عاملین گرانی میوه چه کسانی هستند؟

با توجه به اقلیم ۴ فصل کشور، بستر برای تولید انواع محصولات کشاورزی در کشور مهیاست، اما در برخی مواقع اختلاف قیمت از مزرعه تا بازار به حدی بالاست که میوه و صیفی با چند برابر قیمت واقعی به‌دست مصرف‌کننده می‌رسد.

اگر چه عموم افراد تصور می‌کنند که کشاورزان از آشفتگی بازار، سودهای حداکثری به جیب می‌زنند، اما در بسیاری از مواقع قیمت خرید محصولات در بازار به حدی پایین است که کشاورز تمایلی به برداشت محصول ندارند و با استمرار این روند، آینده تولید در معرض خطر قرار می‌گیرد.

بررسی‌ها از سطح بازار نشان می‌دهد که قیمت هر کیلو گیلاس تکدانه ۳۰ تا ۴۵ هزار تومان، گیلاس صورتی ۱۵ هزار تا ۳۰ هزار تومان، گوجه سبز شمال ۶ هزار تا ۱۵ هزار تومان، گوجه سبز برغان ۱۰ هزار تا ۲۰ هزار تومان، زردآلو شیراز ۲۵ هزار تا ۴۵ هزار تومان، زردآلو کاشان ۱۰ هزار تا ۲۰ هزار تومان، توت سفید ۸ هزار تا ۱۵ هزار تومان، توت فرنگی سنندج ۱۰ هزار تا ۲۰ هزار تومان و توت فرنگی کرج ۱۵ هزار تا ۲۵ هزار تومان است که با قیمت‌های مبدا اختلاف چندبرابری دارد.

بسیاری از مسئولان امر نبود الگوی کشت، سودجویی دلالان و عوامل واسطه و ضعف نظارت دستگاه‌های حکومتی را عامل اصلی اختلاف چندبرابری قیمت از مزرعه تا سفره می‌دانند و معتقدند که ایجاد زنجیره تولید تا مصرف راهی برای کنترل بازار محصولات کشاورزی به شمار می‌رود.

حال به سراغ مسئولان ذی ربط می‌رویم تا از دلایل اختلاف چندبرابری قیمت از مزرعه تا بازار و راهکارهای مناسب تنظیم بازار محصولات کشاورزی با خبر شویم:

بی توجهی به مصوبه الگوی کشت بر اختلاف چندبرابری قیمت در بازار دامن زد

رضا نورانی رئیس اتحادیه ملی محصولات کشاورزی؛ نبود الگوی کشت را علت اصلی اختلاف چندبرابری قیمت میوه از مبدا تا بازار دانست و گفت: علی رغم شرایط مساعد تولید محصولات باغی، اختلاف قیمت از باغ تا مغازه به دلیل کمبود نظارت دستگاه‌های متولی به چند برابر می‌رسد.

وی افزود: دستگاه‌های مسئول باید مداوم بر قیمت‌های سطح شهر نظارت کنند تا تورم به مصرف‌کننده تحمیل نشود که در نتیجه زنجیره تولید دچار آسیب شود.

نورانی ادامه داد: بی‌توجهی به مصوبه اجرای الگوی کشت موجب شده تا تمامی محصولات باغی اعم از هلو، شلیل، زردآلو، گیلاس و... به یکباره وارد بازار شود که به دلیل فراهم نبودن زیرساخت‌های صادراتی و افت چشمگیر قیمت، تولیدکننده متحمل زیان می‌شود.

رئیس اتحادیه ملی محصولات کشاورزی با انتقاد از کمبود صنایع تبدیلی و تکمیلی بیان کرد: با توسعه صنایع تبدیلی و تکمیلی دیگر نگران مازاد تولید و ضرر و زیان باغداران‌ نیستیم چرا که با ورود محصولات درجه ۲ و ۳ به صنایع تبدیلی و تکمیلی، شاهد عرضه انبوه و افت قیمت در بازار نیستیم.

وی ادامه داد: علی رغم آنکه قیمت محصولات باغی در مغازه‌های سطح شهر به سبب کمبود نظارت دستگاه تعزیرات سرسام آور است، اما محصول از باغداران با نرخ نازلی خریداری می‌شود که علت اختلاف چندبرابری قیمت مربوط به سودجویی عوامل واسطه و دلال و بی‌توجهی به ایجاد زنجیره تولید تا مصرف است.

