ابتکاری که هزینه مرغداران را کم می‌کند

صنعت و اقتصاد طیور بعد از نفت دومین گردش مالی را به خود اختصاص داده است. آمار و اعدام و ارقام بر قدرت صنعت پرورش طیور کشور شهادت می‌دهد: ایران از نظر حجم تولید گوشت طیور جز ۱۰ کشور پیشتاز به شمار می‌آید، پیش‌بینی می‌شود که ظرفیت تولید طیور و تخم پرندگان تا سال ۲۰۲۲ به ۲.۶ میلیون تن برسد زیرا گرانی گوشت قرمز گرایش مردم به این منبع پروتئینی را بیشتر کرده است (سرانه مصرف تخم‌مرغ به حدود ۳۰ کیلو گرم رسیده است).

نهاده، پاشنه آشیل پرورش طیور

اما این صنعت بزرگ و شکوفا همواره از یک معضل بزرگ رنج برده است: ایران جز بزرگ‌ترین واردکنندگان نهاده است. وارداتی بودن بخش عمده نهاده و به‌طور اخص سویا و ذرت زمینه را برای نقش‌آفرینی و مداخله دولت در صنعت پرورش طیور فراهم آورده است چون تمام نهاده موردنیاز پرورش‌دهندگان با ارز دولتی وارد کشور می‌شود. نهاده یارانه‌ای باعث شده است که دولت قیمت‌گذاری را حق مسلم خود بدانند؛ موضوعی که پرورش‌دهندگان همیشه به آن اعتراض داشته‌اند.

در این شرایط توجه به خوارک طیور جانبی و مکمل می‌تواند از آسیب‌پذیری این صنعت بزرگ کم کند. یکی از بهترین منابع جدید خوراک حشره است. در سال‌های اخیر تعدادی از شرکت‌های بزرگ سرمایه‌گذاری بسیاری در این حوزه انجام داده‌اند. از طرف دیگر افزایش بیش‌ازپیش جمعیت و به‌موازات آن نیاز فزاینده کشورها به افزایش تولید انواع گوشت، افزایش انتقادات به آب بر بودن زیاده از حد صنایع گوشت و چند عامل دیگر دست‌به‌دست هم داده‌اند تا صنایع خوراک دام، طیور و آبزیان به دنبال استفاده از منابع جایگزین یا مکمل برای تغذیه حیوانات باشند. کاهش شدید هزینه تولید خوراک دام و طیور و البته تاثیر مثبت و اثبات‌شده این نوع خوراک مغذی در افزایش ضریب تبدیل خوراک به گوشت از جمله مهم‌ترین مزایای این خوراک نوظهور است.

تولید در خود مرغداری

بسیاری از بازیگران بزرگ این حوزه که عمدتاً اروپایی هستند خوراک حشره را برای صنایع طیور تولید می‌کنند اما ابتکاری که یکی از آنها به عمل آورده در نوع خود جالب است. استارت آپ آلمانی FarmInsect قصد دارد به تولیدکنندگان دام کمک کند تا در مزارع خود بخش تولید حشرات هم راه‌اندازی کنند. به‌عبارت‌دیگر این استارت‌آپ نمی‌خواهد پودر حشرات به پرورش‌دهندگان بفروشد بلکه می‌خواهد کشاورزان سراسر جهان شروع به پرورش حشرات کنند تا میزان بهره‌وری آنها به حداکثر برسد. این شرکت آلمانی که فقط دو سال از آغاز به کار آن می‌گذرد یکی از تولیدکنندگان تازه‌وارد این بازار به شمار می‌آید. FarmInsect با تهیه پودر حشرات به عنوان یک ماده اصلی در خوراک دام، توانسته است سرمایه قابل‌توجهی جذب کند. اکثر رقبای دیگر قصد به‌طور مستقیم حشره پرورش می‌دهند و پودر تولیدشده را به فروش می‌رساند اما شرکت FarmInsect روش متفاوتی را در پیش کرده و می‌خواهد به‌جای فروش پودر حشرات آماده مصرف، تجهیزات و مواد اولیه لازم برای تولید حشرات در مزرعه را به پرورش‌دهندگان بفروشد. این ابتکار به‌طور متوسط هزینه تامین خوراک حشره را ۱۰ درصدی برای تولیدکنندگان کاهش می‌دهد. FarmInsect دو سال گذشته را صرف تحقیقات آزمایشگاهی درمورد آنچه که کشاورزان برای تولید پودر حشرات لازم دارند کرده است. افزودن خوراک حشره به فهرست سنگین و ارزبر مربوط به واردات نهاده احتمالاً نمی‌تواند چندان کارآمد و منطقی باشد اما اقتباس دانش و خرید تجهیزات لازم می‌تواند بخش از نیاز پرورش‌دهندگان به خوراک طیور را تامین کند».