مزایای عرضه خودرو در بورس کالا

فروش خودرو در بورس کالا می‌تواند به از بین بردن رانت و فساد در خریدوفروش خودرو کمک کند. هرچند با تدابیری که به‌تازگی در مورد شرایط خریدوفروش خودرو و ثبت‌نام اعلام شده، وضعیت بازار تا حدودی متعادل و بحث واسطه‌گری به میزان قابل قبولی در بازار کم شده است. اما به نظر می‌رسد جز یکی از این دو راه را نمی‌توان برای ساماندهی کامل بازار خودرو در پیش گرفت؛ یا فروش خودرو در حاشیه بازار یا استفاده از ظرفیت بورس کالا برای عرضه خودرو که این روش در گذشته مورد امتحان قرار گرفته و با نتیجه مثبت همراه بوده است.

امیرحسین کاکایی، کارشناس صنعت خودرو درخصوص امکان فروش محصولات خودروسازان در بورس کالا گفت: «مواد اولیه خودرو ازجمله آلومینیوم، فولاد، مس و مواد پلیمری توسط خودروسازان خریداری می‌شود و هم‌اکنون خودروسازان از آمادگی کامل برای عرضه محصولات خود در بورس کالا برخوردارند و از این نظر نباید مشکلی وجود داشته باشد.» همچنین محمد فرح آبادی، کارشناس اقتصادی در این خصوص معتقد است: «عرضه خودرو در بورس کالا رانت دو نرخی بودن قیمت خودرو را از بین می‌برد و باعث ایجاد شفافیت در بازار خودرو خواهد شد.» بسیاری از صنایع توانسته‌اند از ظرفیت بورس کالا برای ایجاد ثبات در بازارهای مصرف بهره‌مند شوند، حال به نظر می‌رسد این تغییر باید در صنعت خودرو اتفاق بیفتد تا جلو بسیاری شبهه‌ها گرفته شود.»

عرضه خودرو در بورس کالا به تعداد مناسب و بدون دستکاری قیمت

محمد فرح‌آبادی-کارشناس اقتصادی

برای فروش محصولات خودروسازان در بورس کالا چه پیش‌زمینه‌هایی باید به وجود آمده باشد تا این طرح با شکست مواجه نشود؟

خودرو را می‌توان در بورس کالا عرضه کرد، اما این عرضه در بورس مزیت ویژه‌ای ندارد. البته قیمت را شفاف می‌کند، اما اگر قرار باشد عرضه خودرو در بورس همراه با کنترل قیمت باشد، فایده‌ای ندارد. عرضه خودرو در بورس کالا تنها به شرطی امکان‌پذیر است که عرضه به تعداد مناسب و بدون دستکاری قیمت باشد.

 پیشنهاد شما برای موفقیت طرح واگذاری محصولات خودروسازان در بورس کالا چیست؟

اگر همچنان نظارت کنترلی از سوی شورای رقابت و ستاد تنظیم بازار بر قیمت خودرو باشد، بهتر است در خارج از بورس تعیین قیمت شود. چون قیمت دستوری در بورس رانت ایجاد می‌کند؛ مثلا قیمت خودرو در بورس کالا ۶۴میلیون و در بیرون ۱۲۰میلیون می‌شود که ایجاد رانت خواهد کرد.

نخست باید توان تولید و عرضه مداوم خودرو از سوی خودروسازان مشخص باشد و کالایی که در بورس عرضه می‌شود، به اندازه کافی باشد. مثلا اگر هزار واحد تقاضا وجود دارد، اما فقط ۲۰۰ واحد کالا در بورس ارائه شود، باعث بالا رفتن قیمت می‌شود. مشکلی در بازار وجود دارد مشکل عرضه مستمر است.

به نظر شما نحوه قیمت‌گذاری محصولات خودروسازان در بورس کالا مستمر خواهد شد؟

هرچند مدل خودروها تفاوت آشکار دارند و برای عرضه در بورس کالا محصولات خودروسازان را به‌عنوان کالای همگن باید در نظر گرفت، اما این اتفاق با طبقه‌بندی محصولات هر گروه خودرویی شکل خواهد گرفت.

من هم معتقد هستم برای قیمت‌گذاری نیاز به کالای همگن است و باز هم می‌گویم عرضه نیز باید مناسب باشد و دستکاری در قیمت خودرو در بورس نباشد.

ضرورت عملیاتی‌کردن ایده ورود خودرو به بورس کالا

امیرحسن کاکایی-فعال و کارشناس صنعت خودرو

 به نظر شما آیا عرضه خودرو در بورس کالا باعث تک‌نرخی شدن این محصول و از بین رفتن بحث دلالی در بازار آزاد خواهد شد؟

تجربه موفق حضور صنایعی که در بورس کالا هستند و شاهد اجرای طرح‌های توسعه‌ای آنها در سال‌های اخیر هستیم، خود گویای مزایای حضور کالاها در بورس کالاست. با توجه به تجربه موفق صنایع دیگر در بورس کالا، بهتر است خودرو نیز در بورس کالا عرضه شود تا بحث رانت و واسطه‌گری در بازار خودرو که ناشی از دو نرخی بودن است، از بین برود.

در این رابطه نیز پیشنهادهایی از سوی مقامات درخصوص عرضه مستقیم خودرو در بورس کالا ارائه شده است که به نظر می‌رسد با پرورش این ایده قادر به عملیـــــــاتی‌کردن این موضوع خواهیم بود.

درحال‌حاضر با دو نرخی بودن محصولات خودروسازان در کارخانه و بازار مواجه هستیم. به نظر شما این وضعیت چه خساراتی را به صنعت خودرو وارد می‌کند؟

دو نرخی بودن هر کالایی در بازار ایجاد رانت و فساد می‌کند. با ورود خودرو در بورس کالا، شفافیت و امکان نظارت دقیق از سوی نهادهای مسئول، جای خود را به بحث قیمت‌گذاری می‌دهد و بوروکراسی اداری برای قیمت‌گذاری بین شورای رقابت و ستاد تنظیم بازار نیز دیگر وجود نخواهد داشت.

به نظر می‌رسد اکنون نسبت به گذشته، زمینه و ضرورت ورود خودرو به بورس کالا بیشتر شده است.