مهم ترین علل بروز بیماری های قلبی / چگونه از سکته پیشگیری کنیم؟

سلامت قلب در روزگاری که ما زندگی می کنیم، پیر و جوان نمی شناسد. هر لحظه ممکن با مشکلات قلبی رو به رو شویم یا نهایتا به واسطه سکته قلبی راهی بیمارستان شویم. به واسطه اهمیت سلامت قلب سازمان جهانی بهداشت، اعلام کرد؛ سلامت قلب برای هر فرد یک حق بشری اساسی ویکی از ارکان دسترسی به عدالت در سلامت جهانی است. همچنین روز جهانی قلب در سال ۲۰۰۰  پایه گذاری شد تا آگاهی عمومی نسبت به تهدید بیماری قلبی و سکته مغزی و اهمیت شیوه زندگی قلب سالم را افزایش دهد. 

اتحادیه جهانی قلب از سال ۲۰۰۵ هر ساله، ۲۹ ماه سپتامبر را بعنوان روز جهانی قلب برای افزایش آگاهی جهانیان در خصوص بیماری های قلبی عروقی معین کرده است. یکی از مهمترین  راه‌های رسیدن به اهداف پیشگیری و کنترل بیماری قلبی عروقی آموزش همگانی و برگزاری پویش های عمومی است. هدف روز جهانی قلب این است که با اقدام برای سلامت قلب به انسانیت و سلامت جامعه و طبیعت کمک کنیم و با انتخاب شیوه زندگی سالم و چند تغییر ساده سلامت قلب خود را حفظ کنیم. گزارش‌های جهانی نشان می‌دهد که  از هر سه مورد مرگ و میر یک مورد به علت بیماری قلبی عروقی است. بیماری قلبی عروقی همچنان مهمترین مرگ و ناتوانی در دنیا است و سالانه سبب مرگ بیش از ۱۷.۵میلیون نفر می شود.

در سال های اخیر اوضاع و احوال قلب ایرانی‌ها هم تعریفی ندارد. از میان ۲۰ علت اول مرگ‌ها شایع‌ترین علت مرگ و میر در جامعه به علت بیماری‌های ایسکمیک قلب و بیماری‌های ناشی از فشارخون بالا است. در خصوص وضعیت بیماری قلب در ایران گفتگویی با  فریبا هندسی متخصص قلب و عروق داشتیم. در ادامه مشروح این گفتگو را می خوانید. 

هندسی درباره عوامل مستعد کننده بیماری های قلبی به خبرنگار گسترش نیوز گفت: این عوامل  شامل چاقی، فشار خون، دیابت، بیماری های قلبی ژنتیکی، مصرف سیگار و  فعالیت کم است. با توجه به اینکه  زندگی امروزه به سمت ماشینی شدن می‌رود  شانس ابتلا به بیماری قلبی نیز افزایش خواهد یافت. شیوع بیماری قلبی در جهان بالا است و بیشترین عواملی که باعث ایجاد بیماری های قلبی در ایران شده است مربوط به فشارخون و دیابت است که مطالعات گسترده ای در این زمینه انجام شده است. شیوع فشارخون بالا شامل  ۲۵ درصد افراد جامعه می‌شود. همچنین  ۱۵ تا ۲۰ درصد افراد جامعه مبتلا به  دیابت هستند.

وی افزود: بیماری قلبی عروقی اولین علت مرگ در دنیا و همچنین در کشور است و سالانه تقریباً ۱۸.۵ میلیون نفر در سراسر دنیا به علت بیماری قلبی عروقی فوت می کنند. اکثریت این مرگ‌ها ناشی از بیماری کرونر قلب است که به شکل حمله های قلبی و سکته مغزی تظاهر می‌کنند. دخانیات، الکل، رژیم غذایی ناسالم و کم تحرکی عوامل خطر اصلی بیماری قلبی عروقی و سکته مغزی هستند که در افراد به شکل فشارخون، قند خون و کلسترول خون بالا، اضافه وزن و چاقی و خطرات تخریب کننده سلامت قلب تظاهر می‌کند.

