نمایشگاه ایران ژئو آوردگاهی وسیع برای حوزه ژئوماتیک کشور

همزمان با یکصدمین سالگرد نقشه برداری و داده برداری مکانی کشور، اولین نمایشگاه بزرگ بین المللی "ایران ژئو" با شعار "مهندسی ایرانی بسوی فرداها" برگزار خواهد شد.

این رویداد از ۲۵ تا ۲۸ آبان ماه با عنوان تجاری IRAN GEO و با همت شرکت نمایشگاهی آوای موفق ایرانیان در محل دائمی نمایشگاه های بین المللی جمهوری اسلامی ایران برگزار خواهد شد.

یکی از متولیان برگزاری این نمایشگاه سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران است. در همین راستا گفتگویی با امیر مجید فخری معاون وزیر دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح و رییس این سازمان ترتیب داده ایم که در ادامه مطالعه خواهید کرد.

ایده برگزاری نمایشگاه ایران ژئو از کجا مطرح شد؟

درگذشته نمایشگاه‌های متعدد تخصصی در حوزه‌های ژئوماتیک برگزار شده است. به عبارتی در حوزه‌های خاص ژئوماتیک مانند نقشه‌برداری زمینی، هوایی سنجش از دور و دیگر تخصص ها نمایشگاه‌هایی در مقاطع مختلف زمانی برگزار شده است. اما نمایشگاه ایران ژئو شاید اولین رویداد در حوزه ژئوماتیک کشور باشد که در این ابعاد و با این گستردگی برگزار خواهد شد.

در حوزه ژئوماتیک، همه ساله نمایشگاه‌های بین‌المللی بزرگی مانند اینترژئو در دنیا در برگزار می‌شود که بیش از ۲۰ سال سابقه برگزاری دارد. نمایشگاه‌های دیگری نیز با زمینه‌های علمی حوزه ژئوماتیک در دنیا مرسوم هستند که هر ساله برگزار می‌شوند.

ما در صدد بودیم که مشابه نمایشگاه اینترژئو را در زمینه‌های علمی حوزه ژئوماتیک، همراه با زمینه‌های کاربردی آن در کشور برگزار کنیم تا دستگاه‌های دولتی بتوانند نیازهای خود را مطرح کنند و شرکت‌های خصوصی و دانش‌بنیان نیز موفق شوند محصولات و فناوری‌های خود را ارائه دهند. به نوعی این نمایشگاه آوردگاهی برای تمام فعالان و دست‌اندرکاران حوزه ژئوماتیک کشور خواهد بود.

شرکت‌کنندگان در این رویداد بر چه اساسی انتخاب شده‌اند و چه ویژگی‌هایی خواهند داشت؟

امسال، دوره اول برگزاری این رویداد خواهد بود. بنابراین ما تلاش کرده‌ایم که به صورت فراگیر تمامی متولیان حوزه ژئوماتیک کشور اعم از دولتی‌ها، بخش خصوصی، شرکت‌های دانش‌بنیان و استارت‌آپ‌ها دانشگاه ها را در این رویداد مشارکت دهیم. با توجه به وسعت و ابعاد برگزاری نمایشگاه فعلاً مشکلی از نظر حضور شرکت‌کنندگان در این رویداد نداریم و تلاش می کنیم امسال که اولین دوره نمایشگاه ایران ژئو برگزار خواهد شد ما میزبان تمام فعالان این حوزه باشیم.

