چرا طرح ادغام وزارت صمت شکست خورد؟

طرح تفکیک وزارت صمت و زنده کردن وزارت بازرگانی به یکی از موضوعات پربحث محافل اقتصادی تبدیل شده و مخالفان و موافقان مختلفی دارد.  بسیاری از صاحب ‌نظران اقتصادی فعال در حوزه ‌های تجارت و صنعت اظهار نظر‌های گوناگونی در رد یا موافقت با جداسازی دو بخش صنعت و معدن کشور بیان کردند. برخی از مخالفان این طرح بر این باورند که تفکیک وزارت صمت موجب بزرگ شدن دولت و تقسیمات کشوری خواهد شد. از طرفی موافقان این طرح معتقدند با احیای دوباره وزارت بازرگانی بار سنگینی از دوش وزارت صمت برداشته خواهد شد و حوزه تجارت خارجی کشور به صورت تخصصی مدیریت خواهد شد.

خبرنگار گسترش نیوز پیرامون این موضوع گفتگویی را با محمود تولایی فعال اقتصادی و رییس اتاق بازرگانی کاشان ترتیب داده است که در ادامه مطالعه خواهید کرد. با گسترش نیوز همراه باشید.

نظام توزیع کشور مدیریت واحد ندارد

تولایی در این گفتگو با بیان اینکه من موافق طرح تفکیک وزارت صمت هستم، اظهار داشت: تجارت خارجی ما در ساختار وزارت صمت موفق به رشد و توسعه نشد. بخش خصوصی نیاز به یک متولی واحد دارد. امروزه ما دوباره در کشور درگیر شرایط محدودکننده متعددی شدیم. بنابراین بخش خصوصی باید بتواند خود را در اقتصاد مقاومتی به نحوی تجهیز کند که تکانه های مختلف تاثیری بر روی فعالیت آنها نداشته باشد. از طرفی نیاز داخل کشور نیز باید به نحو مطلوبی مدیریت شود. در مدت عمر ده ساله تفکیک وزارت صمت مشخص شد که بخش نظام توزیع کشور مدیریت واحد نداشت.

وی افزود: بخشی از نظام توزیع از بدنه وزارت صمت جدا و به وزارت جهاد کشاورزی ملحق شد. از آنجا که در آن وزارتخانه نیز نگاه تخصصی نسبت به تنظیم بازار وجود نداشت اتفاق خاصی در این حوزه رقم نخورد. بنابراین به نظر می رسد احیای وزارت بازرگانی موجب حل بخشی از مشکلات ما در کشور خواهد شد. از طرفی احیای این وزارتخانه بار جدیدی بر دوش دولت اضافه نخواهد کرد. چراکه نیروهای انسانی، ساختمان و... در حال حاضر وجود دارند و تنها ممکن است که در سطح استان ها چند مدیرکل جدید مشغول به فعالیت شوند.

تفکیک وزارت صمت به نفع مردم است

رییس اتاق بازرگانی کاشان در ادامه گفت: وزیر صمت در ساز و کار کنونی وظیفه سنگینی را به دوش می کشد. رتق و فتق امورات مربوط به حوزه های صنعت، معدن و تجارت کشور به راحتی ممکن نیست. از طرفی مدیریت بنگاه های بزرگ دولتی نیز خواسته و ناخواسته بر عهده وزارت صمت است. به عقیده من اگر طرح تفکیک وزارت صمت تصویب شود به نفع مردم، دولت و نظام جمهوری اسلامی ایران خواهد بود.

تجربه تلخ ادغام وزارتخانه صمت

تولایی در ادامه به تشریح دلایل شکست طرح ادغام وزارتخانه صمت پرداخت و گفت: ما از روز اولی که طرح ادغام وزارت صنایع و معادن و وزارت بازرگانی مطرح شد بر این باور بودیم که این اقدام با شکست مواجه خواهد شد. ما باید قبل از بارگیری بدانیم که ظرفیت هر لوکوموتیو به چه میزان است. شخص وزیر گاها ناچار است برای حل یک چالش و مشکل دو الی سه روز زمان صرف کند. تنوع موضوعات تحت مدیریت وزارت صمت موجب خواهد شد که زمان کافی برای حل مشکلات نداشته باشد. معاونان این وزارتخانه نیز در مقام تصمیم گیری قرار ندارند.

وی خاطرنشان کرد: در برخی مواقع مشاهده می شود به جهت حل یک مشکل مشخص، تضاد منافع نیز پیش می آید. به عنوان مثال به تولیدکننده فشار وارد می شود تا نیاز داخل کالای x را برطرف کند. از طرفی به واردکننده نیز تحمیل می کنند که در راستای دفاع از تولید داخل کالای x را وارد نکند. با شرایطی که امروزه تولیدکنندگان کشور با آن مواجه هستند و چالش هایی که در تهیه مواد اولیه دارند امکان برطرف کردن کالا برای آنها ممکن نمی شود و در نتیجه با افزایش قیمت روبرو خواهیم بود. از این رو به روز بودن با شرایط اقتصادی و سیاسی کشور برای همه فعالان تجاری و صنعتی کشور امری بسیار ضروری است.

رییس اتاق بازرگانی کاشان در ادامه با بیان اینکه در برخی از کشورهای دنیا وزارت بازرگانی در وزارت اقتصاد ادغام شده است، گفت: پیش از تشکیل وزارت صنایع و معادن ما در برهه های مختلف زمان شاهد فعالیت وزارتخانه های صنایع سنگین، وزارت صنایع، وزارت معادن و فلزات را داشتیم. تجربه ثابت کرده که وزرای مشغول در این وزارتخانه ها همواره در مجلس پاسخگوی نمایندگان بودند. حال مسئولیت تمام این حوزه ها به اضافه وزارت بازرگانی که خود شامل زیرمجموعه های متعدد است بر دوش یک وزیر قرار گرفته و از همین رو مبرهن است که در رسیدگی به تمام این بخش ها موفقیتی حاصل نخواهد شد.

تجارت خارجی؛ لوکوموتیو صنعت کشور

تولایی در ادامه با اشاره به اینکه احیای دوباره وزارت بازرگانی موجب تمرکز در تصمیم گیری ها و سیاست گذاری ها خواهد شد، عنوان کرد: در دولت سیزدهم، وزیر صمت اختیارات بیشتری به سازمان توسعه تجارت داد و فرد پویاتری را بر ریاست این سازمان منصوب کرد. با تعاملاتی که در دوره ریاست جدید این سازمان با بانک مرکزی و وزارت امور خارجه ایجاد شد ما شاهد حل شدن بخشی از مشکلات سابقه دار در این کشور بودیم. این موضوع نشان می دهد که نوع مدیریت در کشور می تواند فارغ از مشکلات و چالش هایی که تحریم ها و... به وجود آورده است موجب حل برخی چالش ها شود.

وی همچنین گفت: با شرایط اقتصادی و سیاسی که در داخل کشور وجود دارد و بحران ها و تکانه هایی از بیرون به ما تحمیل می شود نقش تجارت خارجی بسیار پررنگ تر می شود. بخش تجارت می تواند به عنوان لوکوموتیو صنعت کشور نقش آفرینی کند.