جای خالی امنیت شغلی و بیمه در صنعت نمایشگاهی

این روزها صنعت نمایشگاهی کشور بی‌سابقه‌ترین رکود و چالش تاریخ خود را سپری می‌کند. شیوع ویروس کرونا به اضافه مشکلاتی مانند تحریم‌ها و محدودیت روابط بین‌المللی کشور موجب شده تا فعالیت این صنعت به طور کامل به صفر برسد. همین موضوع موجب ورشکستگی و بیکار شدن خیل عظیمی از فعالان این عرصه شده است.

حالا این را در نظر بگیرید که نمایشگاه‌ها هیچ متولی مشخصی در کشور ندارد و در زمان بحران کسی مسئولیت مشکلاتش را بر عهده نمی‌گیرد. شرایطی که شیوع ویروس کرونا در صنعت نمایشگاهی به وجود آورد موجب شد تا دوباره موضوع نبود بیمه و امنیت شغلی در این صنعت پر رنگ شود. موضوع بیمه در صنعت نمایشگاهی موضوعی است از یاد رفته و مغفول که در زمان رونق این صنعت فراموش شده و در بروز چالش‌ها نمایان می‌شود.

اما به راستی تا کنون چه اقداماتی در حوزه بیمه صنعت نمایشگاهی انجام شده است؟ جایگاه بیمه در این صنعت کجاست و فعالان صنعت نمایشگاهی چه دیدگاهی راجع به این موضوع مهم دارند؟

خبرنگار گسترش نیوز در همین رابطه گفت‌وگوهایی را با محمدجواد قنبری معاون اسبق امور نمایشگاهی شرکت سهامی نمایشگاه‌های بین‌المللی جمهوری اسلامی ایران، سید حسین میرظفرجویان مشاور مدیرعامل شرکت سهامی نمایشگاه‌های بین‌المللی و مسئول کمیته فنی و معماری اکسپوی ۲۰۲۰ دوبی وعلی شالباف فعال و برگزارکننده رویدادهای نمایشگاهی انجام داده و نظر آنها را در این خصوص جویا شده که در ادامه مطالعه خواهید کرد. با گسترش نیوز همراه باشید؛

بیمه دلگرمی است اما وجود ندارد

معاون اسبق امور نمایشگاهی سایت تهران در ابتدای این گفت‌وگو با بیان اینکه در کشور ما سیاست‌های حمایتی خاص از صنایع مختلف وجود ندارد، اظهار کرد: مسئله بیمه و برعهده گرفتن خسارت مربوط به اتفاقات پیش‌بینی نشده در کشور ما هنوز به شکل جدی ظهور و بروز پیدا نکرده است. صنعت نمایشگاهی هم از این قاعده مستثنا نبوده و تا کنون اقدام شایان توجهی در خصوص امنیت شغلی یا حمایت از هزاران فعال این عرصه انجام نشده است.

محمدجواد قنبری سپس سوالی را مطرح کرد و اظهارکرد: آیا سازمان یا مجموعه‌ای وجود دارد که در شرایط کنونی تحت تأثیر شیوع ویروس کرونا که برگزاری تمام رویداد‌ها و فعالیت‌های نمایشگاهی ممنوع است، از فعالان این صنعت که شرایط سختی را سپری می‌کنند حمایت کند؟ پاسخ این سوال منفی است. متأسفانه سیاست‌های حمایتی دولت‌ها در قبال مشاغل و صنایع مختلف در بیشتر مواقع در حد صحبت باقی مانده و جامه عمل به خود نپوشیده است.

وی در ادامه گفت: این روزها که تمام صنایع تحت تأثیر شیوع ویروس کرونا هستند باز شاهد قول هایی از سمت مسئولان امر در این حوزه هستیم و دوباره صحبت هایی در خصوص بیمه و حمایت از فعالان این صنعت به گوش می‌رسد. سؤالی که متولیان امر باید پاسخگوی آن باشند این است که چگونه باید از امنیت شغلی ۱۵۰ رسته شغلی که در این عرصه فعال هستند حمایت کرد؟ چگونه می‌توان از جمعیت زیادی که در مدت زمان شیوع ویروس کرونا شغل خود را از دست داده‌اند حمایت کرد؟ آیا جای خالی بیمه‌ای که در روزهای سخت و دشوار دلگرمی بزرگی برای فعالانی که در این بخش از صنعت فعالیت می‌کنند باشد، حس نمی‌شود؟

این کارشناس نمایشگاهی کشور در بخش دیگری از صحبت‌های خود بیان کرد: هرگز در خصوص مسئله بیمه سازمان یا نهادی به عنوان مسئول تعریف نشده تا در شرایط دشوار نقش حمایتی خود را ایفا کند. از طرفی قوانین نیز به این سمت و سو نرفته‌اند تا از این طریق بتوان حمایتی از فعالان این صنعت به عمل آورد. در صنعت نمایشگاهی بسیاری از کشورهای پیشرفته به این دو موضوع توجه ویژه‌ای شده است که نتیجه آن اعتلا و پیشرفت خیره‌کننده صنعت نمایشگاهی این کشورها است.

