روز سرنوشت ساز برای کی روش / چرا مصاف با انگلیس حیاتی است؟

مسابقات جام جهانی ۲۰۲۲ قطر از روز گذشته و به‌طور رسمی آغاز شد. کشور قطر به‌عنوان میزبان جام جهانی، قوانین سخت گیرانه‌ای را برای تیم‌ها و تماشاگران وضع کرده است. موضوعی که به محل بحث و بازخوردهای تند در فضای مجازی تبدیل‌ شده و انتقادات از فیفا در خصوص اعطای میزبانی به قطر را تشدید کرده است.

تیم ملی ایران در این دوره از رقابت‌ها حضور دارد و نخستین بازی خود را امروز انجام خواهد داد. تیم جمهوری اسلامی ایران از ساعت ۱۶:۳۰ به مصاف شاگردان گرت ساوتگیت می‌رود. این دیدار مهم در ورزشگاه بین‌المللی خلیفه و به قضاوت رافائل کلاوس برزیلی برگزار می‌شود اما چرا این مسابقه حکم مرگ و زندگی را برای ما دارد؟ اولین دیدارها در جام جهانی همواره از اهمیت بالایی برخوردار بوده است. نتیجه مصاف اول هر تیمی در میدان بزرگی چون جام جهانی، تأثیری زیادی در صعود از مرحله مقدماتی دارد. در این رابطه نگاهی به نتایج و عملکرد تیم ملی ایران در دوره‌های گذشته جام جهانی انداخته تا به چرایی اهمیت این موضوع برسیم.

اولین تجربه حضور در جام جهانی با حشمت خان

جام جهانی ۱۹۷۸ آرژانتین، اولین حضور ایران در بزرگ‌ترین تورنمنت فوتبالی جهان بود. تیم ملی ایران با هدایت حشمت مهاجرانی و به همراه چندین ستاره بزرگ مانند ناصر حجازی، حسن روشن، علی پروین و ایرج دانایی‌فرد روانه این مسابقات شد. هلند، اسکاتلند و پرو هم‌گروهی‌های ایران بودند. ایران در مصاف نخست خود مقابل هلند قرار گرفت و شکست سنگینی را متحمل شد. هلندی‌ها با ۳ گل تیم ملی ایران را شکست دادند. در بازی دوم اسکاتلند با یک گل از ما پیش بود تا اینکه ایرج دانایی‌فرد در اواسط نیمه دوم گل تساوی را به ثمر رساند تا اولین امتیاز ایران در این رقابت‌ها به دست بیاید. در بازی آخر نیز شکست تلخی نصیب ایران شد و پرو با چهار گل شاگردان مهاجری را مغلوب کرد. شکست در بازی اول، تیم ملی ایران را به لحاظ روحی و روانی متضرر کرد.

نسل طلایی نخستین پیروزی را رقم زد

ایرانیان برای حضور مجدد در جام جهانی، ۲۰ سال صبر کردند. تیم ملی ایران با هدایت والدیر ویرا در سال ۱۹۹۸ و در یک بازی دراماتیک، بلیت جام جهانی فرانسه را دریافت کرد. ایران در این جام جهانی با فرانسه، آمریکا و یوگسلاوی هم‌گروه بود. جلال طالبی سکان هدایت تیم ملی را بر عهده داشت و با توجه به حواشی پیش از جام جهانی، نتایج بدی را کسب نکرد. ایران در بازی اول احمدرضا عابدزاده را در اختیار نداشت و نیما نکیسا در درون دروازه قرار داشت. این موضوع به ضرر ما تمام شد و سینیشا میهایلوویچ بر روی غفلت نکیسا گل ۳ امتیازی تیمش را به ثمر رساند اما نخستین پیروزی ایران در تاریخ بازی‌های جام جهانی در این دوره رقم خورد. ایران با درخشش مهدی مهدوی کیا، موفق به شکست آمریکا در گام دوم شد. در انتها نیز با قبول شکست مقابل تیم پر ستاره و نامدار اما پیرِ برتی فوگتس از دور رقابت‌ها کنار رفت. به‌مانند دور گذشته، شکست در بازی اول تأثیر خود را در ادامه راه بر روی تیم ملی گذاشت. درهرصورت کارشناسان امر معتقدند که این تیم بهترین نمایش‌ها را ارائه می داد و درخشان ترین تیم تاریخ فوتبال ایران به شمار می رود.

یک پایان تلخ همراه با برانکو

ایران در سال ۲۰۰۶ به همراه برانکو ایوانکوویچ به جام جهانی آلمان رفت. شکست در بازی اول مقابل تیم مکزیک برای ما گران تمام شد. اشتباهات فردی در نیمه دوم، گریبان ایران را در این بازی گرفت. باخت در بازی اول، روحیه تیم برانکو را تقریباً نابود کرد و در ادامه نیز یک شکست دیگر در برابر تیم پرتغال نصیب ایران شد. اوضاع تیم ملی به حدی بود که حتی توان شکست آنگولا را نیز نداشتیم. این عملکرد ضعیف منجر به برکناری برانکو ایوانکوویچ شد. تیم ملی ایران هشت سال بعد و این بار با یک مربی پرتغالی به جام جهانی رفت. در این دوره برای اولین بار، بازنده مسابقه اول خود نبودیم. تساوی برابر نیجریه امیدها را برای صعود حفظ کرد اما در دو مسابقه بعدی مغلوب شدیم و راهی برای صعود به دور بعد پیدا نکردیم.

سکته در یک قدمی صعود از گروه مرگ

ایران در سال ۲۰۱۸ و برای نخستین بار به شکل متوالی راهی جام جهانی شد. پیروزی مقابل تیم مراکش در گام اول، مسئله مهمی بود که شاید هیچ‌کسی توقع آن را نداشت. در بازی دوم با یک گل نتیجه را به اسپانیا واگذار کردیم اما با ۳ امتیاز اندوخته حاصل از بازی اول، شانس صعود از گروه حتی به‌عنوان صدرنشین را داشتیم. فاصله ایران با صعود از گروه مرگ، تنها یک شوت مهدی طارمی بود که آن فرصت تبدیل به گل نشد و درنهایت مأموریت صعود ما با موفقیت انجام نشد. در همه این دوره‌ها، از سال ۱۹۷۸ تا به امروز، شاهد اهمیت یک نکته حیاتی بودیم؛ اینکه موفقیت در گام اول، تأثیر به سزایی در سرنوشت تیم ملی داشته است. تنها در دوره قبل جام جهانی، شانس بالایی برای صعود داشتیم که آن را می‌توان در پیروزی روزی اول خود برابر مراکش جستجو کرد. برد در آن بازی انگیزه و روحیه خوبی به تیم برای ادامه مسیر خود داد؛ بنابراین بازی نخست ما مقابل انگلیس از اهمیت زیادی برخوردار است. یک نتیجه مطلوب می‌توانند شانس بالایی برای صعود ما از گروه فراهم کرده و با بهترین ذهنیت ممکن به مصاف آمریکا و ولز برویم اما به عقیده شما در ۵ دوره گذشته، بهترین تیم ما در جام‌های جهانی کدام بوده است؟