انسان در انحصار ربات‌ها

 «هوش مصنوعی» که امروزه حرف و حدیث‌های زیادی درباره آن شنیده می‌شود، در واقع نوعی ویژگی است که با پیاده‌سازی آن در دستگاه‌های فناورانه تا حدی می‌تواند مانند انسان فکر کند و تصمیم بگیرد. البته این قابلیت تفکر با چیزی که ما به‌عنوان تفکر انسانی می‌شناسیم تا حد زیادی تفاوت دارد، اما در حقیقت سعی دارد تا از آن تقلید کند. جدیدترین رویکرد این فناوری خود را در ربات‌های هوشمند فضای وب عرضه کرد. در واقع، چندی پیش خبری منتشر شد مبنی بر اینکه نوعی ابزار پردازش زبان طبیعی در فضای وب تولید شده است که توسط فناوری هوش مصنوعی هدایت می‌شود و به کاربر این قابلیت را می‌دهد که با یک ربات صحبت کند و از او سوال بپرسد. این ابزار با عنوان چت جی پی تی (Chat GPT) شناخته شد که توسط شرکت OpenAI توسعه یافته است. گفتنی است، این ربات از تکنیک‌های پیشرفته یادگیری ماشینی برای تولید پاسخ‌های مشابه استفاده و روزبه‌روز کاربران زیادی را به خود جذب می‌کند.صمت در این گزارش به بررسی کاربردهای این فناوری به‌ویژه در مشاغل پرداخته است.

هوش‌مصنوعی خطرناک در راه است!

به‌گزارش بیزینس اینسایدر، سم آلتمن، مدیرعامل شرکت OpenAI نظرات خود را درباره هوش‌مصنوعی طی رشته توییت‌هایی به اشتراک گذاشت. وی هشدار داد که جهان ممکن است از هوش مصنوعی بالقوه خطرناک دور نباشد و وضع مقررات در آن مهم است. به‌گفته وی، انتقال به آینده‌ای با قابلیت‌های هوش‌مصنوعی خوب است و می‌تواند به‌سرعت اتفاق بیفتد، مانند انتقال از دنیای قبل از هوشمندی به دنیای پس از آن. با این حال، او هشدار داد که جامعه به زمان لازم برای سازگاری با فناوری به این بزرگی نیاز دارد. او در توییت خود نوشت؛ موسسات و جامعه به زمان نیاز دارند تا خود را برای تطابق با این فضای جدید هوشمند آماده کنند. در این میان، وضع و رعایت مقررات بسیار مهم خواهند بود. این نخستین‌بار نیست که آلتمن در راستای وضع مقررات درباره هوش‌مصنوعی صحبت کرده است. همچنین، میرا موراتی، مدیر ارشد فناوری این شرکت نیز طی مصاحبه ۱۶ بهمن با مجله تایم گفت که ChatGPT باید با تنظیمات و نظارت‌های بسیار عرضه شود، زیرا می‌توان از آن سوءاستفاده کرد.

تولد یک منشی خودکار درون فضای وب

مروا کاظم‌زاده، کارشناس فناوری اطلاعات معتقد است، چت جی پی تی در اصل یک چت بات (ربات نرم‌افزاری که قابلیت چت دارد) است که مبتنی بر هوش مصنوعی می‌تواند به هر پرسشی پاسخ دهد. این پرسش‌ها می‌تواند موضوعات و مباحث پیچیده‌ای حتی در حوزه‌های تخصصی ریاضی، فیزیک، برنامه‌نویسی و حتی کوانتوم باشد. در واقع، چت بات نرم‌افزار یا برنامه‌ای است که می‌تواند به‌صورت خودکار وظایفی را بدون دخالت انسان انجام دهد. وی در گفت‌وگو با صمت گفت: چت بات سرویسی مبتنی بر چت (گفت‌وگوی دونفره) است که به کاربران یا مشتریان خدمات ارائه می‌کند، به پرسش‌های آنها پاسخ می‌دهد و همچون یک منشی خودکار است. این چت بات‌ها روی هر بستر مبتنی بر چت و پیام‌رسانی قابل‌استفاده است.

