میلگرد چرا گران شد؟

در حالی که وزارت راه و شهرسازی در تلاش برای گرم شدن بازار ساخت‌وساز مسکونی با استفاده از افزایش تسهیلات مسکن مهر برای تکمیل واحدهای باقی مانده و همچنین اجرای طرح ملی مسکن است، در ۶ ماهه اخیر قیمت میلگرد که یکی از پر مصرف‌ترین نهاده‌های ساختمانی است، از کیلویی کمتر از ۴ هزار تومان به کمی بیش از ۱۱ هزار تومان رسید؛ حتی در مقطعی تا کیلویی ۱۴ هزار تومان هم رسید ولی دوباره به کیلویی ۱۱ تا ۱۲ هزار تومان در مناطق مختلف کشور و بسته به قیمت تمام شده حمل این کالا، بازگشته است.

این افزایش قیمت فولاد و میلگرد در حالی است که علی رغم تلاش دولت، هنوز خبری از افتتاح واحدهای طرح ملی مسکن نیست و ممکن است بخش مهمی از افتتاح این واحدها، به دولت سیزدهم منتقل شود.

از سوی دیگر، بازار میلگرد، بازار زیرزمینی و حاشیه‌ای ندارد و هر چه هست، در بورس کالا عرضه می‌شود که کشف قیمت آن نیز بر اساس عرضه و تقاضاست؛ به عبارت دیگر، در حالی که می‌بایست فلسفه کشف قیمت کالا در بورس، بر اساس عرضه و تقاضا و افزایش شفافیت باشد، اما به دلیل آنچه انبوه سازان، احتکار میلگرد از سوی کارخانه‌های تولیدکننده و عرضه قطره‌چکانی در بورس کالا عنوان می‌کنند، قیمت این محصول تولید داخل با افزایش ناگهانی مواجه شده است.

نتیجه تدبیر وزارت صمت و مجلس: میلگرد کیلویی ۸ هزار و ۵۰۰ تومان

در هفته گذشته هم که مجلس در ایام تعطیلات یک هفته‌ای به سر می‌برد، چند جلسه میان علی نیکزاد نایب رئیس مجلس که پیشتر بر صندلی وزارت مسکن تکیه داشته و اکنون دغدغه‌مند بازار ساخت‌وساز است، با حسین مدرس خیابانی سرپرست وزارت صنعت، معدن و تجارت برگزار شد.

ماحصل این جلسات، خروج عرضه میلگرد از بورس کالا و تعیین قیمت آن به جای کشف قیمت آن هم کیلویی ۸ هزار و ۵۰۰ تومان بود؛ هر چند که این دستورالعمل هنوز از سوی وزارت صمت به بورس کالا و شرکت‌های فولادساز ابلاغ نشده است؛ اما زمزمه‌های مخالفت فولادسازان با قیمت دستوری میلگرد شنیده می‌شود.

مخالفت مجلس با خروج فولاد از بورس

البته این موضوع با واکنش رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس مواجه شد. محمدرضا پورابراهیمی در واکنش به زمزمه‌ها مبنی بر خروج فولاد از بورس کالا د ر نامه‌ای به رئیس جمهور، بر لزوم تأمین نیاز فولاد کشور با عرضه کامل در بورس کالا تاکید کرد.

وی با اشاره به اینکه مشکل فعلی بازار فولاد، نه ناشی از عرضه در بورس کالا بلکه ناشی از عدم شفافیت کارخانه‌های فولاد در فروش محصولاتشان است، تصریح کرده بود: «با توجه به تولید ۲۸ میلیون تن فولاد در کشور و اینکه میزان مصرف به سختی به ۱۸ میلیون تن می‌رسد، هیچ نگرانی از بابت تأمین نیاز داخل وجود ندارد و با یک برنامه‌ریزی صحیح و منسجم می‌توان ضمن تأمین نیاز داخل، صادرات فولاد را در دستور کار قرار داد. از ۱۸ میلیون تن محصول مورد مصرف در داخل کشور کمتر از ۳۵ درصد آن در بورس کالا مورد معامله قرار می‌گیرد و مابقی بدون شفافیت توسط شرکت‌ها به فروش می‌رسد که این امر بازار فولاد را با چالش جدی روبه رو کرده است.»

دبیر کانون انبوه سازان: تأثیر ۵۰ میلیون تومانی میلگرد در افزایش قیمت مسکن

فرشید پورحاجت دبیر کانون سراسری انبوه‌سازان سخنان پورابراهیمی درباره علت نابسامانی بازار را تأیید کرد و درباره افزایش قیمت میلگرد در ماه‌های اخیر اظهارکرد: بهمن ماه سال گذشته قیمت میلگرد و فولاد کیلویی ۴،۲۰۰ تومان در بازار بود که این نرخ تا اوایل اردیبهشت امسال ثابت ماند.

