صرفه‌جویی کلیدواژه‌ای مهم
محمدعلی خطیبی- کارشناس انرژی
گاز، یکی از مهم‌ترین انرژی‌هایی است که زندگی ما را تحت‌تاثیر قرار می‌دهد. مصرف بی‌رویه گاز، سبب می‌شود تا در آینده نزدیک با مشکلات اساسی مواجه شویم. افراد زیادی بی‌توجه به این انرژی مهم، مصرف گاز خود را چندبرابر کرده‌اند و به آینده بدون گاز توجه ندارند؛ به‌طورقطع این انرژی روزی تمام خواهد شد.
امروزه نه‌تنها توسعه، بلکه ادامه زندگی نیز نیازمند انرژی است. در جهان امروز، تامین انرژی از طریق حامل‌های متنوعی چون نفت، گاز و فرآورده‌های آنها مثل زغال‌سنگ، انرژی هسته‌ای و انرژی‌های تجدیدپذیر انجام می‌شود.
بنابراین باتوجه به نقش موثر انرژی در توسعه و رفاه اقتصادی و افزایش مصرف انرژی، باتوجه به محدود بودن منابع، لزوم مدیریت صحیح تولید و مصرف گاز طبیعی به‌عنوان تمیزترین سوخت فسیلی که آثار منفی زیست‌محیطی کمتری دارد، بسیار ضروری است.
هر قسمت از زنجیره تولید گاز طبیعی برای تامین تقاضای مصرف‌کنندگان، حیاتی و مهم است. مقدار ذخایر و تولید می‌تواند روی انتظارات بازار گاز و قیمت‌ها در شرایط فعلی و آینده تاثیرگذار باشد، به‌همین ترتیب، در دسترس بودن ظرفیت خطوط لوله و ذخیره‌سازی، تعیین‌کننده هستند که چه مقدار گاز و به چه نواحی قابل‌انتقال است؛ بنابراین این فاکتورها نیز روی زنجیره تولید تاثیر می‌گذارند.
همچنین توازن عرضه و تقاضای گاز طبیعی در سطح ملی و منطقه‌ای نیز تحت‌تاثیر قرار خواهد گرفت. در هر ناحیه برحسب شرایط مختلف تولید و تامین تقاضا، نرخ گاز متفاوت است. پایین‌ترین قیمت‌ها در نواحی با هزینه پایین تولید و تقاضای کم و بالاترین قیمت‌ها در نواحی با تولید و انتقال محدود و تقاضا بالا خواهد بود.
وضعیت گاز به‌گونه‌ای است که اگر مصرف اصولی انجام نگیرد، در فصل‌های پاییز و زمستان با مشکل‌هایی مواجه خواهیم شد، اما در سایر فصول سال، مازاد خواهیم داشت. کمبود گاز شرایطی را به‌وجود آورده است که ما نمی‌توانیم بیشتر از حجمی مشخص به کشورها صادر کنیم، همین میزان فعلی نیز با کاهش مواجه شده است؛ چنین امری، در فصل زمستان تشدید خواهد شد.
در فصل سرد سال، میزان مصرف داخلی در کشور افزونی پیدا خواهد کرد و اگر بخواهیم توان صادراتی را افزایش دهیم، در داخل با مشکلات کمبود گاز مواجه می‌شویم. ازاین‌رو، در فصل سرد امکان تمرکز بر بحث صادرات گاز وجود ندارد. در چنین شرایطی، یا باید میزان تولید را افزایش دهیم، یا باید با همین میزان تولید، صرفه‌جویی داشته باشیم. باتوجه به صرفه‌جویی که انجام می‌گیرد، از آن مقدار مازاد باقیمانده، می‌توان حجم صادرات را تا حدی افزایش داد. اگر این ۲ مورد انجام نگیرد، در بحث صادرات، با مشکل مواجه خواهیم شد.
لازم است، بپذیریم که در مصارف داخلی، وابستگی شدیدی به گاز داریم. اصلی‌ترین وابستگی ما در بحث انرژی، موضوع گاز است. اگر بخواهیم وابستگی به گاز را تغییر دهیم، نیاز به یک زیرساخت اساسی داریم و باید زیرساخت‌های فعلی اصلاح شوند. با به‌وجود آوردن زیرساخت‌های مناسب، می‌توان انرژی‌های دیگری را نیز، وارد سبد مصرف کرد که با این اقدام، وابستگی به گاز کمتر خواهد شد، از این‌رو به مرور زمان، انرژی‌های دیگری را می‌توان جایگزین گاز کرد. همان‌طور که گفته شد، چنانچه میزان تولید گاز در کشور افزایش پیدا کند، ما می‌توانیم حجم بیشتری را صادر کنیم و با کشورهای صادرکننده، وارد رقابت شویم. ما در کشور به اصلاح الگوی مصرف باید توجه ویژه‌ای داشته باشیم، زیرا صرفه‌جویی امری بسیار مهم است. کشورهای صادرکننده گاز، بحث صرفه‌جویی و الگوی مصرف را در کشور رعایت می‌کنند. اگر این امر در کشور ما نیز رعایت و جلوی مصرف بی‌رویه گاز گرفته شود، مقدار حجمی را که به‌صورت مازاد باقی می‌ماند، می‌توان به‌میزان گاز صادراتی افزود و در این صورت میزان صادرات افزایش می‌یابد. گازی که در حال مصرف بی‌رویه آن هستیم، ممکن در آینده‌ای نه‌چندان دور، تمام شود و این زندگی آسوده برمبنای گاز برای ما سخت و طاقت‌فرسا شود. به این فکر کنید که همین فردا دیگر گاز تمام شده است و شما وابستگی شدید به این انرژی دارید؛ چه اقدامی انجام خواهید داد؟ اگر صرفه‌جویی درباره این انرژی انجام نگیرد، یک روز از خواب بیدار می‌شویم و گاز تمام خواهد شد.
ارسال نظر