دولت توان پرداخت افزایش حقوق معلمان در طرح رتبه بندی را دارد؟

چند سالی است که معلمان به‌دنبال اجرای طرحی به‌نام رتبه‌بندی در آموزش‌وپرورش هستند تا با اجرای آن مزایای بیشتری شامل حال آن‌ها شود؛ طرحی که می‌خواهد تفاوت حقوق معلمان را با سایر کارمندان دولت کم کند و در سوی دیگر انگیزه‌ای باشد برای ارتقای توانمندی‌های معلمان در مدارس. در این سال‌ها گاهی رقم‌هایی به حقوق معلمان اضافه شده، اما این افزایش آن‌قدر نبوده است که بگوییم رتبه‌بندی کامل اجرا شده یا تغییری جدی در معیشت معلمان پدید آورده است.

با رتبه‌بندی، حقوق ما کمتر شد

سرعت اندک اجرای فاز‌های طرح رتبه‌بندی سبب شده است بسیاری از معلمان از اجرای آن ناامید باشند؛ ازجمله آقای حسینی که سابقه ۱۵ سال تدریس در آموزش‌وپرورش دارد. او درباره طرح رتبه‌بندی می‌گوید: با اجرای این طرح درعمل به حقوق ما چیزی اضافه نشد، زیرا قبل از اجرای آن با اجرای طرحی به‌نام کاهش حقوق‌ها، حقوقمان کمتر شد و رتبه‌بندی ناقص هیچ دردی از ما دوا نکرد.

محمدی نیز که از معلم‌های رسمی آموزش‌وپرورش است و همچنان تدریس می‌کند، می‌گوید: من معلم هستم و خواهرم پرستار است. هردو باهم کنکور دادیم و هردو باهم وارد فضای کار و هم‌زمان نیز استخدام شدیم. الان بعد از ۱۲ سال خدمت، او که زیرنظر دانشگاه علوم‌پزشکی است، ماهانه ۱۲ میلیون تومان حقوق می‌گیرد، ولی حقوق من به‌زور به ۷ میلیون تومان می‌رسد.

این معلم معتقد است اینکه تا این حد بین حقوق کارمندان دولت فاصله است، اصلا درست و عادلانه نیست و اضافه می‌کند: تازه کار ما که در آموزش‌وپرورش مشغول خدمت هستیم، از اول نسبت به دیگران سخت‌تر بوده است، ولی کادر درمان و پرسنل دانشگاه علوم‌پزشکی درعمل در ۲ سال گذشته و با همه‌گیری کرونا فشار کاری بیشتری را تجربه کرده‌اند.

محرومیت معلمان حق‌الزحمه‌ای از رتبه‌بندی

سختی شغل تربیت و آموزش بچه‌های مردم، حرف یکی‌دیگر از معلم‌های مشهدی نیز هست. حرف آقای رضوی این است که در کنار دشواری همیشگی شغل معلمی، چرا رتبه‌بندی شغلی معلمان مثل خیلی از مزایای دیگر شامل معلم‌های حق‌التحریر و حق‌الزحمه نمی‌شود.

او می‌گوید: انگار که ما معلم نیستیم. انگار که کار ما چیزی به‌جز تدریس است، انگار که تدریس ما با تدریس معلمان رسمی فرق دارد.

او رویه‌هایی را که به نادیده‌گرفتن معلمان حق‌الزحمه‌ای منجر می‌شود، نوعی ظلم می‌داند و می‌گوید: چرا باید بین همکاران این‌قدر تفاوت وجود داشته باشد.

محرومیت ۱۰ هزار معلم خراسانی از مزایای رتبه‌بندی

اکنون به‌گفته مهدی مجیدی‌فر، سخنگوی اداره‌کل آموزش‌وپرورش خراسان‌رضوی، بیش از ۹۰ هزار معلم در استان فعالیت می‌کنند که حدود ۸۰ هزار نفر از آن‌ها رسمی بوده‌اند و شامل طرح رتبه‌بندی می‌شوند.

او تصریح می‌کند: در این طرح معلم‌ها براساس سند تحول بنیادین نظام آموزشی دسته‌بندی می‌شوند؛ سندی که از موضوعات مهم برای بهبود سطح معیشتی معلمان و در راستای ارتقای شایستگی حرفه‌ای معلمان است.

به‌عقیده سخنگوی اداره‌کل آموزش‌وپرورش خراسان‌رضوی، اجرای این طرح که در ۵ دسته انجام می‌شود، متضمن بهبود کیفیت آموزشی دانش‌آموزان نیز هست.

اجرای طرح کشوری است

مجیدی‌فر، اما از چگونگی اجرای این طرح در خراسان‌رضوی اطلاعی ندارد و می‌گوید: طرح رتبه‌بندی معلم‌ها در حوزه استانی نیست و به‌صورت کشوری اجرا می‌شود.

او اضافه می‌کند: تاکنون فقط برنامه‌ها و مصوباتی که مجلس و دولت اعلام و تصویب کرده‌اند، در استان اجرا شده است.

