برنامه توسعه فولادی سه نماد بورسی

ناصر تقی زاده با اشاره به اینکه در سال گذشته نیز قیمت‌های سنگ آهن، کنسانتره و گندله همچنان تابعی از میانگین قیمت فروش شمش فولاد خوزستان بوده، گفت: نوسانات قیمت‌های جهانی سنگ آهن و گندله تاثیر با اهمیتی در قیمت‌های فروش محصولات فوق نداشته و فقط افزایش یا کاهش قیمت‌های شمش فولاد خوزستان در قیمت‌های فروش محصولات فوق تاثیر داشته است.

وی افزود: در مورد نظام قیمت‌گذاری با تشکیل بورس کالا و عرضه سنگ آهن و فـرآورده‌ها مسئله مهم کشف قیمت محصولات زنجیره فولاد تکمیل می‌شود. هدف و فلسفه اولیه تشکیل بورس کالا خروج از قیمت‌گذاری دستوری بوده زیرا اقدامات غیر کارشناسانه در بخش معادن سنگ آهن و قیمت فولاد در گذشته موجب شده به علت عدم کشف قیمت کلی زنجیـره تولید فولاد در بورس کالا، بخش‌های تولیدی به‌صورت مستقیم یا غیر مستقیم از غیر واقعی بودن قیمت‌ها آسیب‌پذیر باشند.

این مقام مسئول ادامه داد: به نظر می‌رسد با پیشرفت‌هایی که بورس کالا نموده، امروزه در جایگاهی قرار دارد که دولت و صنایع می‌توانند به آن اعتماد کنند. محصولات استراتژیک از جمله تولیدات زنجیره فولاد راهی جزو کشف قیمت واقعی در بورس کالا را ندارند و وصل کردن کل قیمت‌های زنجیره فولاد به یک محصول، منطقی نیست.

تقی‌زاده عنوان کرد: یکی از مهم‌ترین پایه‌های اقتصاد هر کشوری منابع معدنی و ذخایر زیرزمینی است، نقش معادن در رشد اقتصادی هر کشوری کاملا مشهود و بهره‌برداری از معادن عامل مهمی در رشد و توسعه اقتصادی است. زیرا معادن تامین‌کننده مواد اولیه مورد نیاز بسیاری از صنایع بوده و در امر خودکفایی صنعتی، ایجاد اشتغال مولد، افزایش تولید ناخالص ملی و درآمد سرانه نقش بسزایی داشته و با توجه به استقرار معادن در نقاط دورافتاده و کمتر توسعه یافته کشورها، نقش عمده‌ای هم در توسعه و آبادانی مناطق مزبور، اشتغال‌زایی جلوگیری از مهاجرت و شهرنشینی خواهد داشت.

وی تصریح کرد: ایران به دلیل وجود منابع و ذخایر طبیعی (نفت، گاز، مواد معدنی) در ردیف کشورهای غنی منابع طبیعی قرار دارد. به نحوی که در رده‌بندی کشورهای جهان از نظر مواد معدنی جزو ۱۵ کشور اول قرار گرفته است.ایران دارای ۱۸ نوع از انواع مواد معدنی مختلف و ۵۷ میلیارد تن ذخایر احتمالی و ۳۷ میلیارد تن ذخایر قطعی است. این ذخائر حدود ۷ درصد ذخایر کلی جهان را تشکیل می‌دهد. ارزش ذخایر معدنی ایران طبق برآوردهای اولیه ۸۰۰ میلیارد دلار است که با برنامه‌ای اکتشافی جدید تا هزار و ۴۰۰ میلیارد دلار پیش‌بینی شده است. اما علی‌رغم وجود منابع غنی مواد معدنی نقش معادن در اقتصاد ناچیز بوده و سهم معدن و صنایع معدنی از تولید ناخالص داخلی کشور حدود ۷ درصد است.