برگزاری این نمایشگاه چه مزیت‌هایی برای شرکت‌کنندگان در این رویداد خواهد داشت؟

دستگاه‌های دولتی که بخشی از شرکت‌کنندگان در این رویداد خواهند بود، با حوزه اطلاعات مکانی آشنایی دارند. برخی از این دستگاه‌ها متولی تولید اطلاعات مکانی در کشور هستند. برخی از این دستگاه‌ها نیز بهره‌برداران حوزه ژئوماتیک کشور محسوب می‌شوند. این دستگاه‌ها با حضور در این نمایشگاه با مخاطبان خود در کشور مواجه خواهند شد. از سوی دیگر شرکت‌های خصوصی یا دانش‌بنیان نیز محصولات جدیدی تولید کرده اند که این محصولات کمتر فرصت عرضه گسترده را داشته‌اند. از همین رو این دستگاه‌های دولتی می‌توانند از قابلیت‌های این محصولات مطلع شوند. خود سازمان‌های دولتی نیز می‌توانند در این نمایشگاه از نیازها و قابلیت‌های یکدیگر مطلع شوند و ارتباط و تعامل مناسبی میان آنها برقرار شود. ارتباط صنعت و دانشگاه نیز در همین عرصه می تواند شکل بگیرد .

بازار شرکت‌های فعال در حوزه ژئوماتیک کشور به چه اندازه است؟

طبق برآوردی که سال ۲۰۱۸ صورت گرفته بود بازار صنعت ژئوماتیک در دنیا حدود ۴۴۰ میلیارد دلار تخمین زده شده بود. این عرصه از صنعت به عنوان یک مگاترند جهانی و عرصه‌ای که در چند سال اخیر نمود بسیار زیادی در حوزه‌های مختلف داشته مطرح شده است. حدود ۱۴ درصد از این میزان در منطقه آسیا و خاورمیانه است. در حال حاضر رشد این صنعت در غرب آسیا نسبت به سایر مناطق دنیا از سرعت بیشتری برخوردار است. این بازار می‌تواند بسیار بزرگ‌تر باشد. با توجه به رویکردهای بازار منطقه می‌توان امید داشت که بازار بزرگی در منطقه غرب آسیا ایجاد شود. ما نیز تعداد زیادی شرکت‌های دانش‌بنیان و خصوصی سابقه‌دار در عرصه ژئوماتیک کشور داریم که می‌توانند فعالیت‌های گسترده هم در داخل و هم در خارج از کشور داشته باشند. بنابراین بازار صنایع ژئوماتیک بازار رو به رشدی است و می‌توان امیدوار بود که در دهه آینده این صنعت یکی از صنایع بزرگ و درآمدزای کشور شود.

برگزاری این رویداد از نظر نظامی دارای چه مزیت‌هایی است؟

 نظامی‌ها در همه دنیا پیشران صنایع هستند. در کشور ما نیز نیروهای مسلح در عرصه‌های فضایی، هوایی، زمینی و دریایی یکی از بزرگ‌ترین بهره‌برداران حوزه ژئوماتیک هستند و به نوعی بیش از سایر دستگاه ها از داده های مکانی استفاده می کنند. از سوی دیگر همکاران ما در نیروهای مسلح با شرکت در این رویداد نمایشگاهی با حوزه‌های جدید، فناوری‌های نو و تولیدکنندگان عرصه علوم اطلاعات مکانی آشنایی پیدا خواهند کرد.

برای فراهم کردن بستر رشد و گسترش هوشمند و جهشی فناوری‌های ژئوماتیک در کشور چه اقداماتی باید انجام داد؟

این موضوع از دو منظر قابل بررسی است. اولین مورد این است که ما باید نهادی حاکمیتی، سیاست‌گذار و راهبر را در کشور داشته باشیم تا فارغ از حوزه‌های تصدی‌گری بتواند حوزه ژئوماتیک کشور را مدیریت کند. این مهم امروزه در بسیاری از کشورهای دنیا اتفاق افتاده است. موضوع دوم نیز تقویت شرکت‌های خصوصی مخصوصاً مجموعه‌های دانش‌بنیان است. تجربه نشان داده که با توجه به وجود تحریم‌های سنگینی که در سال‌های اخیر علیه جمهوری اسلامی ایران اعمال شده، تنها راه برون‌رفت از شرایط کنونی توجه به شرکت‌های دانش‌بنیان است تا ما بتوانیم در حوزه‌های مختلف علوم ژئوماتیک نیازهای داخل کشور را تأمین کنیم.

