تهدید جدی برای آرامگاه حافظ | بی تدبیری مسئولین کار دست حافظیه می دهد؟

اقدام شهرداری شیراز برای ساخت و ساز خط مترو تا یک کیلومتری آرامگاه حافظ از قرار معلوم بدون اخذ مجوز‌های لازم از استانداری فارس و نبود تاییدیه وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی طی چندماه اخیر انجام شده است.

احداث ایستگاه مترو حافظیه شیراز که درست مقابل آرامگاه حافظ جانمایی شده، در دوران شورای چهارم شهر شیراز مورد تاکید قرار گرفت، اما مدیریت شهری شیراز در دوران شورای پنجم شهر این تصمیم را به دلیل احتمال تخریب و تهدید آرامگاه حافظ به دلیل لرزش‌های ایجاد شده زیر حافظیه رد کرده بود.

شورای پنجم شهر شیراز تصویب کرد که برای حفاظت از حافظیه و آثار تاریخی موجود در اطراف آرامگاه حافظ مترو خط دو شیراز باید در یک کیلومتری آرامگاه حافظ متوقف شود و با احداث تراموا مسیر مترو تا آرامگاه حافظ امتداد یابد و به بافت تاریخی شیراز برسد.

اما حالا اعضای شورای ششم شهر شیراز که به اعلام فعالان میراث فرهنگی، بار دیگر به لزوم امتداد تونل مترو در زیر آرامگاه حافظ تاکید دارند. بر همین اساس شهرداری شیراز نیز با حمایت اعضای شورا، تونل متوقف شده‌ی مترو شیراز تا یک کیلومتری آرامگاه ادامه داده و به ۵۰۰ متری حافظیه رسیده است!

همین موضوع موجب نگرانی از تخریب و تهدید بنای حافظیه و آثار تاریخی موجود در مسیر مترو خط دو شیراز شده است.

به گفته فعالان میراث فرهنگی شیراز در مسیر احداث خط مترو حافظیه یک آب انبار تاریخی که گفته می‌شود از نخستین آب انبار‌های احداث شده در ورودی شهر شیراز برای ذخیره آب قنات مشهور به رکن آباد این شهر بود و در محدوده‌ی آرامگاه حافظ و در زیر زمین کشف شده است، تخریب خواهد شد.

امین طباطبایی (فعال میراث فرهنگی) با اعلام این مطلب که با ادامه‌ی حفر تونل مترو در این مسیر، تنها آرامگاه حافظ و آب انبار تاریخی تهدید نمی‌شوند بلکه گورستان تاریخی هزارساله شیراز نیز در این نقطه تهدید خواهد شد، گفت: محدوده منتهی به باغ ملی و حافظیه شیراز در دوره‌های تاریخی، یک گورستان وسیع بوده که حافظ نیز در همین گورستان دفن شده است.

او افزود: سازه آبی تاریخی کشف شده در مسیر خط دو متر شیراز نیز احتمالا مرتبط با قنات رکن آباد، برای ذخیره آب لازم برای گورستان تاریخی مصلی که در زمان پهلوی اول باغ ملی شیراز بر آن احداث شده و امروز در زیر زمین مدفون است، قرار گرفته که برای آبیاری باغ‌های اطراف و استفاده عموم مردم مورد استفاده قرار می‌گرفت.

به گفته وی، عبور مترو از این منطقه نه تنها سازه تاریخی آب انبار ورودی شهر شیراز را تخریب خواهد کرد که به دلیل لرزش‌های ناشی از عبور مترو بر ساختمان حافظیه نیز تاثیر منفی خواهد داشت.

او گفت: زمانی که در دوره شورای پنجم شهر شیراز سازه تاریخی آب انبار شیراز کشف شد، شورا مصوب کرد که تونل مترو از فلکه اطلسی یا میدان قائم شیراز جلوتر نیاید تا به سازه‌های تاریخی آسیب نزند و لرزش‌های ناشی از عبور مترو، آرامگاه حافظ را تهدید نکند؛ لذا تصمیم بر آن شد که خط مترو در یک کیلومتری آرامگاه حافظ متوقف شود و مسیر دسترسی به آرامگاه و حافظیه با استفاده از تراموا ممکن شود و دیگر نیازی به حفاری مترو نباشد.

