سلیقه نازل داخلی، آفت صنعت سنگ

 این نکته‌ای بود که چندی پیش در سخنان رئیس انجمن سنگ ایران برجسته شد. در همان زمان برخی از کارشناسان و فعالان این حوزه انتقاداتی بر این اظهارات وارد دانستند. از جمله اینکه کل تبادلات جهانی سنگ در زیر گروه سنگ‌های آهکی و ماربل، که کشور ما در آن مزیت نسبی دارد، حداکثر ۸ میلیارد دلار است و عدد ۵ میلیارد دلار یعنی رسیدن به ۶۲.۵ درصد کل این تبادلات و زیر گروه سنگی و رقابت با رقبایی چون ترکیه با ۲.۱ میلیارد دلار صادرات، ایتالیا با ۱.۷ میلیارد دلار صادرات و اسپانیا، یونان و مصر که اجازه نخواهند داد که ما به همین راحتی ۶۲.۵ درصد سهم بازار جهانی را به خود اختصاص دهیم.حتی اگر پتانسیل صادرات ۵ میلیارد دلاری سنگ با کیفیت این رقبا را هم داشته باشیم، باید بدانیم که این کشورها صاحبان بازار هستند و شبکه توزیع و فروشی بسیار قوی در بازارهای جهانی دارند و یقینا نمی‌شود به راحتی این کشورها را از بازار حذف کرد و سهم آنها را به دست آورد. در گزارش امروز صمت مروری داشتیم به احتمال دستیابی به این هدف.

اهداف دست یافتنی است

بهرام شکوری، رئیس انجمن سنگ ایران با تاکید مجدد بر قابلیت صادرات ۵ میلیارد دلاری صنعت سنگ تزئینی گفت: با توجه به تقاضا در بازارهای جهانی و ظرفیت معادن قابل دسترس در کشور، قابلیت ارز آوری 5 میلیارد دلاری از صادرات سنگ ایران وجود دارد.به گزارش صمت، وی که در نشست خبری سیزدهمین نمایشگاه بین المللی سنگ ایران سخن می‌گفت با اشاره به پتانسیل‌های فراوان در این صنعت گفت: توجه به بازارهای جهانی و صادرات تنها راه نجات این صنعت است. صادرات این صنعت کمتر از ۲۰۰ میلیون دلار است، در حالی که کشور ترکیه با وجود این که تنوعی در سنگ‌های تزئینی ندارد، سالانه بیش از 3میلیارد و ۲۰۰ میلیون دلار صادرات دارد و سهم ۲۰ درصدی را از صادرات به خود اختصاص داده است.

تدوین طرح جامع سنگ

شکوری همچنین از تدوین طرح جامع سنگ با همکاری ایمیدرو در آینده نزدیک خبر داد و گفت: همه موارد مرتبط با این صنعت از جمله معدنکاری، فرآوری، بازاریابی، مباحث آموزشی و ... در آن برای دستیابی به صادرات 5میلیارد دلاری دیده شده است و معتقدیم دسترسی به این میزان صادرات دور از دسترس نیست.

رئیس انجمن سنگ ایران گفت: ما با آماده‌سازی زیرساخت‌ها و با افزایش حفاری اکتشافی و با تربیت نیروی انسانی زبده به ویژه در تجهیزات و ماشین‌آلات می‌توانیم ارزآوری ۵ میلیارد دلاری داشته باشیم.

کاستی‌های اکتشاف

شکوری افزود: معادنی در عمق وجود دارد که ما از آن بی‌اطلاع هستیم که اگر اکتشافات اساسی در حوزه سنگ‌های تزئینی اتفاق بیفتد به ذخایر خیلی بیشتر از این برسیم.

رئیس انجمن سنگ ایران گفت: در دنیا معادن ۳ تا ۵ درصد از ذخایرشان را استخراج می‌کنند و در چرخه تولید قرار میدهند، ولی متاسفانه در بهترین شرایط در کشور ما زیر نیم‌درصد استخراج می‌شود.

شکوری افزود: در سال‌های گذشته با اعمال ۷۵ درصدی عوارض بر محصولات این صنعت سبب شد صادرات ۳۵۰ میلیون دلاری این حوزه به کمتر از ۲۰۰ میلیون دلار برسد.

وی ادامه داد: مابیش از 3میلیارد تن ذخیره قطعی سنگ تزئینی در کشور داریم که با تولید سالانه ۱۵ میلیون تن، دست کم برای ۲۰۰ سال آینده سنگ در اختیار داریم که با نیروی متخصص و تجهیزات ماشین‌آلات و اکتشافات می‌توانیم تا ۴۰۰ سال آینده هم سنگ در اختیار داشته باشیم.