به‌گفته او معلم‌های خراسانی بیشتر به‌دنبال اجرای طرح حقوق براساس هیئت‌علمی دانشگا‌ه‌ها هستند که این موضوع هنوز محقق نشده است.

۵ گروه از معلمان در انتظار اجرای طرح رتبه‌بندی

آموزشیارمعلم (از بدو ورود به خدمت)، مربی‌معلم (۷سال خدمت)، استادیارمعلم (۱۲سال خدمت)، دانشیارمعلم (۱۷سال خدمت) و استادمعلم (۲۲سال خدمت) دسته‌بندی‌های طرح رتبه‌بندی برای معلم‌های آموزش‌وپرورش است. با اجرای این طرح، فوق‌العاده‌ای به اشخاص تعلق می‌گیرد که درصدی از مجموع حقوق ثابت و فوق‌العاده‌های مستمر آنان است و به‌طور میانگین (۲۵درصد) بیشتر از میانگین حقوق و فوق‌العاده‌های مستمر مشمولان قانون مدیریت خدمات کشوری در نظر گرفته می‌شود. این فوق‌العاده به‌صورت مستمر و مشمول کسور بازنشستگی است و درصد‌های فوق‌العاده هریک از رتبه‌ها نیز در آیین‌نامه اجرایی تعیین خواهد شد.

طرح رتبه‌بندی اولین طرح مجلس بعد بازگشایی

دراین‌باره بیشتر مجلس‌نشینان نیز معتقدند شاغلان دستگاه‌های اجرایی کشور علاوه بر دریافت حقوق پایه، حق مأموریت، پاداش و بن کالا دریافت می‌کنند، اما کارکنان آموزش‌وپرورش تا حدودی از این مزایا محروم‌اند. این است که مجلس شورای اسلامی اکنون این طرح را در اولویت کاری‌اش قرار داده است. آن‌گونه که علیرضا منادی، رئیس کمیسیون آموزش مجلس، ۳ روز پیش به تجارت‌نیوز گفته بود یکشنبه ۹آبان مجلس بازگشایی می‌شود و قرار است بررسی طرح رتبه‌بندی معلمان اولین دستورکار مجلس باشد.

بنا به گفته او بیشترین افزایش حقوق و مزایا در این طرح به استادمعلمان مربوط است و کمترین آن به آموزشیارمعلمان. براین‌اساس، در طرح رتبه‌بندی معلمان، معلمانی که در گروه استادمعلم قرار بگیرند، مشمول افزایش ۷۰درصدی حقوق می‌شوند. رتبه بعدی به دانشیارمعلم‌ها مربوط است که مشمول افزایش ۶۰درصدی حقوق می‌شوند. پس از آن استادیارمعلمان قرار دارند که به‌احتمال حقوق آن‌ها ۴۵درصد بیشتر می‌شود. حقوق مربی‌معلم هم ۳۵درصد افزایش می‌یابد. اما کمترین میزان افزایش حقوق به آموزشیارمعلمان مربوط است که می‌توانند منتظر افزایش ۲۵درصدی حقوق باشند.

به‌عقیده منادی، این طرح به‌زودی تصویب می‌شود و انتظار می‌رود تا ۲ ماه آینده رتبه‌بندی معلمان برای اجرا آماده باشد. اما آن‌گونه که این نماینده وعده داده است، احتمالا حقوق همه معلمان مشمول این طرح از ۳۱شهریورماه براساس طرح رتبه‌بندی جدید محاسبه می‌شود.

این طرح نیازمند ۳۰ هزار میلیارد تومان اعتبار است

اما از آنجا که مهم‌ترین مانع اجرای این طرح بار مالی فراوانش برای دولت است، نیازمند تخصیص بودجه‌ای خاص است. رضا حاجی‌پور، سخنگوی کمیسیون آموزش، در صحبت از چالش بودجه لایحه رتبه‌بندی معلمان گفته است: لایحه با پیش‌بینی بار مالی ۵۰۰۰ میلیاردی به مجلس آمده است، اما به‌نظر می‌رسد اجرای آن ۳۰هزار میلیارد تومان بودجه بخواهد. منبع این تخمین کارشناسان باسابقه آموزش‌وپرورش هستند، البته کمیسیون با تخصیص بودجه ۲۰هزار میلیارد تومانی برای اجرای این لایحه هم موافق است.

آرزو می‌ماند یا عملی می‌شود؟

در پایان نه رئیس کمیسیون آموزش مجلس و نه سخنگوی این کمیسیون به این سؤال پاسخ نمی‌دهند که آیا دولت توان پرداخت این افزایش حقوق را دارد یا نه؟ زیرا دولت برای پرداخت حقوق بازنشستگان به تهاتر نفت با کشور‌هایی مانند چین و روسیه امیدوار است و مشخص نیست در چنین شرایطی آیا نوبت به معلمان می‌رسد یا اجرای کامل طرح رتبه‌بندی باید همچنان در زمره آمال آن‌ها باقی بماند.