چت جی پی تی خوب یا بد؟

وی افزود: در فاز نخست، این موضوع را در نظر بگیرید که چت جی پی تی در مراحل اولیه تحقیقاتی قرار دارد و این احتمال وجود دارد OpenAI آن را برای مدتی از دسترس خارج کند. هدف راه‌اندازی این نوع چت، ایجاد انقلابی بزرگ در ارتباط بین کامپیوترها و انسان‌ها است. این چت بات مکالمات واقع‌گرایانه‌ای را باتوجه به نیازها و علایق کاربران ارائه می‌دهد و برای کسب‌وکارها امکان تعامل طبیعی‌تر و کارآمدتری را با مشتریان فراهم می‌کند که برای این کار از الگوریتم‌های پیشرفته پردازش زبان طبیعی استفاده می‌کند.وی بااشاره به مزایا و معایب چت جی پی تی گفت: امکان مکالمه با هوش‌مصنوعی، پاسخ مناسب به سوالات در مدت‌زمان کوتاه، توانایی در تولید محتوای متنی، تولید کدهای برنامه‌نویسی و حل معادلات ریاضی از فواید چت جی پچی تی است، همچنین این بات هوشمند با محتوایی ارسال‌شده بسیار تطبیق‌پذیر است و از آن می‌توان به‌عنوان دستیار تولید محتوا استفاده کرد. درباره معایب چت جی پی تی باید گفت، امکان تولید محتوای تکراری به دلیل وجود الگوهای خاص تکرار شونده در متون، امکان تولید محتوای نادرست و ارائه آن به شیوه متقاعدکننده و باورپذیر، قفل شدن چت جی پی تی و دیر جواب دادن به برخی سوالات مشکلاتی است که هنوز حل‌نشده باقی مانده است.کاظم‌زاده در پاسخ به این پرسش که منبع داده‌های ربات چت جی پی تی کجا است؟ گفت: منبع این همه اطلاعات به‌طوردقیق خود ما انسان‌ها هستیم. انسان با تولید محتواهای خود در بستر اینترنت، منبع بسیار خوبی برای دیتاهای این ربات است. پس اگر داده‌های محرمانه و خطرناکی را به آن بدهیم، به همان نسبت او را برای راهکارها و استراتژی‌های خطرناک آموزش می‌دهیم.

وی گفت: یکی از مواردی که سبب محبوبیت این ربات شده، توانایی بیان مفهوم یک محتوا به زبان ساده است. برای مثال، شما می‌خواهید بدانید که مفهوم سئو چیست؟ جی‌پی‌تی به‌راحتی هرچه تمام‌تر و در سریع‌ترین زمان ممکن مفهوم سئو را به زبان ساده برای شما بیان می‌کند. برای توضیح هر موضوع نیاز دارید که تنها عبارت «چیست» را به انتهای عبارت اضافه کنید. در آن زمان، ربات، بهترین، کوتاه‌ترین و مفهومی‌ترین پاسخ را برای شما نمایش می‌دهد. به‌همین دلیل، طبق پیش‌بینی‌ها دیگر شما نیازمند خلاقیت انسانی برای تولید محتوا نیستید، کافی است بتوانید ایده‌های‌تان را در حوزه خاصی به او بدهید و در نهایت، محتوا و راهکاری را بخواهید، جی پی تی بدون اینکه خسته شود، مدام برای شما کار می‌کند. از همین رو است که طبق پیش‌بینی‌ها، ممکن است در آینده، با بکارگیری این هوش مصنوعی برخی شغل‌ها نظیر خبرنگاری، تولید محتوا و روزنامه‌نگاری کمی خطرساز ‌شوند.

