توسعه گردشگری ارزان قیمت نسخه‌ای برای بهبود این صنعت

بیش از دو سال و نیم از شیوع کرونا می‌گذرد، بحرانی که به بخش گردشگری دنیا آسیب‌های فراوانی زد؛ خنجر کرونا ویروس گردشگری ایران و شهر مذهبی قم را زمین‌گیر کرد تا جایی که بیش از ۴۴ هزار نفر را بیکار و میلیاردها تومان به بخش‌های مختلف گردشگری خسارت وارد کرد.

اما ویروس دیگری غیر از کرونا هم به حوزه گردشگری کشور آسیب زد که این خسارت کم‌تر از کرونا هم نبود؛ این ویروس تحریم ناعادلانه اقتصادی بود که به موجب آن گردشگری خارجی را تحت الشعاع قرار داد و از سویی به دلیل تورم و بالا رفتن هزینه‌های سفرهای داخلی گردشگری ما هم بیمار شد چرا که مردم قادر به تحمل هزینه‌های سیر و سفر و گردشگری نبودند.

حال بیش از دو سال و نیم از بحران کرونا گذشته و با تزریق واکسن حال گردشگری هم این روزها خوب است؛ در شهری مانند قم که به برکت وجود بارگاه حضرت معصومه(س) و مسجد مقصد جمکران و هم‌چنین دیگر ظرفیت‌های پیدا و پنهانی که در دل شهر قم وجود دارد قم آغوش خود را به سوی گردشگران داخلی و خارجی باز کرده و با رونق بخش گردشگری روبه‌رو است.

اما نکته قابل تأمل این است که با وجود زخم‌هایی که بر پیکره گردشگری قم وارد شده هنوز زیرساخت‌های شهر قم حال خوشی ندارد و ظرفیت‌های اقامتی و تخت‌های این شهر ظرفیت پذیرش حجم بالاتری از زائر را ندارد؛ از سوی دیگر گردشگری قم با آن همه ظرفیت‌های مطلوب خود تنها شامل بخش گردشگری زیارت است و نگین گردشگری مذهبی کشور در حسرت زائرانی است که حداقل به مدت سه شبانه روز در این شهر اقامت داشته باشند.

حال هفته گردشگری بعد از دوران پسا کرونا آمد و رفت بدون این‌که تلنگری به مسئولان و دست اندرکاران صنعت گردشگری باشد برای یک برنامه‌ریزی و یا برگزاری جشنواره‌هایی که بتواند توانایی و ظرفیت‌های این شهر مذهبی را برای همگان معرفی کند.

دست اندرکاران گردشگری قم که شامل معاونت امور زائرین استانداری، اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری قم و معاونت امور زائرین شهرداری است شاید اگر اندکی انسجام و یکپارچگی داشتند حال این روزهای صنعت پول ساز گردشگری قم از وضعیت فعلی بهتر می‌شد.

گردشگری قم تنها به زیارت محدود است

به بهانه هفته گردشگری به طور متعدد و چندین بار به سمت اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری قم روانه و با تماس و پیگیری به دنبال بررسی آخرین وضعیت گردشگری قم شده ولی با در بسته روبه‌رو شدم لذا با «سید مصطفی فاطمی» مدیرکل دفتر توسعه گردشگری داخلی وزارت میراث فرهنگی تماس گرفته و دیدگاه وی را درباره ظرفیت گردشگری قم می‌پرسم.

مدیرکل دفتر توسعه گردشگری داخلی وزارت میراث فرهنگی می‌گوید: قم ظرفیت‌های بسیار بالایی در حوزه گردشگری دارد و دومین شهر گردشگری مذهبی کشور است لذا باید این گردشگری بیشتر توسعه یابد؛ گردشگری قم با وجود ظرفیت‌های مطلوبی که دارد تنها در گردشگری زیارت محدود شده است.

 در قم در کنار گردشگری زیارت باید گردشگری فرهنگی و گردشگری معنوی هم رونق داشته باشد زیرا قم مادر انقلاب است

فاطمی می‌افزاید: در قم در کنار گردشگری زیارت باید گردشگری فرهنگی و گردشگری معنوی هم رونق داشته باشد زیرا قم مادر انقلاب است و مسیرهای شکل‌گیری انقلاب اسلامی این شهر می‌تواند به عنوان جاذبه برای دوستداران انقلاب اسلامی در داخل و خارج معرفی شود؛ همچنین کویر قم مهم‌ترین جاذبه‌ای است که مسئولان باید برنامه‌ریزی کنند تا در کنار زیارت محوری برای گردشگری باشد.

