بازخوانی نظرات زنگنه درباره توسعه خودروهای LPGسوز

LPG (گازمایع) و CNG (گاز طبیعی فشرده شده) دو جایگزین عمده بنزین و گازوییل در خودروها در دنیا هستند. امروزه در بسیاری از کشورهای دنیا از جمله ترکیه، ایتالیا، کره جنوبی، لهستان، روسیه و... به طور عمده از LPG (اتوگاز) و کشورهایی همچون ایران، چین و پاکستان و... از CNG به عنوان جایگزین بنزین و گازوییل در خودروها استفاده می­کنند.

البته کشورهایی نیز وجود دارند که هم­زمان استفاده همزمان از LPG و CNG را در سبد سوخت حمل و نقل خود گسترش می­دهند. از جمله این کشورها می­توان روسیه، ایتالیا، چین و... را نام برد. در نتیجه این تجربه نشان می­دهد که استفاده همزمان از این دو سوخت، علاوه بر ایجاد امنیت سبد سوخت، باعث کاهش آلودگی هوا نیز می‌شود.

مقدار تولید گازمایع کشور اکنون سالانه حدود ۱۸ میلیون تن است که طبق گفته مسئولین از این مقدار حدود ۲ میلیون تن برای مصارف داخلی کشور مصرف شده و ۶ میلیون تن به کشورهای مختلف صادر می‌شود. در نتیجه بنابر اسناد منتشر شده در گزارش «هدر رفت ۳ میلیون تن LPG به ارزش ۱۲ هزار میلیارد تومان در خطوط لوله + سند» مبنی بر سوزاندن بخشی از LPG تولیدی در خطوط لوله و فلرها، احتمال تزریق چراغ خاموش مابقی ۱۰ میلیون تن LPG مازاد تولیدی به خطوط لوله و فلرها نیز وجود دارد.

هزینه ساخت جایگاه سوختگیری LPG بسیار پایین تر از CNG و بنزین است

کارشناسان معتقدند آسان­ترین و سریع­ترین راهکار برای جلوگیری از هدررفت LPG در خطوط لوله و مصرف این سوخت با ارزش استفاده آن به عنوان سوخت خودروها است. با این اقدام در ازای مصرف LPG می­توان بنزین یا گازوییل معادل آزاد شده را با قیمت بالاتر نسبت به LPG صادر نمود و در نتیجه ارزآوری بیشتری را برای دولت به ارمغان آورد.

با این اوصاف اما مدیر برنامه‌ریزی تلفیقی شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی در مصاحبه ای در تاریخ ۲۰ خرداد ۹۹ مناسب بودن استفاده از اتوگاز در ایران را رد کرده و با مورد مقایسه قرار دادن آن با CNG، مزیت­های CNG نسبت به LPG را بیش­تر دانسته است. در حالی که مطالعه تجربه کشورها و ویژگی­های این دو سوخت نشان می­دهد استفاده از این دو سوخت مزیت­های اقتصادی و زیست محیطی فراوانی نسبت به بنزین و گازوییل دارند و حتی بر خلاف اظهارات آرمان مقدم تحقیقات نشان می­دهد ایمنی LPG از CNG نیز بیش­تر است.

این اظهارات مدیر برنامه‌ریزی تلفیقی شرکت ملی پالایش و پخش در حالی است که شهاب الدین متاجی مدیر سابق برنامه‌ریزی تلفیقی شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی و مشاور وزیر نفت، در خبری که از سوی روابط عمومی وزارت نفت در شهریور ماه ۹۴ منتشر شد، با اشاره ضرورت تنوع‌سازی سبد سوخت کشور گفته بود: «طبیعی است که اگر به جای بنزین، ال.پی.جی استفاده شود سودآوری بالاتری به دلیل پایین بودن قیمت و آلایندگی کمتر نسبت به بنزین ایجاد می کند».

وی ادامه داد: «هزینه ساخت جایگاه سوختگیری ال.پی.جی بسیار پایین تر از سی.ان.جی و بنزین است و شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی ایران قصد دارد به کمک بخش خصوصی اقدام به ساخت جایگاه ال.پی.جی کند».

همچنین بیژن زنگنه وزیر نفت در بهمن ماه ۹۴ در گفتگو با شانا با اشاره به آمادگی وزارت نفت برای بازگشت LPG به سبد سوخت گفته بود: «از ٢ سال آینده LPG تولیدی پالایشگاهی داخلی مصرف کننده ندارد، زیرا با گازرسانی های صورت گرفته دیگر نیازی برای انتقال ال.پی.جی به نقاط دور افتاده برای مصرف نیست. اگر برای LPG تولیدی برای پالایشگاه‌ها مصارفی در بخش‌های صنعتی، پتروشیمی و حمل و نقل پیدا نکنیم باید آنها را از طریق تانکرهای مخصوص حمل ال.پی.جی با طی مسافتی بیش از هزار کیلومتر به بنادر برای صادرات منتقل کنیم».

وزیر نفت در ادامه با بیان این که استفاده از سوخت ال.پی.جی در خودروها کاملا اقتصادی است، گفت: «براین اساس تقاضا داریم تا موتورهایی با پایه سوخت ال.پی.جی عرضه شوند که این موضوع نیز برای این نوع مصارف بازار تقاضا ایجاد می کند، از این رو باید بتوانیم موتورهایی با مصرف درست و بهینه ال.پی.جی تولید کنیم».

در مجموع، به نظر می‌رسد مقایسه CNG و LPG نسبت به هم برای جایگزینی بنزین در سبد سوخت خودروها اصلا مقایسه درستی نیست، بلکه باید این هر یک از این دو سوخت به صورت مجزا با بنزین مقایسه شوند و به نسبت مزیت‌شان بر بنزین در سبد سوختی کشور سهم داشته باشند. به طور قطع CNG و LPG هر یک برتری‌هایی در مقایسه به یکدیگر دارند اما برتری این دو سوخت نسبت به بنزین به صورت مطلق برقرار است. در نتیجه، استفاده همزمان این دو سوخت در سبد حمل و نقل کشور می‌تواند در دستور کار وزارت نفت قرار بگیرد.