تاثیر چت جی پی تی بر اقتصاد

به‌گفته این کارشناس فناوری اطلاعات، از آنجایی‌ که صنعت مالی همچنان از قدرت هوش‌مصنوعی استقبال می‌کند، چت جی پی تی به‌عنوان یک ابزار تغییردهنده بازی ظاهر شده است. یکی از راه‌های اصلی که این فناوری بر امور مالی تاثیر گذاشته است، توانایی آن در رسیدگی به سوالات پیچیده مالی و ارائه پاسخ‌های دقیق و قابل‌اعتماد است. این موضوع آن را به منبعی ارزشمند برای مشاوران مالی تبدیل کرده که می‌توانند از آن برای کمک به مشتریان سریع و کارآمد با طیف گسترده‌ای از سوالات استفاده کنند.وی گفت: اما تاثیر چت جی پی تی بر امور مالی فراتر از خدمات و پشتیبانی مشتری است. همچنین، برای تجزیه ‌و تحلیل داده‌های مالی و تصمیم‌گیری‌های آگاهانه‌تر سرمایه‌گذاری استفاده شده است. شرکت‌ها با آموزش آن روی حجم عظیمی از داده‌های مالی، توانسته‌اند از قابلیت‌های یادگیری ماشینی آن برای شناسایی روندها و الگوهایی استفاده کنند که ممکن است برای تحلیلگران انسانی قابل‌مشاهده نباشد و این یعنی توانایی پیش‌بینی دقیق‌تر از انسان، با همان داده‌های انسانی. به‌عنوان مثال، در دنیای رمزارزها، دنیای دیجیتالی، شاهد ظهور فناوری‌های نویی چون چت جی پی تی بودیم. پیش‌بینی برای رمزارزهایی که آینده خوب یا بدی برای‌شان پیش‌بینی می‌شود. اما همه اینها منوط به دیدن نتایج بیشتر و گذشت سال‌ها است، تا ببینیم تا چه حد می‌توانیم به این هوش‌مصنوعی تازه از راه رسیده، اعتماد کنیم.

سرعت اعجاب‌آور هوش‌مصنوعی

علیرضا چابکرو، محقق و استاد دانشگاه با دیدی انتقادی می‌گوید، شکی نیست که با قدرت گرفتن هوش‌مصنوعی روزبه‌روز انتخاب‌های انسان محدودتر خواهد شد و کاربران محصور در شبکه‌ای از هوش‌مصنوعی خواهند بود. وی در گفت‌وگو با صمت گفت: اگر بخواهیم با نگرشی انتقادی به دستاوردهای فناورانه نگاه کنیم ، نباید غرق در زیبایی‌های این دستاوردها شویم. چت جی پی تی یک چت بات و ساخت شرکت«اپن.‌ای.آی» است. در نگاه نخست، کار با این بات هوشمند پارادوکس‌هایی دارد که برای کارشناسان فناوری اطلاعات سوال‌برانگیز است، برای مثال، این روش چت برای ‌آی پی ایران بسته است؛ اما زبان فارسی را پشتیبانی می‌کند و چنین وضعیتی قابل‌تحلیل نیست. وی درباره اجتناب‌ناپذیر بودن هوش‌مصنوعی در زندگی بشر ادامه داد: چه بخواهیم و چه نخواهیم هوش‌مصنوعی با سرعت بسیار اعجاب‌آوری وارد زندگی ما شده است و می‌توان از آن به‌عنوان یک پدیده اجتناب‌ناپذیر یاد کرد. همان‌گونه که با ورود فضای سایبری، جنبه‌های زیادی از زندگی انسان از جمله کسب‌وکار، اقتصاد، سرگرمی و ... تحت تاثیر قرار گرفت، تحولات شگرفی به‌وجود آمد؛ تحولاتی که هیچ‌گاه فکر نمی‌کردیم دستخوش تغییر قرار گیرد. برای مثال، شیوه حکمرانی از بالا به پایین با ورود این فضا دگرگون شد. حال تصور کنید یک ابزار پیشرفته‌تری داخل این فضا به‌وجود آمده است که می‌تواند هم ضریب نفوذ و هم سرعت خود را بالا ببرد؛ بی‌شک تحولات گسترده‌تری هم در راه خواهد بود.

