در سال‌های گذشته، با توجه به افزایش میزان مهریه و ایجاد شرایط سخت برای آقایان در پرداخت اموال و ضمانت آن، طرح مالیات بر مهریه به دولت پیشنهاد شد. عده‌ای بر این باورند که ایده بنیادی این طرح در راستای کاهش آمار و جلوگیری از زندانی شدن مردان بخاطر عدم توانایی در پرداخت مهریه‌های سنگین است. عده‌ای نیز بر این باورند که دولت سعی دارد از این طریق به تأمین منابع مالی بپردازد. همچنین، برخی از کارشناسان معتقدند که ایجاد مالیات بر مهریه می‌تواند گامی نو در مسیر حمایت از زنان و بهبود عدالت مالیاتی باشد.

یکی از پیچیدگی‌های اجرای این طرح، نحوه محاسبه مالیات بر مهریه با توجه به تنوع اموالی است که به عنوان مهریه در نظر گرفته می‌شود. بدین منظور، در ادامه این مطلب به مباحث پیرامون قانون مالیات بر مهریه می‌پردازیم و به طور ویژه، به نکات محاسبه مالیات و مسیرهای تسهیل این فرایند خواهیم پرداخت. بنابراین، با ما تا انتهای این مقاله همراه باشید.

نحوه محاسبات مالیات بر مهریه چگونه است؟

با توجه به گمانه‌زنی‌های موجود، می‌توان گفت که نرخ مالیات بر مهریه با افزایش میزان مهریه رابطه مستقیمی دارد. اما با این وجود، هنوز از منبع معتبری مشخص نشده است که شرایط اموال در این مهریه به چه شکل است و دقیقاً چه اموالی مشمول شرایط مالیات بر مهریه می‌شوند. به طور کلی، می‌توان انتظار داشت که اموال منقول و غیر منقولی مانند املاک، سکه و سایر اموال مانند خودرو شامل این طرح باشند و برای هر یک، شیوه محاسبه مالیاتی خاصی در نظر گرفته شود که خود چالش بزرگی برای مردم و کارشناسان است.

برای مثال، برای مهریه‌های سکه که بین 101 تا 200 عدد هستند، نرخ مالیات 2 درصدی و برای مهریه‌های بالای 200 سکه، نرخ مالیات 15 درصدی در نظر گرفته شده است. هر چند، طبق مصوبه‌های منتشر شده از منابع رسمی سقف مهریه محدود به 110 سکه نبوده اما برای بیش از 110 سکه، شرایط زوجین باید بررسی شود.

شیوه پرداخت مالیات بر مهریه به چه شکل است؟

طبق پیش‌بینی‌های انجام شده، زوجین باید مالیات بر مهریه را در زمان ثبت ازدواج پرداخت کنند. بنابراین، دفاتر ثبت ازدواج و حسابداران مربوطه در این بخش، وظیفه محاسبه نرخ مالیات بر مهریه را بر عهده دارند و زوجین باید در این دفاتر نسبت به پرداخت مالیات اقدام کنند. علاوه بر این، گمان می‌رود که درگاه‌های مشخصی برای پرداخت مالیات بر مهریه ایجاد شود و زوجین به درگاه‌های اینترنتی مراجعه کنند.

میزان نقش هر یک از زوجین در پرداخت مالیات بر مهریه نیز به شکل شفافی منتشر نشده اما تخمین زده می‌شود که درصد پرداختی‌ها به شکل مساوی تقسیم شده باشد. در شرایط خاص نیز ممکن است طبق تناسب مهریه با میزان مالیات بر مهریه درصد مشخصی بر هر یک از زوجین تعیین شود.

برای معافیت از مالیات بر مهریه چه شرایطی لازم است؟

طبق پیش‌نویس‌های موجود در وب‌گاه‌های اینترنتی، اگر مهریه از میزان مشخصی کمتر باشد، زوجین از پرداخت مالیات معاف‌اند. برای مثال، گفته می‌شود که برای مهریه زیر 14 سکه، زوجین از پرداخت مالیات بر مهریه معاف‌اند. علاوه بر این، احتمال دارد برای گروه خاصی از افراد مانند افراد کم‌درآمد جامعه، خانواده شهدا، زوجینی که در سنین پایین‌تر ازدواج می‌کنند و غیره معافیت‌های مالیاتی به خصوصی تعیین گردد. با این وجود، تمامی موارد گفته شده صرفاً در حد گمانه‌زنی هستند و اطلاعات ارائه شده از دقت بالایی برخوردار نیستند.

چالش‌های مالیات بر مهریه و راه‌حل‌های آن

در دفاتر ثبت ازدواج، بسیاری از مراحل محاسبه مالیاتی به شکل دستی انجام می‌شود که این مسئله خطای محاسباتی را افزایش می‌دهد؛ به ویژه، زمانی که میزان متقاضیان برای پرداخت مالیات بر مهریه افزایش یابد، مشکلاتی چون تعویق انداختن فرایند پرداخت مالیات و غیره نیز بیشتر می‌شود. همچنین، در مجموعه‌هایی که مسئول دریافت مالیات بر مهریه هستند، سیستم‌های یکپارچه وجود نداشته که این مسئله ناهماهنگی زیادی را به وجود می‌آورد. از طرفی دیگر، تحولات گوناگون در شیوه محاسبات و حسابداری مالیات بر مهریه، از جمله تغییر قوانین و ایجاد شرایط جدید، از جمله چالش‌های جدی در عرصه مالیات بر مهریه است.

بدین منظور، برای رفع چالش‌ها می‌توان در کنار متکی شدن بر قوانین مالیاتی موجود و آموزش کارکنانی برای این بخش، از نرم‌افزارهای تخصصی برای محاسبه مالیات بر مهریه استفاده کرد. به کارگیری نرم‌افزارهای حسابداری متناسب با نیازهای دفاتر ثبت ازدواج، می‌تواند موجب افزایش دقت در پروسه محاسباتی شده و در مقدار زمان و هزینه‌های مرتبط را به شکل فزاینده‌ای کاهش دهد. بدین ترتیب، می‌توانیم شاهد پیشروی فرایند محاسبه به شکل دقیق‌تری بوده و رضایت زوجین را جلب کنیم.

جمع‌بندی

طرح مالیات بر مهریه با هدف معتدل‌سازی میزان مهریه و تأمین منابع مالی دولت پیشنهاد شده است. این طرح می‌تواند گامی در جهت حمایت از زنان و بهبود عدالت مالیاتی باشد. با این حال، پیچیدگی‌های محاسبه مالیات بر مهریه و نحوه پرداخت آن، از جمله چالش‌های اساسی این طرح به شمار می‌آید.