حکم شرعی چک کردن گوشی همسر از نظر مراجع

همان طور که ازدواج با کسی که به او علاقه مند هستید قرار است به زندگی شما رنگ و بویی از آرامش و عشق بدهد، رعایت حریم خصوصی و حفظ فردیت هم کماکان همین نقش را باید در زندگی مشترک ایفا کند.

ازدواج به معنی ایجاد محدودیت برای زوج ها نیست. هیچ کس نمی تواند این ادعا را داشته باشد که زوج ها به هیچ عنوان نباید حرف های ناگفته داشته باشند. چه بسا گاهی برخی از همین حرف های نگفته باعث تحکیم بنیاد خانواده شود و این به شرایط زوج ها و زندگی خصوصی شان ارتباط مستقیم دارد.

امروزه مجموعه ای از رد و نشان های معاشرت های روزمره در گوشی تلفن مان به راحتی قابل دسترس است. اما آیا به بهانه همسر بودن می توانیم بدون اجازه طرف مقابلمان از جزئیات این گفتگوها و معاشرت ها باخبر شویم. در قرآن کریم و آداب و روایت های اسلامی همواره پرهیز از تجسس به ما گوشزد شده است. حال می خواهیم بدانیم که این پرهیز درباره همسر نیز مطرح است یا خیر.

► حضرت آیت الله العظمی صافی گلپایگانی:

    بدون رضایت جایز نیست.

بسیاری از مراجع چک کردن بدون اجازه گوشی همسر را نوعی تصرف به حساب می آورند. همین نکته باید این زنگ خطر را برای زوج ها به صدا دربیاورد، چرا که تصرف بدون رضایت در اسلام از گناهان آشکار است و باید در هر شکل از آن پرهیز کرد. آیت الله صافی گلپایگانی در پاسخ به این سوال فرموده اند: این موارد جزو تصرف است و بدون رضایت جایز نیست.

► حضرت آیت الله العظمی سیستانی:

    جایز نیست.

نظر آیت الله سیستانی در این باره قاطع و صریح است. ایشان درباره این استفتاء فرموده اند که این کار جایز نیست و زوج ها را دعوت به تقوا و همدلی با یکدیگر کرده اند.

► حضرت آیت الله العظمی شبیری زنجانی:

    تنها با دلیل محکم خوف از معصیت جایز است.

► حضرت آیت الله العظمی خامنه ای:

    بدون اذن و رضایت ایشان جایز نیست.

► آیت الله العظمی مکارم شیرازی:

    تجسس در گوشی دیگران حرام است.

تلفن همراه از وسایل شخصی هر انسان است. نظر آیت الله العظمی شبیری زنجانی در این باره با اندکی احتیاط و تمایز همراه است. ایشان در پاسخ به این سوال فرموده اند: «تصرف در اموال دیگری و تجسس در عیوب دیگران جایز نیست، مگر در فرض خوف معصیت مهم یا معرضیت نوعیه برای معصیت مهم.» حال سوال این است که هر ظنی می تواند حکم خوف از معصیت را داشته باشد؟ آیا هر ظنی در هر موقعیتی می تواند مجوزی برای این کار باشد. تبعات چک کردن تلفن همراه همسر چیست و زوج درمان ها در این باره چه نظری دارند؟

قرآن درباره تجسس چه توصیه ای دارد؟

آیه ۱۲ از سوره حجرات آب پاکی را روی دست همه مان می ریزد. در این آیه صراحتا از کسانی که ایمان آورده اند می خواهد که از تجسس در امور دیگران برحذر باشند: «ای کسانی که ایمان آورده اید، از بسیاری گمان ها بپرهیزید، چرا که بعضی از گمان ها گناه است و هرگز در کار دیگران تجسس نکنید.» مفسران از این آیه این برداشت را داشته اند که ظن بی دلیل به دیگران و تهمت زدن ناروا به آن ها گناه است و تبعات بسیاری بدی برای شخص و دیگران دارد. تفحص در امور دیگران به ویژه آن هایی که خود شخص اراده بر پنهان سازی آن ها دارد جایز نیست و نباید درصدد فاش کردن آن ها برآییم.