ماجرای رشد ناگهانی قیمت میلگرد

وی ادامه داد: کشف قیمت محصولات فولادی، میلگرد و تیرآهن در بورس کالا انجام می‌شود اما در سه ماه گذشته به دلیل خودداری کارخانه‌های تولیدکننده فولاد و نوردسازان از عرضه روان محصولات فولادی در بورس کالا، شاهد افزایش قیمت میلگرد بودیم به گونه‌ای که در میانه خرداد ماه قیمت میلگرد در هر کیلو به بیش از ۱۲ هزار تومان رسید اما در روزهای اخیر به دلیل تمهیدات اندیشیده شده، درحال‌حاضر تا ۱،۰۰۰ تومان کاهش یافته و کمی بیش از ۱۱ هزار تومان عرضه می‌شود.

این فعال صنفی انبوه‌سازی افزود: در سه ماهه گذشته شاهد افزایش صد درصدی و در ۶ ماهه اخیر افزایش ۲۰۰ درصدی قیمت میلگرد و فولاد بودیم چرا که شرکت‌های بزرگ و مادر در حوزه فولاد و میلگرد، این کالا را احتکار کرده و آن را در بورس کالا به صورت قطره‌چکانی عرضه می‌کردند.

وی یادآور شد: این افزایش قیمت میلگرد در حالی است که از یکسو انجمن جهانی فولاد از افزایش ۱۰ درصدی تولید این کالا در ایران خبر داده و از سوی دیگر، صادرات فولاد بر اساس اعلام وزارت صمت ۴۶ درصد کاهش یافته است. ضلع سوم این مثلث نیز کاهش تولید مسکن و صدور پروانه‌های ساختمانی بوده که نشان می‌دهد علی‌رغم آنکه تولید میلگرد افزایش داشته اما قیمت آن به جای کاهشی، روند افزایشی در پیش گرفته است.

این انبوه‌ساز تأکید کرد: در مذاکراتی که کانون انبوه‌سازان با شرکت‌های تولید نورد داشت، به این نتیجه رسیدیم که شرکت‌های مادر حوزه فولاد، عرضه شمش فولاد به نوردسازان را کاهش داده‌اند که تولید میلگرد کم شده است.

پورحاجت بیان کرد: وزارت راه و شهرسازی و معاونت مسکن، ساختمان این وزارتخانه و کمیسیون‌های عمران و اقتصاد مجلس به دنبال کنترل قیمت مسکن هستند و این کار را با استفاده از رصد خانه‌های خالی انجام می‌دهند درحالی‌که رصد و کنترل میزان تولید فولاد و میلگرد در کارخانه‌های فولادسازی بسیار راحت‌تر است.

به گفته این فعال صنفی، در سه ماهه گذشته به ازای هر مترمربع ساخت واحد مسکونی، ۵۰۰ هزار تومان افزایش قیمت میلگرد داشته‌ایم؛ به عبارت دیگر، قیمت واحدهای مسکونی ۱۰۰ متری، ۵۰ میلیون تومان صرفاً به دلیل میلگرد گران‌تر شده است.

طرح جدید مسکنی مجلس، همان قانون ۱۲ سال قبل ساماندهی و تولید مسکن است

وی با اشاره به طرح جدید کمیسیون عمران مجلس برای تصویب قانون تسهیل ساخت و عرضه مسکن گفت: همه مواردی که در این طرح دوفوریتی کمیسیون عمران آمده، در قانون تولید و ساماندهی مسکن که ۱۲ سال قبل به تصویب رسید نیز ذکر شده است؛ به جای تصویب قوانین تکراری، باید فضای کسب و کار مسکن‌سازان را تسهیل کنیم. دولت نیز به جای مداخله در بخش تولید، فضای فعالیت بخش خصوصی را تسهیل کند.

پیشنهاد انبوه سازان برای کاهش قیمت میلگرد

پورحاجت در خصوص پیشنهاد کانون انبوه‌سازان برای کنترل قیمت میلگرد اظهارکرد: در دهه ۷۰ نیز افزایش قیمت میلگرد و تیرآهن رقم خورد که در آن زمان قرار شد به ازای هر پروانه ساختمانی، سهمیه فولاد به سازندگان داده شود که تجربه موفقی بود. ما پیشنهاد می‌کنیم باز هم این اتفاق رخ دهد و به ازای هر پروانه ساختمانی، سهمیه فولاد و میلگرد به انبوه‌ساز اختصاص یابد.

فولادی‌ها قیمت تمام شده را با دلار می‌سنجند، ولی یارانه‌ها و هزینه‌هایشان به ریال است

وی تصریح کرد: کارخانه‌های تولیدکننده فولاد می‌گویند قیمت تمام شده هر کیلوگرم میلگرد ۹،۵۰۰ تومان است درحالی‌که در جلسه اخیر نایب رئیس مجلس و سرپرست وزارت صنعت، معدن و تجارت مقرر شد میلگرد به قیمت کیلویی ۸،۵۰۰ تومان به فروش برسد. به نظر من، اشتباهی که در این مسئله رخ داده این است که فولادسازان قیمت تمام شده را با فاکتورهای جهانی و قیمت دلار محاسبه می‌کنند درحالی‌که حقوق کارگران را به ریال می‌دهند و از سوخت، گاز و آب مصرفی یارانه‌ای بهره‌مند می‌شوند؛ از این رو اعلام می‌کنند که قیمت تمام شده هر کیلوگرم میلگرد ۹،۵۰۰ تومان است.