نابودی ذخایر دریایی با صید ترال

 صید و صیادی یکی از مشاغل قدیمی در استان بوشهر بوده که مردم این دیار از دیرباز به این شغل مشغول بوده‌اند و هنوز هم افراد بسیاری زیادی در این زمینه مشغول به کار و فعالیت هستند. آبزیان دریایی با آسیب‌ها و چالش‌های فراوانی روبه‌رو است که یکی از آنها استفاده از شیوه‌های صید کف روب است؛ البته آلودگی‌های دریایی، ورود شناورهای بزرگ نفت‌کش، نشت نفت از لوله‌های انتقال و شناورها و.... از دیگر تهدیدهای آبزیان دریایی است. یکی از مهم‌ترین چالش‌ها در نابودی ذخایر دریایی استفاده از شیوه‌های صید ترال است که وعده‌های مسئولان برای مقابله با این شیوه صید محقق نشده است و این شیوه همچنان نابودی ذخایر دریایی را در پی داشته است. ممنوعیت قانونی صید ترال هم نتوانست جلوی تخریب بستر زنده خلیج‌فارس را بگیرد؛ دو سال پیش بود که صید ترال در خلیج‌فارس به مدت دو سال ممنوع شد اما شواهد نشان می‌دهد که همچنان شناورهای متخلف در حال جارو کردن بستر زنده خلیج‌فارس هستند. صید ترال شیوه مخربی است که مثل جاروبرقی به جان هر جنبده و آبزی که در بستر دریا است، می‌افتد و همه ماهی‌های ماکول و غیرماکول را در تورهای صیادان گرفتار می‌کند که این شیوه نابودی بسیاری از ذخایر را در پی دارد.

آبزیان خلیج‌فارس در آستانه نابودی

یکی از فعالان حوزه محیط‌زیست استان بوشهر گفت: در سایه بی‌خیالی مسئولان، لنج‌ها در سطح استان به‌ویژه در آب‌های جنوبی استان با صید ترال نابودگر بستر دریاها و منابع استفاده‌کننده از آن هستند. مریم بهمنی بابیان اینکه در نبود نظارت‌ها، امنیت شغلی صیادان بومی در معرض نابودی است ادامه داد: صید «ترال» بلای جان ذخایر دریایی و چالشی بزرگ برای صیادان است و باید این نوع صید به‌صورت کامل ممنوع شود.

لزوم توقف صید کف‌روب

وی ادامه داد: لنج‌های ترال آزادانه و حتی در مکان‌هایی کمتر از هشت مایل در دریا حاضر می‌شوند و با خاموش کردن ردیاب و چراغ‌های لنج خود، شب‌هنگام دست به غارت دریا می‌زنند که هم‌اکنون در برخی مواقع در روز هم فعالیت می‌کنند. صیادان با لنج‌های ترال با خاموش کردن ردیاب و چراغ‌های خود، شب‌هنگام دست به غارت دریا می‌زنند بهمنی خواستار توقف کامل صید به شیوه کف‌روب شد و بیان کرد: ترال نابودگر است؛ یعنی هم آبزیان کوچک و بزرگ را صید می‌کند و هم زیستگاه زنده باقیمانده آبزیان را نابود می‌کند که باید به‌صورت جدی با این شیوه مقابله شود.

استاندار بوشهر نیز یکی از مشکلات قدیمی و ریشه‌دار در استان بوشهر را استفاده از شیوه صید ترال و کف روبی دریا دانست و خاطرنشان کرد: این شیوه صید نابودی ذخایر دریایی را در پی دارد که مقابله با تخلفات این حوزه ضروری است. احمد محمدی‌زاده رفع مشکلات صیادان را بسیار مهم و ضروری دانست و ادامه داد: صید ترال و خارج از فصل در آب‌های استان به‌عنوان یک مشکل قدیمی صیادان و تخلف به شمار می‌رود. وی افزود: سازمان شیلات ایران به دنبال سازوکاری است تا به‌صورت نهادینه جلو این کار را بگیرد و تلاش می‌شود با تشکیل کارگروه‌هایی پیگیری‌های لازم برای جلوگیری از این شیوه صید مخرب انجام شود.

برخورد با متخلفان صید

به گفته مدیرکل شیلات استان بوشهر، تلاش جدی برای مقابله با تخلفات صید در آب‌های استان بوشهر ادامه دارد و بر اساس قانون با متخلفان صید در این استان برخورد می‌شود. عقیل امینی حفظ ذخایر دریایی را یک ضرورت دانست و ادامه داد: رعایت قوانین صید و صیادی لازمه رسیدن به صید پایدار و حفظ ذخایر ارزشمند آبزیان خلیج‌فارس است. وی از تشکیل کمیسیون تجدیدنظر رسیدگی به تخلفات صیادی استان بوشهر خبر داد و خاطرنشان کرد: در این نشست سه پرونده تخلفاتی شناورهای صیادی بررسی و در مجموع ۱۲۰ روز محرومیت از صید و فعالیت ناخدای متخلف برای این شناورها صادر شد. احمد محمدی یکی از فعالان محیط‌زیست هرمزگانی در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا گفت: یکی از مشکلاتی که اکوسیستم دریا را به شدت مورد تهدید قرار می‌دهد صید‌های ترال کف یا به اصطلاح محلی «جَل» است که باعث نابودی و زیان جبران ناپذیری بر پیکره دریا می‌شود.