وی با اشاره به گردشگری طبیعی و جاذبه‌های آن در قم عنوان می‌کند: در قم روستاهایی وجود دارد که خوش آب و هوا هستند و با ایجاد بوم گردی‌هایی می‌توانند مهم‌ترین مقاصدی برای گردشگری طبیعی و روستایی باشند هم‌چنین از ظرفیت دریاچه نمک و حوض سلطان و مناطق حفاظت شده نباید غفلت کرد.

مدیرکل دفتر توسعه گردشگری داخلی وزارت میراث فرهنگی در ادامه می‌افزاید: گردشگری در قم بهبود یافته ولی باز نیاز است که گردشگری این شهر با وجود ظرفیت‌های بالایی که دارد برای گردشگران داخلی و خارجی بهتر معرفی شود؛ طی دو سال گذشته بسیاری از تأسیسات گردشگری ما از شیوع بیماری کرونا صدمه دیده و از چرخه فعالیت اقتصادی خارج شدند که در تلاش برای بازگرداندن آنها به این چرخه هستیم.

توسعه گردشگری ارزان نرخ نسخه‌ای برای بهبود گردشگری

مدیرکل دفتر توسعه گردشگری داخلی وزارت میراث فرهنگی در بخش دیگری از گفت‌وگوی خود با اشاره به تأکید بر توسعه گردشگری ارزان نرخ در کشور می‌گوید: برای بهبود گردشگری خارجی در کشور نیاز به مدت زمان طولانی داریم ولی برای کوتاه مدت می‌توان بر گردشگری داخلی تمرکز کرد و باید بر تأسیسات گردشگری دوباره فعال شوند؛ با تکانی که این حوزه در ایام تعطیلات عید نوروز و عید فطر خورد، تعدادی از واحدهای تعطیل شده به چرخه فعالیت بازگشتند.

برای بهبود گردشگری خارجی در کشور نیاز به مدت زمان طولانی داریم ولی برای کوتاه مدت می‌توان بر گردشگری داخلی تمرکز کرد

وی اظهار می‌کند: از اقدام دیگری که می‌توان برای گردشگری به دنبال آن باشیم بهره‌گیری از زیرساخت‌های ارزان نرخ برای اسکان گردشگران به ویژه در ایام پیک سفر که می‌توان از بخش خصوصی استفاده کرد.

به گفته فاطمی، برای این امر باید در استان‌های کشور میزهای تخصصی گردشگری را در قالب‌های مختلف برگزار کنیم و از ظرفیت بخش خصوصی، فعالان و علاقه‌مندان به حوزه گردشگری کمک بگیریم این برنامه شامل استان قم نیز می‌شود.

ماندگاری مسافر و کمبود تخت‌های اقامتی چالش قم

یکی از استادان دانشگاه و مدیر گروه رشته گردشگری دانشگاه علمی و کاربردی شهرداری قم نیز به خبرنگار بازار می‌گوید: با وجود این که قم ظرفیت‌های خوبی برای گردشگری دارد و مقصد مهم گردشگران داخلی و خارجی است در دوران پیک مسافر این دومین شهر مذهبی کشور با کمبود تخت‌های اقامتی روبه‌رو است، هم‌چنین اگر می‌خواهیم گردشگری در قم را محور اقتصاد استان بدانیم باید زیرساخت‌هایی مانند حمل‌ونقل و فرودگاه و یا مترو و منوریل تعریف شود.

 توسعه باغات پسته با توجه به کمبود منابع آبی قم در دستور کار جهاد کشاورزی است

محمد آقازاده افزود: قم یک شهر زیارتی است و باید بودجه زیارت به آن اختصاص یابد و برای پیگیری آن کارگروهی تشکیل شود اگر هم اختصاص یابد ممکن بین دستگاه‌های دست اندرکار گردشگری مانند میراث و معاونت امور زائرین استانداری هدفمند هزینه نشود.

هرچند ظرفیت‌های غنی گردشگری و همچنین بخش سلامت و درمانی قم برای مردم ایران و جهان معرفی نشده و مسافر زیادی برای طبیعت گردی و یا توریستی برای دیدن اماکن تاریخی به این شهر نمی‌آید ولی زائرانی هم که در تعطیلات و مناسبت‌های مذهبی به قم سفر می‌کنند با کمبود امکانات اقامتی و رفاهی مواجه هستند و ترجیح می‌دهند مدت اقامت خود را کوتاه کنند که اگر مسئولان مربوطه فکری برای این مشکل نکنند درآمدی از این بخش نصیب دومین شهر مذهبی کشور نخواهد شد.