چانه‌زنی بر سر نرخ مسکن ملی
منصور غیبی-کارشناس مسکن
پروژه نهضت ملی مسکن باوجود فراز و نشیب‌ها در مناطق مختلف کشور با شدت و ضعف پیش می‌رود؛ اما باتوجه به نوسانات قیمت‌ها در بخش‌های مختلف اعم از تامین زمین، مصالح ساختمانی و... نرخ واحدها براساس مترمربع به‌مراتب بالاتر از آن چیزی است که دولت در ابتدای رونمایی از طرح اعلام کرد. عضو شورای‌عالی مسکن در این رابطه گفته است: نرخ نهضت ملی مسکن در شورای‌عالی مسکن به بحث گذاشته شده و به متری ۸ میلیون تومان رسیده‌ایم.
این در حالی است که در ابتدای رونمایی از طرح، نرخ هر مترمربع طرح نهضت ملی مسکن، ۴ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان اعلام شد. به‌طبع هزینه‌های ساخت، نتیجه طبیعی طولانی شدن پروژه نهضت ملی مسکن و در حال حاضر هزینه ساخت به حدود ۸ میلیون تومان در هر مترمربع رسیده است؛ در حالی که شاید اگر کارها روی روال بود، امکان داشت با ۴۰ درصد کمتر از این رقم، پروژه را جمع کرد.
ایده اجرای طرح نهضت ملی مسکن در صورت اجرای درست می‌توانست بخشی از مشکلات کشور در حوزه تامین خانه را برطرف کند، اما در اجرا با مشکلاتی روبه‌رو شده است. کارشناسان از ماه‌ها قبل مشکلات پروژه‌های نهضت ملی مسکن را به اطلاع وزارت راه و شهرسازی رساندند، اما تا امروز اقدام جدی برای رفع موانع انجام نگرفته است. به‌نظر می‌رسد در اجرای این طرح، یک رویه خاص وجود ندارد و بدنه مدیریتی وزارت راه و شهرسازی، بدون توجه به توافقات و راه‌حل‌های کارشناسی، روش خود را اعمال می‌کند. در طرح‌های مسکن که توسط دولت ارائه می‌شود، اعلام نرخ تمام‌شده واقعی بسیار اهمیت دارد، در واقع برآورد واقعی، عینی و دقیق باید از نرخ تمام‌شده وجود داشته باشد. این نرخ تمام‌شده باید به تمامی متولیان اجرایی، پیمانکاران، تامین‌کنندگان مصالح ساختمانی و متقاضیان به‌صورت شفاف اعلام شود. اینکه هر بار هر مسئولی اظهارنظری در رابطه با قیمت تمام‌شده پروژه نهضت ملی مسکن دارد، به ضرر تمام متولیان متصدی است. نرخ تمام‌شده واقعی بسیار مهم است و باید درباره آن شفاف‌سازی انجام بگیرد.
چرا که باوجود ارقام متفاوت، متولیان اجرایی که قرار است با پیمانکاران پروژه‌ها قرارداد امضا کنند، سرگردان مانده‌اند و طرح جلو نمی‌رود. مصرف‌کنندگان نیز باید براساس نرخ تمام‌شده واقعی، مقدار سرمایه‌گذاری خود را مشخص کنند. اینکه ابتدای راه یک نرخ اعلام شود و در اواسط مسیر، چندین نرخ اعلام شود، تمامی ذی‌نفعان نهضت ملی مسکن را دچار ضرر و زیان بسیاری خواهد کرد. اگر واقعیت آشکار نشود، همه متضرر خواهند شد، همچنین باور تمامی ذی‌نفعان خدشه‌دار شده و دیگر کسی طرح‌های دولت برای ساماندهی بازار مسکن و خانه‌دار شدن اقشار ضعیف را باور نخواهد کرد. کیفیت حاصل از اجرای پروژه براساس نرخ مصوب هم مهم است، درواقع باید به این موضوع نیز فکر کنیم که نرخ تمام‌شده چگونه و چطور خواهد توانست بر ارتقای کیفیت پروژه اثرگذار باشد. اگر بخواهیم با قیمت حداقلی پیش برویم، کیفیت کار خدشه‌دار می‌شود؛ بنابراین هر فردی و شخصی که قرار است در وزارتخانه جایگزین شود، باید براساس واقعیت‌هایی که در جامعه با آن مواجه است، جلو برود.
تامین منابع مالی و پایدار پروژه بسیار مهم است. باید بدون هیجان وارد ادامه ماجرا شود. باید دولت شهامت داشته باشد و اگر در تحقق وعده‌های قبلی ناتوان است، آن را به‌شکل رسمی اعلام کند،زیرا شفاف‌سازی در ابتدا برای بدنه خود دولت مهم و اثرگذار است و خود دولت بهتر از هر کس دیگری می‌داند در چه وضعیتی قرار دارد. اگر کیفیت ساخت و تحقق وعده، با کاهش وعده‌های قبلی به‌عنوان‌مثال با ساخت 2 میلیون مسکن در 4 سال عملی می‌شود، آن را شفاف و باشهامت اعلام کند. دولت اعلام کند 2 میلیون مسکن ساخته خواهد شد،اما با نرخ و کیفیت بالاتری تحویل متقاضی می‌شود. انطباق پروژه براساس توانایی موجود مهم است.
اگر شخصی که به‌عنوان وزیر جدید به وزارتخانه خواهد آمد، باز هم شعار دهد و اعلام کند من می‌توانم وعده‌های قبلی را که دیگران قادر به اتمام آن نبودند، به پایان برسانم، به‌نوعی آخرین بازمانده‌های اعتماد نیز از بین خواهد رفت؛ این تغییر و تحول بهترین فرصت برای تعادل ثانویه است.
ارسال نظر