معاون اسبق امور نمایشگاهی سایت تهران همچنین افزود: بحران‌های مربوط به این بیماری همه گیر و تحریم‌های ظالمانه تلنگری برای دست اندرکاران و سیاست‌گذاران صنعت نمایشگاهی از جمله سازمان توسعه تجارت و وزارت صمت بود تا به صورت جدی تر و اصولی‌تر به موضوع بیمه نگاه کنند. در این زمینه متولیان امر باید با برگزاری جلسات با نهادها و سازمان‌های مربوطه مانند بیمه مرکزی در خصوص چگونگی حمایت از فعالان این صنعت به وفاق برسند.

قنبری در پایان گفت: وزارت صمت و سازمان توسعه تجارت باید نقش حمایتی خود را در شرایط کنونی که بسیاری از فعالان صنعت نمایشگاهی و مشاغل مربوط به این صنعت در بیکاری به سر می‌برند در قالب حمایت‌های خاص یا کوتاه مدت به اجرا بگذارد. البته این حمایت باید در اسرع وقت انجام شود چرا که با گذر زمان و تحلیل رفتن انرژی شرکت‌ها این حمایت‌ها تأثیر خاصی نخواهد داشت.

کوچ فعالان عرصه برگزاری رویدادها

مشاور مدیرعامل شرکت سهامی نمایشگاه‌های بین‌المللی جمهوری اسلامی ایران به کوچ فعالان عرصه برگزاری رویدادها اشاره کرد و گفت: با توجه به این که شیوع ویروس کرونا موجب بیکار شدن بسیاری از فعالان این بخش از صنعت شد، بعضی از فعالان این عرصه خارج از حوزه صنعت نمایشگاهی مشغول به فعالیت شدند و اکنون از کسب و کارهای جایگزین امرار معاش می‌کنند. برخی نیز موفق به ایجاد کسب‌وکارهای جایگزین نشدند و شغل خود را از دست دادند. متاسفانه اغلب این افراد را کارگران فصلی و اقشار کم‌درآمد تشکیل داده است.

سید حسین میرظفرجویان سپس به تلاش ستودنی برخی شرکت‌های خصوصی در تحمل شرایط سخت فعلی اشاره و تصریح کرد: بسیاری از شرکت‌های برگزارکننده تمام توان خود را به کار بستند تا نیروهای خود را حفظ کنند تا شرایط کنونی سپری شود. این یعنی بدون دارا بودن کوچک‌ترین درآمدی، حقوق و بیمه پرسنل خود را پرداخت کردند و به نوعی در مجموعه خودشان یک امنیت روانی و امنیت شغلی برای کارمندان ایجاد کردند.

مسئول کمیته فنی و معماری اکسپوی ۲۰۲۰ دوبی در ادامه با بیان اینکه متأسفانه آمار دقیقی از بیمه شدگان صنعت نمایشگاهی در دسترس نیست، گفت: در هر صورت نباید فراموش کنیم که موضوع بیمه و امنیت شغلی همواره یک دغدغه جدی در صنعت نمایشگاهی بوده است. برخی از فعالان هستند که به صورت موقت در این صنعت فعالیت می‌کنند که در خصوص این افراد بیمه معنایی ندارد. بخش دیگری از شاغلان این حوزه نیز به صورت قراردادهای کوتاه مدت و در هنگام برگزاری رویدادها مشغول به فعالیت هستند که در همین مدت کوتاه بیمه می‌شوند. بخشی از نفرات نیروهای ثابت هستند و از بیمه استفاده می‌کنند که این دسته نیز بیشتر در سایت ها، دولتی‌ها یا شرکت‌های خصوصی بزرگ مشغول به فعالیت هستند.

مدرس دوره‌های تخصصی آموزش صنعت نمایشگاهی تاکید کرد: بنابراین می‌بینیم که مسئله بیمه دارای پیچیدگی‌های متعددی در این عرصه بوده و تنها موردی که در هنگام برگزاری رویدادها مورد توجه قرار می‌گیرد در واقع بیمه نامه‌ای تحت عنوان بیمه مسئولیت‌های مدنی است که از شرکت برگزارکننده اخذ می‌شود تا اگر در هنگام برگزاری نمایشگاه اتفاقی رخ داد بتوان به آن بیمه نامه اتکا کرد. جز این مورد اقدام خاص دیگری در خصوص موضوع بیمه در صنعت نمایشگاهی انجام نشده است. امیدوار هستیم که در آینده نزدیک و با همفکری همه صاحب‌نظرات نمایشگاهی نسبت به مسئله امنیت شغلی فعالان، اتفاقات بهتری رخ بدهد.