رئیس انجمن سنگ ایران تصریح کرد: این در حالی است که در دنیا اتفاقات جدیدی را شاهدیم و سنگ‌های مصنوعی، شیشه، کامپوزیت و دیگر محصولات در حال جایگزینی سنگ تزئینی هستند.

وی خاطرنشان کرد: اکنون در کشور واحدهایی وجود دارد که در حد و اندازه شرکت‌های پیشروی جهان، ماشین آلات و تجهیزات در اختیار دارند و عملیات برش و فرآوری انجام می‌دهند و در این طرح جامع به دنبال افزایش تعداد افراد موفق و کارخانجات به روز هستیم.

مزایای شهر آفتاب

رئیس انجمن سنگ ایران با اشاره به برگزاری سیزدهمین دوره نمایشگاه سنگ تزئینی که هشتم تا دوازدهم خردادماه در محل نمایشگاه بین المللی شهر آفتاب برگزار می‌شود گفت: استقبال شرکت‌های خارجی به‌ویژه حضور شرکت‌هایی از ۵ کشور چین، هند، ایتالیا و ترکیه و یونان و همچنین ۱۱۰ شرکت ایرانی حضور دارند که می تواند بازار بزرگی برای محصولات سنگ کشورمان باشد. علاوه بر این ایتالیایی‌ها و هندی‌ها که بازارهای مهمی برای ما هستند در این دوره از نمایشگاه حضور دارند.

شکوری نزدیکی به بزرگترین شهرک صنعتی سنگ کشور (شمس‌آباد)، نزدیکی به فرودگاه بین‌المللی امام، دسترسی آسان از اصفهان و محلات به عنوان دو قطب صنعتی و معدنی کشور، زیرساخت‌های به‌روز و بین‌المللی سایت شهر آفتاب و نبود ترافیک در محدوده شهر آفتاب و دسترسی آسان به مترو، از جمله دلایل اصلی انتخاب شهر آفتاب برای این دوره از نمایشگاه دانست و گفت: در این دوره از نمایشگاه تمهیداتی اندیشیده شده است که برای نخستین بار بلوک‌های معدنی به نمایش درآید و در معرض دید عموم قرار گیرد.

قبرستان ماشین‌آلات

سیامک حاج سید جوادی، تحلیلگر و فعال بازار بین‌المللی سنگ نیز در این نشست با اشاره به وضعیت ماشین‌آلات گفت: در حال حاضر معادن کشور به قبرستان ماشین‌آلات کهنه و فرسوده تبدیل شده است و به هر معدنی که سر بزنیم، چندین لودر و بولدوزر فرسوده می‌بینیم که گوشه‌ای افتاده است و توانایی کار کردن ندارد. اغلب ماشین‌های ما بالای ۲۰ سال عمر دارند و برای همین است که راندمان در کشور تا این اندازه پایین آمده است و چنین مشکلاتی ایجاد شده است.

بازار پررونق داخلی

وی با اشاره به بازار پررونق داخلی در حوزه سنگ‌های تزئینی گفت: در حوزه فرآوری ۷۰ درصد مسئولیت بر عهده تولیدکننده است. دولت سوخت ارزان را در اختیار واحدها قرار داده است اما از آنجایی که بازار مصرف داخلی برای تولید کننده بسیار شیرین است، تلاشی برای ارتقای سطح کیفی تولیدات خود به خرج نمی‌دهد زیرا هرچه تولید ‌کند در بازار داخل به فروش می‌رود. حاج‌سید جوادی ادامه داد: تقاضای بازار داخلی آنقدر زیاد است که ۸۵ درصد تولید کشور را مصرف می‌کند اما فرهنگ مصرف بسیار پایین است و در نتیجه به تولید بی‌کیفیت در معدن و محصولات بی‌کیفیت در کارخانه دامن می‌زند و بازار به همین سیستم پیش می‌رود.

سخن پایانی

میزان ذخایر اکتشافی سنگ تزئینی و نمای کشور ۴ میلیارد تن برآورد شده و پیش‌بینی می‌شود به همین میزان ذخیره کشف نشده در کشور وجود دارد. گفته می‌شود بالغ بر ۶۰ درصد تولیدات سنگ بریده ما روانه بازار عراق می‌شود و مشتریان ۴۰ درصد دیگر همسایگانی مانند ترکمنستان، آذربایجان، امارات و مانند آن هستند.این در حالی است که ترکیه، بالای ۸۵ درصد تولیدات سنگ خود را صادر می‌کند و جایگاه قابل قبولی در بازارهای پررونق بین‌المللی دارد؛ به طوری‌که گفته می‌شود تامین کننده ۴۰ درصد بازار فرانسه است.امید است نمایشگاه پیش‌رو فرصت مناسبی برای آغاز تحول در صنعت سنگ تزئینی کشور باشد./روزنامه صمت