مدیرعامل چادرملو اضافه کرد: سنگ آهن مهم‌ترین بخش معدنی ایران است که براساس گزارش مرکز آمار حدود ۵۰ درصد ارزش افزوده بخش معدن مربوط به این بخش است و از طرفی ۱۹.۶ درصد اشتغال‌زایی بخش معدن ایران به معدنکاری سنگ آهن تعلق دارد. در شرایط فعلی اقتصاد ایران و تحریم‌های گسترده اقتصادی یکی از مهم‌ترین مزیت‌ها برای عبور از این بحران، توجه بر منابع معدنی و ظرفیت‌های بالقوه در داخل است. با سرمایه‌گذاری در بخش معدن می‌توان ارزش افزوده ناشی از فروش و صادرات مواد معدنی را افزایش داد و از طرفی سرمایه‌گذاری در بخش فرآوری باعث رونق اکتشاف، استخراج و بهره‌برداری خواهد شد. تاکنون با وجود ذخائر فراوان معدنی، سرمایه‌گذاری‌های انجام شده در فعالیت‌های اکتشافی، تجهیز معادن و بهره‌برداری از معادن کافی نبوده است.

تقی زاده تصریح کرد: اکنون دو شرکت بزرگ سنگ آهنی (چادرملو و گل‌گهر) که حدود ۵۴ درصد کنسانتره سنگ آهن را تولید و صنایع فولاد را از واردات بی‌نیاز کرده‌اند در دهه ۷۰ خصوصی و بدون اتکا به دولت و بودجه‌های عمرانی طرح‌های مهم توسعه و افزایش ظرفیت را اجرا و سالانه حدود ۲۵.۷ میلیون تن کنسانتره سنگ آهن (معادل ۵۴.۳ درصد کل تولید) و ۱۵.۸ میلیون تن گندله (حدود ۳۸ درصد کل تولید) مورد نیاز صنایع فولاد را تامین می‌کنند. ایجاد مشکلات و تنگناهایی از طرف دولت در سال‌های اخیر مانند پرداخت حق انتفاع، تعیین قیمت محصولات وضع حقوق دولتی و عوارض گمرکی صادرات موجب شد بخش خصوصی واقعی و توانمند در حوزه فعالیت‌های معدنی رغبتی نداشته باشد.

وی ادامه داد: براساس آخرین پایش‌های انجام شده در مورد اهداف برنامه‌های تولید فولاد در سال ۱۴۰۴ برای تحقق برنامه ۵۵ میلیون تن فولاد خام نیاز به ۸۰ میلیون تن کنسانتره سنگ آهن است که به منظور تولید این مقدار محصول باید ۱۶۲ میلیون تن سنگ آهن از معادن استخراج شود. ظرفیت ایجاد شده تا پایان سال ۹۸ حدود ۹۰ تا ۹۳ میلیون تن و پیش‌بینی تا سال ۱۴۰۴ حداکثر تا ۱۳۰ میلیون تن و مقدار ۳۲ میلیون تن کسری وجود دارد. بنابراین چنانچه عملیات اکتشافی جدید و افزایش ذخایر انجام نگیرد با توجه به ذخایر موجود اکتشاف شده، تامین سنگ آهن مورد نیاز صنایع فولاد در بلندمدت مقدور نخواهد بود.

این مقام مسئول تاکید کرد: در جهت حمایت از بخش خصوصی و تشویق در اجرای برنامه‌های اکتشافی، کنسرسیومی مرکب از ۱۲ شرکت بزرگ معدنی و صنایع معدنی شامل شرکت‌های چادرملو، گل‌گهر، گهر زمین، صبانور، فولاد مبارکه، فولاد خوزستان، فولاد غدیر ایرانیان، فولاد خراسان، ذوب آهن، معادن و فلزات، پامیدکو و سرمایه‌گذاری امید تشکیل و برای نخستین بار اجرای چنین طرح عظیمی را به عهده گرفتند و در مرحله اول حدود ۶۰ هزار کیلومتر مربع پهنه در اختیار کنسرسیوم فوق قرار گرفته و مطالعات آن شروع شده است.

تقی زاده گفت: در برنامه‌های آتی توسعه صنایع فولاد، احداث کارخانه‌های فولادسازی جدید در سواحل جنوبی با هدف صادرات در دستور کار شرکت‌های بزرگ چادرملو، گل‌گهر و فولاد مبارکه قرار گرفته است. تولید ۱۰ میلیون تن فولاد با تامین سنگ آهن مورد نیاز از محل واردات از استرالیا هدف‌گذاری شده است. این طرح در مراحل مقدماتی بوده و جهت واردات سنگ آهن، احداث تاسیسات زیربنائی و توسعه بنادر جزو برنامه‌ها است.با توجه به منابع و ذخایر معدنی موجود، اجرای برنامه‌های اکتشافی تا حصول به ماده معدنی باید در اولویت برنامه‌های توسعه معادن قرار گیرد.