این متخصص قلب ضمن اشاره به برگزاری روز جهانی قلب گفت: آموزش‌های روز جهانی قلب نقش بسیار مهمی در تغییر عوامل خطرناک دارد و بزرگترین اقدام در جهت افزایش آگاهی برای بیماری قلبی عروقی است. هر سال مراسم روز جهانی قلب در سراسر دنیا با یک موضوع مختلف که مسائل کلیدی و عناوین مرتبط با سلامت قلب را منعکس می کند، برگزار می‌شود. در طول سال مناسبت‌های گوناگون و فعالیت های مختلف مرتبط با سلامت قلب سازماندهی می‌شود. امسال روز جهانی قلب،  پنج شنبه ۲۹ سپتامبر ۲۰۲۳ (مصادف با ۷ مهر۱۴۰۲) برگزار می‌شود.

هندسی در ادامه ضمن ارائه راهکارهایی برای پیشگیری از ابتلا به بیماری های قلبی گفت: باید آزمایشات سالانه در افراد ۲۰ سال به بالا اجام شود و اشخاصی که دارای سابقه خانوادگی و عوامل ژنتیک هستند از سنین پایین‌تر باید اقدام به تشخیص برای پیشگیری از این بیماری‌ها انجام دهند که شامل کنترل فشار خون بصورت منظم و انجام تست‌های قلبی و آزمایشات خون  و کنترل وزن بدن است که درصورت وجود مغایرت به سرعت تشخیص داده شود و نسبت به بروز عوامل خطرناک و اسیب و حوادث خطر ناک پیشگیری گردد.

آیا برای تشخیص بیماری های قلبی باید حتما اکو کاردیو گرافی انجام شود؟

وی افزود: برای تشخیص بیماری‌های قلبی اکو کاردیو گرافی انجام می‌شود اما بستگی به بیمار مراجعه کننده دارد. انجام یک سری از فاکتورهای خونی و کنترل خیلی مهم است. چربی‌های مضر یا LDL  و کنترل سطح قندخون و A1C از جمله فاکتورهای مهم هستند. میزان فشارخون و وزن بیمار باید بررسی گردد و افرادی که عوامل مشکوکی داشته باشد انجام تست‌ در شرایط فعالیت و حالت استراحت بررسی می‌شود تا تغییرات نوار قلب بررسی گردد.

این متخصص قلب خاطر نشان کرد: بیماری مادرزادی قلبی یا انتقال بیماری از مادر و پدر به فرزند موضوعی متفاوت است.  ممکن است یک بیماری از طریق مادر و پدر و یا هردو به فرزند منتقل شود بسیاری از بیماری های قلبی مادر زادی هستند که در سنین پایین معمولا پزشکان متخصص قلب  اطفال تشخیص می‌دهند. برای افرادی که سنین بالاتری دارند بیشترین اختلالی که مشاهده می‌شود هایپرتروفی میوکارد است که در سنین جوانی دچار مرگ ناگهانی می‌شوند. این نوع بیماری بیشتر در ورزشکاران مشاهده می‌شود که به آنها بیشتر توصیه داریم که چکاب های قلبی شوند بخاطر اینکه بدنبال انجام فعالیت‌های شدید ممکن است دچار آریتمی شوند و یا پمپاژ قلب شان دچار مشکل شود.  حتی ممکن است دچار مرگ ناگهانی شوند.

هندسی در پایان گفت: انجام ورزش روزانه و سبک را به جوانان توصیه می‌کنیم. در برنامه خود پیاده‌روی روزانه به مدت یک ساعت و حداقل نیم ساعت  را داشته باشید و اصلا شدت ورزش اهمیتی ندارد و وطول مدت آن حائز اهمیت است. لزوما دویدن و خسته کردن به معنای ورزش نیست استمرار در پیاده روی مهم است. همچنین از استعمال دخانیات پیشگیری کنید و از خوردن چربی‌های مضر و جامد پرهیز داشته باشید.  انجام چکاپ‌های دوره‌ای برای کنترل فشارخون، میزان چربی و قند خون ضروری است.