هشدار/ مرگ زودرس به دلیل آلودگی هوا

در سال های پیش بنزین بی‌کیفیت یکی از متهمان اصلی آلودگی هوا به حساب می‌آمد اما با افزایش کیفیت بنزین رفته رفته این متهم از گردونه آلوده کننده ها کنار رفت اما همچنان احتراق بد خودروهای فرسوده و موتور سیکلت ها متهم اند. البته در یکی دو سال اخیر پای مازوت هم به عنوان یکی از اصلی ترین متهمان آلودگی هوا در فصل سرما باز شده است؛ متهمی که انگار قرار است با وجود آلاینده بودن، در کنار ما بماند و به این راحتی ها هم حذف شدنی نیست. با این حال در این گزارش درباره سهم هر کدام از تولید کننده های آلاینده های هوا نوشته ایم که می تواند برای برنامه ریزی های آینده، مثمر باشد.

میزان دی اکسید کربن تولیدی در کشور

آمارهای «پروژه جهانی کربن» حکایت از این دارد که در سال ۲۰۱۹ حدود ۷۸۰ میلیون تن دی‌اکسید کربن حاصل از مصرف سوخت‌های فسیلی در کشورمان تولید شده که ۲۵۳ میلیون تن آن مربوط به محصولات نفتی بوده است. در سال ۲۰۱۶ دی اکسید کربن تولیدی ایران از محصولات نفتی ۲۰۱ میلیون تن بود، به عبارتی طی سه سال این رقم ۲۶ درصد رشد داشته، همچنین در سال ۲۰۱۹ حدود ۳۴ میلیون تن دی‌اکسید کربن از طریق سوختن گازهای همراه (گازی که همراه نفت از میادین نفتی بیرون می‌آید) که به دلیل سرمایه‌گذاری نکردن برای جمع‌آوری گازهای همراه، سالانه ۱۸ میلیارد مترمکعب هدر می‌دهد. این میزان گاز، حتی از کل صادرات گاز ایران نیز بیشتر است.

مرگ زودرس ۴ هزار تهرانی به‌دلیل آلودگی هوا

سال گذشته مدیر کل محیط زیست و توسعه پایدار سابق شهرداری تهران اعلام کرده بود که سالانه در کشور ۳۰ هزار نفر بر اثر آلودگی هوا جان خود را از دست می دهند. در روزهای اخیر هم رئیس کمیسیون سلامت و محیط‌زیست شورای شهر تهران با تشریح عوامل مؤثر در ایجاد آلودگی هوای تهران گفته: «اکنون سالانه ۴ هزار مرگ زودرس به‌دلیل آلودگی هوا در تهران داریم.» مهدی پیرهادی در جلسه کارگروه اضطراری آلودگی هوای تهران گفت: «من به عنوان فردی که نماینده مردم هستم، روی گفتن این جمله را که «مردم از خودروهای شخصی استفاده نکنند» ندارم زیرا نتوانسته‌ایم حمل‌ونقل عمومی را توسعه بدهیم.

سهم هر کدام از آلاینده ها

در این بخش می خواهیم به سهم هرکدام از آلاینده ها در آلودگی بپردازیم. البته پیش از این توضیح بدهیم این آمارها که توسط شورای شهر تهران ارائه شده برای کل سال است و در پاییز مازوت نقش پررنگی در آلودگی هوا دارد که به آن هم پرداخته ایم.

منابع متحرک: سهم خودروهای سبک و سنگین طی سال حدود ۶۴ درصد از آلودگی های هواست. مصرف بالای خودروها و همچنین فرسوده بودن خودروها و موتور سیکلت ها نقش بسیار زیادی در بالا بودن سهم منابع متحرک داشته است.

صنایع: نمی‌توان از سهم صنایع و کارخانه‌ها در آلودگی آب، هوا و دیگر عوامل زیست محیطی چشم‌پوشی کرد. طبق گزارش شورای شهر تهران حدود ۱۷ درصد از آلودگی هوا مربوط به صنایع است. با ذکر این نکته که بخشی از این آلودگی به خاطر مازوت سوزی در برخی صنایع است.

نیروگاه های حرارتی: یکی دیگر از متهمان آلودگی هوا، نیروگاه های حرارتی هستند. هر چند طبق گزارش ها حدود ۱۲ درصد از آلودگی هوا طی سال تقصیر نیروگاه هاست اما به گفته مدیر عامل سابق معاینه فنی شهر تهران، مازوت متهم اصلی آلودگی هوا در فصل سرد است.

متهمان دیگر: پالایشگاه ها با حدود ۴٫۵ درصد، سوخت خانگی و تجاری حدود ۲ درصد، راه آهن و فرودگاه هم با حدود ۰٫۲ درصد متهمان بعدی آلودگی هوا هستند.