سرنوشت تولید معدنی در سال کرونا

امروز، ۲چالش عمده در برابر جهش تولید در صنعت معدنکاری کشور عزیزمان ایران خودنمایی می‌کند که باعث خلق نگرانی‌های جدی در اقتصاد معدنی شده است؛ اول کاهش سرمایه‌گذاری‌های بزرگ در بخش معدن و دوم موضوع عدم‌تمایل سرمایه‌گذار به ورود فناوری‌های نو در بخش معدن به دلیل نداشتن دانش و آگاهی‌های لازم است.

همگی می‌دانیم که در برنامه ششم توسعه ۸درصد متوسط رشد سالانه اقتصادی برای کشور تعریف شده است که صرفا ورودسرمایه‌های داخلی برای دستیابی به این هدف، کفایت نمی‌کند و تلاشمان باید به سمت جذب سرمایه‌گذاری خارجی باشد؛ حدود ۶۵ میلیارد دلار برای تامین مالی از خارج در برنامه ششم توسعه هدف‌گذاری شده است. برای تکمیل چرخه تولید دراین صنعت که شامل اکتشاف، استخراج، فرآوری و نهایتا تجارت مواد معدنی است، وجود ماشین آلات، تجهیزات و فناوری‌های نوین موجب بالا رفتن درصد موفقیت می‌شود. فناوری‌های اطلاعاتی و ارتباطی، فناوری‌های شیمیایی، مکانیکی و فیزیک نیز می‌توانند به کمک افزایش بهره‌وری در حوزه معدن بیایند که متأسفانه تا‌کنون فعالان معدنی در کشور ما نتوانسته‌اند به دلیل عدم‌سرمایه‌گذاری کافی و به موقع از مزیت تکنولوژی  که باعث کاهش۳۰درصدی مصرف انرژی و نهایتا افزایش بهره‌وری و کاهش هزینه‌های تولید می‌شود، بهره‌مند شوند. بسیاری از پروژه‌های معدنی هم‌اکنون به‌دلیل بالا بودن هزینه‌ها، غیراقتصادی بوده و مقرون به صرفه نیستندکه استفاده از فناوری‌های نوین  می‌تواند هزینه‌های تولید را مدیریت کرده و تولید در بخش معدن را مقرون به صرفه و امکان‌پذیر کند.

چشم‌انداز بخش معدن ایران باید براساس اصول استراتژیک زیر تعریف و سیاستگذاری شود:

1- توسعه یافتگی بر پایه فناوری‌های پیشرفته و نوآور، در تمام حلقه‌های زنجیره ارزش

2- هم‌افزایی در قالب زنجیره‌های ارزش

3- بهره‌وری در حد مطلوب از منابع در اختیار

4-  توسعه متوازن در مناطق مختلف کشور بر پایه قابلیت‌ها و مزیت‌های منطقه ای

5- لزوم انجام سیاستگذاری بر پایه آینده نگری و آینده پژوهی در هر رسته از صنعت معدنکاری کشور .

6- تغییر رویکرد تولید محور در سیاست‌های تولیدی در معادن به رویکرد بازار محور و توسعه کسب و کار و نهایتا تولید براساس نیاز بازارهای جهانی (تولید منطبق با استانداردهای بازار منطقه و بین‌الملل)

باید گفت که امروز چاره‌ای جز تمرکز روی انقلاب چهارم صنعتی در بخش معادن نداریم. دراین راستا نباید به محصولات با ارزش افزوده کم اکتفا کنیم، بلکه باید به سرمایه‌گذاری‌های جدید در حوزه فرآوری معادن و صنایع معدنی روی بیاوریم. در نهایت نباید فراموش کرد که در سال جهش تولید در کنار تمام معضلات موجود و در کنار مبارزه با بیماری کرونا اگرچه سال بسیار سختی را برای تولید و اشتغال، پیش رو داریم اما امیدواریم با تلاش همه دست اندر کاران در بخش دولتی و خصوصی بتوانیم در رسته‌های فعالیت‌های اقتصادی مربوط به بخش معدن و صنایع معدنی مشکلات را کاهش دهیم و در راستای تولیدات معدنی هدفمند گام ارزشمندی را برداریم. ممکن است این بیماری جهانی تأثیر چندانی بر بخش فولاد نگذارد اما بدون شک سایر بخش معدن از این بیماری آسیب خواهند دید. هم‌اکنون تقاضا کاهش یافته و این امر در تولید تأثیر خواهد گذاشت. امیدواریم پس از پایان این بحران با افزایش تقاضا، تولید نیز مجدد رونق بگیرد.