بیمه و امنیت شغلی فعالان نمایشگاهی باید اولویت باشد

گسترش نیوز همچنین به سراغ علی شالباف از برگزارکنندگان نمایشگاهی رفت.

وی در ابتدای گفت‌وگو اظهار کرد: برخورد با موضوع بیمه در مجموعه‌های مختلف برگزارکنندگان نسبت به یکدیگر متفاوت بوده است. متأسفانه به دلیل شرایط موجود، فعالیت بسیاری از مجموعه‌ها و برگزارکنندگان صنعت نمایشگاهی به حالت تعلیق رسیده و بعضاً تعطیل شده است.

این کارشناس نمایشگاهی تاکید کرد: تعدادی از برگزارکنندگان قدیمی که از توان بیشتری برخوردار بودند سعی کردند که مجموعه خود را بدون فعالیت خاصی نگه داشته و غیر فعال باقی بمانند. به همین دلیل مجبور به تعدیل نیروهای خود شده‌اند. در این میان از نظر بیمه به عنوان چتر حمایتی که بیمه بیکاری نیز یکی از این موارد است بیشتر شرکت‌های برگزارکننده نیرو‌های خود را به منظور دریافت مبلغ حداقلی حقوق به اداره کار معرفی کرده‌اند که متأسفانه بسیاری از کارمندها و کارگرها نتوانستند به این میزان حقوق نیز دست پیدا کنند.

شالباف در ادامه با بیان اینکه صنعت نمایشگاهی دوران بسیار سختی را سپری می‌کند، افزود: ادامه فعالیت برای برگزارکنندگان و فعالان صنعت نمایشگاهی با چالش جدی و سختی مواجه شده است. به عنوان نمونه، بنده با سابقه‌ای بالای ۲۰ سال فعالیت در این صنعت بالاجبار مجبور شدم که فعالیت شرکت خود را به حداقل برسانم.

وی تصریح کرد: البته ذکر این نکته نیز حائز اهمیت است که شخصاً به برگزاری رویدادها در شرایط کرونایی باور و اعتقاد ندارم. برگزاری نمایشگاه‌ها چند بهره بردار دارد که سایت‌های نمایشگاهی، برگزارکنندگان، بازدیدکنندگان و مشارکت‌کنندگان مهم‌ترین آنها هستند. به عقیده من تمام مجموعه‌ها و نفراتی که با برگزاری رویدادها به هر نحوی دخیل هستند باید از برگزاری آن رویداد منتفع شوند. حال اگر بنا به هر دلیلی گروهی از این نفرات از برگزاری یک رویداد نفع نبرند قطعاً آن نمایشگاه محکوم به شکست خواهد بود. برگزاری رویدادی این چنینی موجب ایجاد ذهنیتی منفی در این گروه نیز خواهد شد و برای از بین بردن این ذهنیت منفی نیز انرژی و وقت زیادی را هزینه کرد.

این فعال نمایشگاهی در ادامه با بیان اینکه دولت به دلیل مشکلات و چالش هایی که درگیر آن است نتوانسته مطالبات بسیار سنگینی که به سازمان تامین اجتماعی دارد را پرداخت کند، گفت: متأسفانه در خصوص مسئله بیمه در صنعت نمایشگاهی اقدام شایان توجهی صورت نگرفته است و به نوعی می‌توان گفت که این موضوع اولویت خاصی برای فعالان این حوزه نداشته است. بیمه‌ای که شرکت‌های برگزارکننده در زمان رونق صنعت نمایشگاهی با آن رو برو بودند و گاها به صورت اجباری آن را انجام می‌دادند این بود که در زمان برگزاری رویدادها، نمایشگاه برای اقلام مشارکت‌کنندگان و بازدیدکنندگان پوشش بیمه‌ای در نظر گرفته می‌شد. متأسفانه موضوع بیمه در صنعت نمایشگاهی در همین حد تعریف شده است.

شالباف در پایان اظهار کرد: متاسفانه ما بیمه‌ای را برای مواقع ضروری به عنوان چتر حمایتی فعالان صنعت نمایشگاهی پیش‌بینی نکردیم و جای خالی این مهم در این صنعت بزرگ به شدت احساس می‌شود. امیدوارم در صورتی که شرایط کار بهبود پیدا کرد، مسئله امنیت شغلی را در اولویت بگذاریم.