صدمات جدی صید ترال به جامعه آبزیان

وی ادامه می‌دهد: این موضوع در مناطقی که آبسنگ‌های مرجانی استقرار یافته‌اند بسیار فاجعه بار است، آبسنگ‌های مرجانی از پر تولید‌ترین و متنوع‌ترین اکوسیستم دریا است که نابودی آن باعث نابودی بسیاری از گونه‌های جانوری دریا می‌شود بنابراین استفاده از صید ترال در غیر از زمان خود صدمات جدی را برای جامعه آبزیان در بر خواهد داشت. به گفته ملاح‌زاده یکی از صیادان هرمزگانی، استفاده از صید ترال تنها به منظور صید میگو است که معمولا از اواخر شهریور تا اوایل مهر رواج داشته و به دلیل افراط بسیار سبب نابودی آبزیان دریا می‌شود.

عدم حمایت جدی از جامعه صیادان

وی ادامه داد: در چند سال اخیر شاهد مشکلات ناشی از ورود کشتی‌های چینی ترال کفکش بودیم که با استفاده از این روش مخرب، آسیب‌های جدی را بر جامعه صیادی وارد و معشیت مردم را تهدید کردند. ضمن استفاده از ترال، گونه‌هایی دیگر از جانوران آبزی را نیز شکار می‌کردند. ملاح زاده اضافه کرد: حمایت‌ها از سمت دولت و همچنین از سمت سازمان شیلات برای جامعه صیادان ضعیف است و حمایت‌های جدی صورت نمی‌گیرد.

علی شیرزادی صیاد جاسکی نیز در این‌باره به ایلنا گفت: تعدادی از ماهی هایی که از طریق ترال، از بین می‌روند در دریا رها می‌شوند که آنها نیز باعث ضرر و زیان زیادی در دریا می‌شوند.

آبزیان در معرض نابودی

به گفته وی صیدترال یکی ازصیدهای مخرب است که به زیستگاه دریا آسیب وارد می‌کند، از جمله این آسیب‌ها می‌توان به از بین رفتن بچه ماهی هایی که برای زندگی به ساحل می‌آیند، از بین رفتن زیستگاه ماهی‌هایی مانند سفره ماهی، ماهی‌های در حال انقراض مانند شوریده، زمین کن، میگو و ماهی هایی که قدرت مهاجرت پایینی دارند، از بین رفتن چراگاه‌های ماهی‌هایی نظیر شیرماهی و ماهی‌های شکارچی و همچنین ازبین بردن تورهای صیادان ساحلی و انتظاری نام برد.

کاهش ذخیره ساحل

وی افزود: صید ترال قایق و لنج، جدی‌ترین عامل برای از بین بردن زیستگاه ساحلی برای صیادان ساحلی است و یکی از دلایل کاهش ذخیره ساحل، صیدترال لنج و قایق‌های ساحلی است. محمد جابری دیگر صیاد جاسکی در گفت‌وگو با ایلنا اظهار کرد: علاوه بر کشتی‌ها و لنج‌ها، قایق‌های بومی نیز اقدام به صید ترال به صورت غیرمجاز می‌کنند. وی اضافه کرد: صید ترال سبب تخریب زیستگاه‌های ماهی‌های ریز و کوچک شده به صورتی که حتی صیاد نمی‌تواند درآمد روزانه داشته باشند. به گفته وی، شیلات و اداره بندر به فکر ساخت زیستگاه طبیعی یا مصنوعی نیستند و این باعث شده است که هیچگونه ماهی در آب‌های نزدیک وجود نداشته باشد. صید ترال مشکلات زیادی را به وجود می‌آورد که باعث می‌شود انواع ماهی از کوچک و بزرگ با هم صید شوند. این نوع صید باعث کاهش ماهی‌ها و بیکاری برخی صیادان شده است.

سخن پایانی

از سال‌ها پیش ضمن تصویب قوانینی برای ممنوعیت صیدهای مخرب و وعده‌های مسئولان برای برخورد با شیوه‌های صید غیرمجاز ازجمله صید ترال، این موضوع به واقعیت نپیوسته و همچنان صیادان استان بوشهر و فعالان محیط‌زیست از این موضوع گلایه دارند. انتظار می‌رود ضمن مقابله با شیوه‌های صید مخرب در آب‌های استان بوشهر، با توجه به وجود ظرفیت‌های بسیار خوب برای آبزی‌پروری، پرورش آبزیان جایگزین صیدهای مخرب شود که این موضوع همت بلند مسئولان را می‌طلبد.