این دوستدار میراث فرهنگی تاکید کرد: قرار بود تراموا به سمت بافت تاریخی شیراز امتداد پیدا کند تا عبور مترو از زیر زمین به این محدوده آسیب وارد نکند.

او افزود: با روی کار آمدن شورای ششم، فاز اول خط دو مترو افتتاح شد که از جنوب تا فلکه ستاد به میدان امام حسین (علیه السلام) می‌رسد. با افتتاح فاز نخست خط دوم متروی شیراز، اعضای شورا از ناقص ماندن خط مترو سخن گفتند و زمزمه‌های عبور مترو از حافظیه را مطرح کردند. بدین ترتیب شهرداری شیراز به صورت چراغ خاموش و بدون دریافت مجوز‌های لازم از استانداری و میراث‌فرهنگی، کار خود را آغاز کرده و اکنون به حدود ۵۰۰ متری حافظیه رسیده است.

این فعال میراث فرهنگی شیراز تاکید کرد: فعالیت شهرداری شیراز در ادامه خط دو مترو برای رسیدن به حافظیه تخلف آشکار است. چون شورای پنجم شهر شیراز مصوب کرد که مترو نباید به سمت حافظیه برود و باید در حدود یک کیلومتری آرامگاه حافظ در فلکه اطلسی شیراز متوقف شود.

طباطبایی گفت: به رغم آنکه قرارداد احداث تراموا از فاصله یک و نیم کیلومتری آرامگاه حافظ در شورای پنجم با اعتبار ۱۵۰۰ میلیارد تومان بسته شده بود، شهرداری شیراز بدون گرفتن مجوز‌های لازم از شورای ترافیک و استانداری و بدون داشتن تاییدیه وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی، حفاری تونل مترو را تا ۵۰۰ متری آرامگاه حافظ رسانده است و قصد ادامه‌ی مسیر از مقابل آرامگاه حافظ دارد.

وی افزود: استانداری فارس در مکاتبه با شهرداری شیراز از این دستگاه خواسته است تا مجوز‌های لازم برای ادامه فعالیت در حفر تونل مترو تا آرامگاه حافظ را برای این دستگاه ارسال کند و آنها را به رفتار غیرقانونی در این خصوص متهم کرده است، اما شهرداری شیراز؛ مجوزی برای استانداری ارسال نکرده و همچنان مشغول به حفر تونل مترو تا آرامگاه حافظ است.

طباطبایی گفت: فعالان میراث فرهنگی با اعتراض به اقدام شهرداری شیراز موضوع را با اداره کل میراث فرهنگی استان فارس مطرح کرده‌اند، اما اداره کل میراث فرهنگی استان فارس از اقدام شهرداری شیراز در حفر بدون مجوز تونل مترو تا آرامگاه حافظ ابراز بی اطلاعی کرده است. این اداره گفته است که شهرداری شیراز بدون اطلاع این اداره کل مشغول حفر تونل مترو در نزدیکی آرامگاه حافظ است.

وی در خصوص گورستان باستانی موجود در مسیر حفر تونل خط دو مترو شیراز نیز گفت: در محوطه منتهی به حافظیه شیراز و بین چهارراه حافظیه، باغ ملی شیراز و مرکز اسناد و مراکز فرهنگی متعدد، یک قبرستان تاریخی وجود دارد که اتفاقا حافظ نیز در همین گورستان دفن شده است. یعنی گورستانی با قدمت ۹۰۰ تا ۱۰۰۰ سال در این محوطه وجود دارد که هیچ فعالیت باستان‌شناسی خاصی در آن انجام نشده است و به همین دلیل تونل مترو که در این مسیر در حال حفر است با ساخت و ساز‌های اطراف آن کل محوطه را دچار آسیب جبران ناپذیر می‌کند.

تونل خط دو مترو شیراز هم اکنون به حدود ۵۰۰ متری آرامگاه حافظ رسیده است و این در حالی است که به گفته فعالان میراث فرهنگی شیراز، پروژه اخیر بدون مجوز جلو می‌رود و استانداری و اداره میراث فارس هم اعلام کرده‌اند در جریان اقدامات شهرداری در حفر تونل قرار ندارند. با این وجود مسئولان شهری خود را بی‌خبر از اقدامات شهرداری در تهدید آرامگاه حافظ و محوطه تاریخی موجود در این مسیر نشان می‌دهند.