ارتقای سطح علمی و فناوری به منظور کسب جایگاه بالا در منطقه و جهان منوط به چه شرایطی است؟

انتقال تکنولوژی مراحل خاص به خود را دارد. ما برای انتقال تکنولوژی در کشور در وهله اول به نهادهای دانشگاهی سطح بالا احتیاج داریم. به عقیده من امروزه با توجه به اینکه ما اساتید برتری در حوزه‌های مختلف ژئوماتیک کشور داریم در زمینه تئوری‌های این علم با مشکل روبرو نیستیم. اساتید دانشگاهی کشور با ارتباطات خوبی که با دانشگاه های دنیا دارند فرآیند انتقال دانش در کشور را هموار کرده‌اند. از سویی دیگر دستیابی به فناوری‌های پیشرفته در حوزه‌های داده ‌برداری فضایی، زمینی، هوایی و دریایی و همچنین تولید محصولات متنوعی که در حوزه‌های ژئوماتیک کشور نیاز است با تقویت بخش خصوصی، تحریک و ایجاد شتاب در آنها ایجاد خواهد شد.

در حال حاضر موانع و خلاهای قانونی گسترش فناوری‌های ژئوماتیک در کشور چه مواردی هستند؟

به عقیده من به اندازه نیاز و اقتضای کشور قانون داریم. آنچه که برای هدفمند کردن فناوری‌های ژئوماتیک در کشور از اهمیت بالایی برخوردار می باشد این است که یک قانون فراگیر و جامع برای هدایت، سیاست‌گذاری و راهبری حوزه ژئوماتیک کشور تصویب شود. به عبارتی ما برای بخش‌های مختلف کشور می‌توانیم قانون‌های متعددی را پیدا کنیم که وظایف مختلفی را بر عهده دستگاه‌ها گذاشته است. ولی اینکه جامعیتی وجود داشته باشد که سمت و سوی فضای ژئوماتیک را به سوی هدف مشخص و عالی هدایت کند وجود ندارد. این نکته باید حتماً مورد توجه قرار بگیرد و در راستای نیل به آن اقدامات موثری انجام شود.

برای حمایت از حوزه‌های معطل مانده و فراموش شده در زنجیره فناوری‌های ژئوماتیک چه اقداماتی باید انجام داد؟

پیشران اصلی و شتاب‌دهنده فناوری‌های ژئوماتیک در کشور  نیاز دستگاه‌های دولتی و سیستم حکومتی است. هدایت این نیازها به سمت شرکت‌های خصوصی، فارغ شدن از نگاه بخشی و دستگاهی و همچنین ایجاد شرایطی برای حضور و فعالیت راحت شرکت‌های فعال در حوزه ژئوماتیک در این فضا می‌تواند موتور محرکی باشد تا حوزه ژئوماتیک کشور به حرکت درآید. اگر نیاز دستگاه‌های دولتی به درستی تعریف شود و این نیازها با یکدیگر هماهنگ شوند و از طرفی اجرا به شرکت‌ها و بخش خصوصی واگذار شود موجب کارآفرینی گسترده‌ای در کشور و موجب توسعه فناوری در کشور خواهد شد. به عبارتی می‌توان گفت که ماحصل هماهنگی بین دستگاهی در کشور و واگذاری اجرا به بخش خصوصی موجب ارتقای شرکت‌ها و مجموعه‌های دانش‌بنیان، اشتغال‌زایی و کارآفرینی و در نهایت انتقال تکنولوژی خواهد شد.

برای صادرات خدمات فنی و مهندسی حوزه ژئوماتیک کشور چه اقداماتی انجام داده‌ایم و برای افزایش آن چه برنامه‌هایی دارید؟

شرکت‌های خصوصی با تلاش خود موفق شده‌اند در تعدادی از کشورها پروژه‌های حوزه ژئوماتیک را دست بگیرند و فعالیت کنند. در همین راستا باید با استفاده از ظرفیت‌های دولتی هماهنگی صورت پذیرد تا با شناخت حوزه‌های مختلف در کشورهای منطقه غرب آسیا یا آفریقا که در شرایط امروزی بازار خوبی برای حوزه ژئوماتیک کشور به حساب می‌آیند موفق شویم بسترها و ارتباطات اولیه لازم برای حضور و فعالیت شرکت‌های خصوصی کشور را در این کشورها فراهم کنیم.