اختلاف قیمت میوه از مبدا تا بازار منطقی است/کیفیت علت اصلی تمایز قیمت میوه در بازار

اسداله کارگر رئیس اتحادیه فروشندگان میوه و سبزی تهران با اشاره به دلایل اختلاف قیمت میوه و صیفی از مبدا تا بازار اظهار کرد: افزایش هزینه‌های حمل‌ونقل، احتساب سود عمده فروش و خرده فروش و خرابی بار از جمله دلایل اختلاف چندبرابری قیمت از مزرعه تا بازار به شمار می‌رود که این امر کاملا منطقی است. به عنوان‌ مثال هر کیلو پیاز سر زمین از کشاورز با نرخ ۲۰۰ تا ۳۰۰ تومان خریداری می‌شود، در حالیکه کرایه حمل هر کیلو محصول ۶۰۰ تا ۷۰۰ تومان تا تهران تمام می‌شود که با احتساب سود مغازه دار نرخ ۲ هزار و ۵۰۰ تومانی فروش در خرده فروشی‌ها منطقی است.

وی نوع و کیفیت جنس را از دیگر عوامل گرانی میوه در بازار دانست و گفت: قیمت کنونی هر کیلو زرد آلو کاشان ۱۰ هزار تومان و زردآلو شیراز ۳۰ هزار تومان است که کیفیت عامل تمایز قیمت این ۲ محصول از یکدیگر است.

کارگر درباره دلایل عرضه گیلاس با نرخ ۱۲۰ هزار تومان در خرده فروشی‌ها بیان کرد: در ابتدا ورود گیلاس نوبرانه به بازار هر کیلو محصول با نرخ‌های ۱۰۰ تا ۱۲۰ هزار تومان در بازار عرضه می‌شد، در حالیکه هم اکنون بهترین نوع گیلاس با نرخ ۴۰ هزار تومان در میدان خرید و فروش می‌شود.

رئیس اتحادیه فروشندگان میوه و سبزی عوامل واسطه و لوکس بودن مغازه‌های بالای شهر را از دیگر عوامل گرانی برشمرد.

عرضه نوبرانه محصولات باغی علت اصلی گرانی

مجتبی شادلو نایب رئیس اتحادیه باغداران تهران بازار میوه را تابع عرضه و تقاضا دانست و گفت: بارها اعلام کرده ایم‌که بازار محصولات کشاورزی باید تابع مکانیزم عرضه و تقاضا، هزینه تمام شده و سود منطقی باشد که متاسفانه در بسیاری از مواقع این امر نادیده گرفته می‌شود.

وی افزود: رصدها از سطح بازار نشان می‌دهد که قیمت میوه در خرده فروشی‌ها ارتباطی به قیمت تمام شده ندارد.

شادلو ادامه داد: سلف خران یا افرادی که کار بازرگانی انجام‌ می‌دهند و محصول روی درخت را از تولیدکنندگان خریداری می‌کنند، هزینه هایی همچون بسته‌بندی، حمل‌ونقل، سردخانه و... را متحمل می‌شوند که بخشی از اختلاف قیمت عمده فروشی تا خرده فروشی به این موضوع باز می‌گردد.

نایب رئیس اتحادیه باغداران با اشاره به اینکه عرضه نوبرانه‌ها به انبوه نرسیده است، بیان کرد: درحال‌حاضر عرضه محصولات نوبرانه به انبوه نرسیده است که این امر در کنار ذخایر روبه پایان سیب و پرتقال در سردخانه‌ها زمینه را برای نوساناتی در بازار فراهم کرده است‌.

شادلو در پایان تصریح کرد: با عرضه انبوه میوه‌های نوبرانه و جایگزینی با محصولات مانده در سردخانه تا حدودی بازار به تعادل خواهد رسید، هر چند ملاک و معیار شفافیت بازار هیچ گاه اعمال نشده است و همیشه اتحادیه به اختلاف چندبرابری قیمت از مبدا تا بازار معترض بوده است.