تجسس به دلیل خوف معصیت در چه مواردی جایز است؟

اگر نشانه های انکارناپذیر از گناه در رفتار یکی از زوجین باشد یا در گذشته یکی از زوجین سابقه ای از بی وفایی و خیانت را در زندگی مشترک داشته باشد زمینه برای ایجاد این نوع خوف در طرف مقایل ایجاد می شود. در احادیث و روایات باز هم ابتدا به رد ظن بد سفارش شده است، اما اگر این خوف با دلایل بسیار محکم همراه باشد تنها آن بخشی که اطمینان می رود در آن این معصیت نمایان باشد را می توان بررسی کرد.

البته علمای عالی قدر همچنان تاکید بر گفتگو در این زمینه دارند و تصرف مال به بهانه این بررسی را جایز نمی دانند و اعلام می دارند که در صورت اقدام به این کار با یک ظن بد و بدون دلیل قاطع شخص دچار گناه تجسس در امور دیگران می شود.

زوج درمان ها چه می گویند؟

در بسیاری از موارد عدم اعتماد زوجین به یکدیگر تبعات منفی تری را در زندگی مشترک بوجود آورده است. در واقع تهمت بدون دلیل خود سرآغازی برای انجام آن عمل است و این خطر همواره یک زندگی مشترک را تهدید می کند. برای پرهیز از هر نوع ظن بود راهکارهایی به جز تجسس در امور یکدیگر وجود دارد. «دکتر زهره سیفی» زوج درمانگر در این باره توصیه هایی دارد: «متاسفانه بسیاری از زوج هایی که به کلینیک های زوج درمانی مراجعه می کنند در وهله اول مهارت گفتگو با یکدیگر را از دست داده اند. توصیه ما این است که زوج ها با فراهم کردن محیطی آرام با هم به گفتگو بپردازند. اگر دلسردی و ظن بدی دارند درباره آن حرف بزنند و دلیل بدهند و صراحتا پاسخ بگیرند.»

دکتر سیفی می گوید زوج ها با این رفتار به یکدیگر این پیام را می رسانند که هنوز برای هم مهم هستند و اولویت دارند: «همین گفتگوی بی پرده پیام های دلگرم کننده ای دارد. یعنی فردی بخشی از نگرانی خود را به دلیل علاقه به همسرش را مطرح می کند. همین نگرانی یعنی که به او و حفظ زندگی مشترک شان علاقه دارد و در آرامش باید این را به همسرش منتقل کند.»

این زوج درمان می گوید هیچ خانم یا آقایی با چک کردن مداوم و مخفیانه تلفن همسرش باعث تحکیم خانواده نشده است: «متاسفانه این موضوع جزو موارد شایع دلخوری همسران از یکدیگر است. خانم یا آقا به محض کوچک ترین ظنی به خودشان این اجازه را می دهند که حریم خصوصی همسران شان را نقض کنند. رعایت به فردیت و حریم خصوصی باعث آرامش و اعتماد بیشتر در زندگی مشترک است و اگر بخواهیم صریح باشیم باید به این موضوع اشاره کنیم که بروز چنین رفتارهای سوئی در بیشتر موارد به جای حفظ خانواده باعث از هم پاشیده شدن آن شده است.

همان طور که اشاره شد همسران باید در این زمینه خوددار باشند. سوءظن را در خودشان از بین ببرند و اگر مورد آزاردهنده ای در رفتار همسرشان دیدند در یک موقعیت مناسب و در آرامش در باره آن به گفتگو بپردازند و سعی کنند اعتماد را به عنوان یک رکن اصلی در زندگی مشترکشان حفظ کنند.»