تسلط هوش‌مصنوعی بر بشر

چابکرو در پاسخ به این پرسش که آیا چنین بات‌هایی می‌توانند به‌عنوان یک منبع مجزا برای یافتن پاسخ پرسش‌های کاربران در نظر گرفته شوند؟ گفت: این چت بات منحصر به فرد نخواهد بود و در آینده‌ای نه‌چندان دور باید منتظر ربات‌های جدیدتری باشیم. آنچه می‌توان فهمید این است که ربات‌هایی که امروز می‌بینیم، تنها ابزار فزاینده‌ای برای پاسخ به پرسش‌های کاربران نیست، چرا که هنگام کاربرد این بات‌ها ماشین لرنینگ هم انجام می‌شود. به‌عبارت دقیق‌تر، ضمن اینکه این ربات هوشمند هنگام استفاده کاربر، به‌واسطه مشارکت انسان در انتقال داده خود را رشد می‌دهد. در واقع، ماشین از طریق کاربر رشد می‌کند. برای مثال، ممکن است ربات گاهی اطلاعات تکراری و بی‌ربط بدهد که برای رفع این مشکل نیازمند یک ماشین لرنینگ است. به‌همین دلیل، ربات هوشمند ضمن اینکه کار می‌کند، خودش را هم رشد می‌دهد. در واقع، از طریق کاربر آموزش می‌بیند و رشد می‌کند و رویکرد خلاقانه‌ای در کار نیست.این پژوهشگر گفت: همان‌گونه که اشاره شد، انسان مشارکت فعالی در ماشین لرنینگ خواهد داشت، حتی ربات‌های دیگر هم در ماشین لرنینگ چت جی پی تی نقش خواهند داشت. اپن سورس بودن ربات‌های هوشمند موضوع مهم دیگری است که باید به آن توجه کرد، چرا که این ویژگی در اصل موجب قدرت گرفتن آن می‌شود. گفتنی است، چت جی پی تی، شبکه‌ای از هوش‌مصنوعی ایجاد می‌کند که قدرت تصاعد هندسی را بالا می‌برد و به‌تناسب آن روزبه‌روز به‌سرعت هوش‌مصنوعی افزوده می‌شود. در نتیجه، نباید تاثیرات هوش‌مصنوعی بر زندگی بشر را تنها محدود به چت جی پی تی دانست.

ما تصمیم‌گیرنده نهایی نیستیم

به‌گفته این کارشناس فناوری، به نظر می‌رسد جهان آینده محدود به چت جی پی تی نیست و رفته رفته مجموعه‌ای از شبکه‌های فعال هوش‌مصنوعی شکل خواهد گرفت. این شبکه پله به پله ضمن افزایش دقت در تعاملات با انسان فراگیرتر خواهد شد. همچنین، این هوش مصنوعی می‌تواند جهان آینده را محصور در خود کند و همین امر باعث می‌شود روزبه‌روز کنترل انسان بر زندگی کمتر و کمتر شود. در حقیقت، انسان به روزی که فرآیندهای دیگر و تکنولوژی به جای او تصمیم ‌گیرند، نزدیک و نزدیک‌تر می‌شود.

سخن پایانی

آخرین خبر از فناوری نوظهور آن است که مایکروسافت چهارشنبه گذشته توضیح داد چت‌های طولانی می‌توانند باعث اشتباه چت بات شوند و مدل در برخی مواقع پاسخ‌هایی تولید خواهد کرد که از او انتظار نداریم، اما از ایرادات این فناوری که بگذریم، عموما وقتی حرف از پیش‌بینی آینده می‌شود، عموم مردم ناخودآگاه ذهن‌شان به‌سمت فیلم‌های علمی ـ تخیلی می‌رود. در اصل داستان‌های ترسناکی از سلطه ماشین‌ها و ربات‌ها روی انسان به ذهن می‌رسد، اما حقیقت امر این است که همه این فناوری‌ها در گام نخست برای کمک به انسان آمده‌اند. انسانی که خواه‌ناخواه به‌دلیل محدودیت‌های جسمانی، خستگی و روحی، شاید همیشه در هر لحظه قادر به پیشبرد کارهایش نباشد و این ابزارهای ساخت دست ما هستند که به‌عنوان دستیار برای انجام دادن بهتر کارها ساختیم. اینکه روزی آنها بر ما حکمرانی کنند، از دید بسیاری از کارشناسان بسیار دور است، چرا که همانقدر که ما آنها را بهبود می‌بخشیم و آموزش می‌دهیم، خودمان نیز پیشرفت می‌کنیم. یادمان باشد، که ما با همه نقص‌های‌مان همیشه یک قدم جلوتر از ماشین هستیم. تنها دلیل هم ویژگی‌های ما به‌عنوان انسان است؛ از همدلی و احساسات گرفته تا تفکر جمعی.