امیدواریم با برگزاری نمایشگاه ایران ژئو، شرکت‌های توانمندتر را شناسایی کنیم؛ سازمان جغرافیایی نیز نقش هماهنگ‌کنندگی خود را ایفا کند و با شناسایی حوزه‌های مختلف در سایر کشورها امکان توسعه صادرات در حوزه ژئوماتیک کشور را فراهم کنیم.

تأثیر برگزاری این نمایشگاه برای مجموعه‌های حاضر در این رویداد را چگونه ارزیابی می‌کنید؟

همه نمایشگاه‌ها اهداف مشترکی دارند که ایجاد تعامل و همکاری میان شرکت‌ها، شناخت بازار و فناوری‌های نوین از مهم‌ترین این اهداف به شمار می‌رود. حضور شرکت‌ها در این‌گونه رویدادها به ویژه اگر بتوان سطح بین‌المللی آن را گسترش داد می‌تواند منجر به ورود فناوری‌ها و دانش جدید به کشور شود.

تأثیر حوزه ژئوماتیک کشور در GIS و کاداستر شهری را چگونه ارزیابی می‌کنید؟

علمای حوزه ژئوماتیک بر این باورند که ۸۰ درصد اطلاعاتی که در دنیا به صورت عادی تبادل می‌شود ماهیت مکانی دارد. بنابراین هیچ وزارتخانه یا نهادی در کشور وجود ندارد که با موضوعات اطلاعات مکانی سر و کار نداشته باشد. هر فردی که صبح هر روز از منزل خود خارج می‌شود نیز نیازمند اطلاعات مکانی است. ما امروزه حوزه‌های داده‌برداری فضایی، هوایی، زمینی و دریایی را داریم. نرم‌افزارهای متعددی نیز در حوزه‌های مختلف ایجاد شده‌اند. بنابراین با یک نگاه کلی در میابیم که تمامی شهرداری‌ها، استانداری‌ها، ادارات دولتی و سازمان‌ها برای ارائه خدمات بهتر نیازمند اطلاعات مکانی هستند . اطلاعات مکانی زیرساختی برای تسهیل بسیاری از امور کشور است. در حوزه کاداستر نیز به طور مطلق با اطلاعات مکانی سر و کار داریم. ما برای صدور اسناد مالکیت یا مدیریت حوزه‌های مختلف نیاز به داده‌های مکانی داریم. بنابراین هر پیشرفتی در این عرصه نیازمند یک بستر قوی از حوزه‌های مختلف ژئوماتیک و بستر فناوری اطلاعات است تا مردم بدون حضور در دستگاه‌های دولتی موفق شوند اطلاعات مورد نیاز خود را بارگذاری و خدمات مورد نظر را دریافت کنند. بستر اطلاعات مکانی یکی از مهم‌ترین زیرساختهای دولت الکترونیک است. اگر این بستر به درستی فراهم نباشد حتماً بسیاری از خدمات به صورت صحیح قابل عرضه نیست.

سخن پایانی؟

نمایشگاه‌ها آوردگاه ایده‌ها، فناوری‌ها و ظرفیت‌های دستگاه‌ها، شرکت‌ها و افراد مختلف است. افرادی که به نمایشگاه مراجعه می‌کنند با حضور در غرفه‌های مختلف ایده‌های جدیدی مطرح می‌کنند و از این طریق تبادل اطلاعات و داده‌ها صورت می‌گیرد که همین موضوع می‌تواند در افزایش ظرفیت‌های کشور، شرکت‌ها و دستگاه‌ها برای ارائه خدمات بهتر به مردم و حل بسیاری از معضلاتی که امروزه با آنها مواجه هستیم کمک‌کننده باشد.