرایط تحریمی قرار دارد و امکان پذیرش نماینده اصلاً وجود ندارد. بحث نماینده داشتن یعنی ارتباط با ایران که در وضعیت فعلی چنین امری شدنی نیست.

باید توجه داشته باشیم که شرکت‌های آمریکایی در این وضعیت پیچیده تحریمی به ایران نخواهند آمد. چینی ها با وجود داشتن رابطه حسنه با ما، دفتر مرکزی در ایران ندارند. به طور مثال شرکت هوآوی به‌عنوان یک برند مطرح، در ایران دفتر رسمی ندارد؛ در نتیجه نباید توقع داشت که شرکت آمریکایی در ایران اقدام به راه‌اندازی دفتر کند.

مسئولان درک درستی از اقتصاد ندارند

یک سناریو پیش رو عدم حضور نمایندگان متا در کشور است. با وجود مسئولان کم دانش در حوزه فناوری و اتخاذ تصمیم‌های غیر منطقی مسیر برای پیشرفت فناوری هموار نخواهد شد. ادامه داشتن روند فعلی تنها ضرر و زیان گسترده برای کسب و کارها را به همراه خواهد داشت. در شرایط بحرانی باید تسهیلات ویژه برای کسب و کارها ایجاد شود تا آسیب کمتری ببینند و شاهد تعطیلی گسترده این کسب و کارها نباشیم.

راه‌اندازی پلتفرم داخلی بچه‌بازی نیست!

در خصوص استفاده از پلتفرم‌های داخلی، یک سری سؤالات جدی را مطرح می‌کنیم. کشورهای اروپایی مثل آلمان یا فرانسه، به لحاظ تکنولوژی وضعیت مشخصی دارند و طبعاً از ما عقب‌تر نیستند! حال چرا این کشورها برای ساخت پلتفرم بومی اصرار و تکاپو ندارند؟ بی‌تردید برای مسئولان این کشورها نیز، مسئله امنیت اهمیت بالایی دارد و نشان‌ داده‌اند که بیشتر از ما نگران شهروندان خود و حریم شخصی‌شان هستند. با این تفاسیر، چرا دولت‌های اروپایی برای راه‌اندازی پلتفرم بومی اشتیاقی ندارند؟

این کشورها به این نتیجه رسیده‌اند که عملی کردن چنین طرحی، به منابع بالا و میزان بالایی از نصب و کاربر که در محدوده جغرافیایی آن‌ها وجود ندارد نیاز دارد. تنها کشوری که ازنظر جمعیتی پتانسیل چنین شرایطی را دارد، کشور چین است.

حتی کشور هند هم با داشتن بمب اتم، فضاپیما، تکنولوژی و نرم‌افزار بهتر نسبت به ما، به سمت چنین فضایی حرکت نکرده است؛ یعنی هندی‌ها فاقد غیرت، عِرق ملی و دغدغه هستند؟ کشورهای مذکور می‌دانند که راه‌اندازی پلتفرم بچه‌بازی نیست و به‌جای جنگ با دنیا و مطرح کردن ادعاهای پوچ، باید ابتدا به فکر معیشت مردم بود و اقتصاد کشور را ساماندهی کرد.

پیش نیاز مهمی که مسئولان آن را پاس نکردند

تعامل با سایر کشورهای جهان، اولویت این کشورها به شمار می‌رود و سپس در دل این تعامل، به مطالبات خود نیز می‌پردازند. به این شکل که با اینستاگرام، متا و گوگل وارد معامله منطقی و صحیح می‌شوند. این مسائل اصول و قواعد خود را دارد و باید بر پایه تعامل و منطق صورت بگیرد. نمی‌توان در ابتدا برای دنیا آرزوی مرگ کرد و بعد طلب دیتا و همراهی از شرکت‌هایی مثل اینستاگرام و واتساپ داشت.

در حال حاضر کشوری نظیر ترکیه نیز با متا قرارداد دارد و در چهارچوبی درست در حال تعامل با پلتفرم‌های معروف است. ترکیه با جامعه جهانی سر جنگ ندارد و از گذر رفتار عادی و معقولانه، با شرکت متا قرارداد داشته و به‌خوبی همکاری می‌کند. متأسفانه ما هنوز به این درک نرسیده‌ایم که اول باید تعامل کرد و سپس به مطالبه پرداخت. البته مطالبه دوستان در این خصوص نادرست نیست اما قبل از آن کارهای درستی صورت نگرفته است.