احتمال وقوع زلزله بزرگ در تهران
رئیس سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران تاکید کرد که احتمال وقوع زلزلههای بزرگ در تهران از قبل وجود داشته است و خواهد داشت؛ اما رفتار غلطی که ریشه در وحشت کاذب مردم از زلزله و عدم اطمینان آنها به سازه هایشان دارد، کاملا قابل اصلاح است.
گسترشنیوز: احمد صادقی با اشاره به احتمال وقوع زلزله در تهران اظهار کرد: شهر تهران در مقایسه با دیگر شهرها از حساسیت ویژهای برخوردار است و دلیل آن سکونت چندین میلیون نفر از جمعیت کشور، تراکم بالای جمعیت و نیز تمرکز بسیاری از زیر ساختها در این شهر و یا اطراف آن است.
وی با بیان این که تمام این موارد باعث شده است تا حساسیتها نسبت به وقوع حوادث طبیعی در تهران افزایش یابد، تصریح کرد: البته خطر زلزله، خطر تازهای نیست که تهران با آن مواجه شده باشد، بلکه سالها است که از آن با خبر هستیم و بهتر بود که از مدتها قبل برای مواجهه و مقابله با آن اقدامات بیشتری را انجام میدادیم.
صادقی با بر شمردن گسلهای تهران، خاطرنشان کرد: گسل هایی همچون مشا، طرشت، ایوانکی، شمال تهران، ری، اشتهارد و... در تهران وجود دارد که در صورت وقوع زلزله و فعال شدن این گسلها میتوان پیشبینی کرد که خسارات قابل توجهی به شهر وارد خواهد شد.
وی با بیان این که وقوع زلزله در تهران دور از انتظار نیست، گفت: تهران از دیر باز در معرض زلزلههای بزرگ قرار داشته است و طبیعتا این روند در سالها و قرنهای آینده نیز وجود خواهد داشت. بنابراین این طور میتوان گفت که احتمال وقوع زلزله در تهران بوده و از این بعد نیز خواهد بود.
رئیس سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران با اشاره به تنوع رفتاری لایههای زمین و گسل ها، افزود: یک الگوی منظم در وقوع زمین لرزهها وجود ندارد و همین پیچیدگی سبب شده تا امکان پیشبینی زلزله حتی در پیشرفتهترین کشورهای دنیا نیز وجود نداشته باشد و تحقیقاتی هم که در این زمینه انجام شده است به نتایج کاملی نرسیده است. بنابراین تاکنون در هیچ جای دنیا پیشبینی مکان، زمان و بزرگی زلزله محقق نشده است که البته امیدواریم در آینده دانش و تجهیزات بشر امکان پیشبینی آن را فراهم کند.
وی با بیان اینکه تهران منطقهای است که از دیرباز در معرض زلزلههای بزرگ بوده و در سالیان و قرنهای آینده نیز خواهد بود، گفت: احتمال وقوع زلزلههای بزرگ در تهران از قبل وجود داشته است و خواهد داشت. از سوی دیگر تنوع و پیچیدگی رفتاری گسلها و فقدان یک الگوی منظم در وقوع زمین لرزهها باعث شده است تا برنامههای پیشبینی دقیق زلزله در دنیا، حتی کشورهای پیشرفته در دانش زلزله شناسی به نتیجه کاملی نرسد. بنابراین، به وضوح میتوان گفت که پیشبینی زلزله به معنی تعیین دقیق مکان، زمان و بزرگی آن با دانش و تجهیزات کنونی در اختیار بشر، امکانپذیر نیست.
رئیس سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران اضافه کرد: تنها میتوان با داشتن اطلاعات کافی و دقیق از لرزه خیزی منطقه بهصورت احتمالاتی پیشبینیهای میان مدت و طولانی مدت کرد؛ اما با توجه به فقدان اطلاعات کافی و دقیق زلزلههای گذشته در کشورمان که ناشی از جوان بودن علم زلزله شناسی در کشورمان است، حتی این پیشبینیهای میان مدت و طولانی مدت هم خیلی قابل استناد نیست.
صادقی در مورد دوره بازگشت زلزلهها در تهران که معمولاً بین ۱۵۰ تا ۲۰۰ سال مطرح میشود، اظهارکرد: باید گفت که تهران در سالیان گذشته بوسیله تنها چند زلزله در سالهای ۷۴۳، ۸۵۵، ۹۵۸، ۱۱۷۷، ۱۶۶۵و ۱۸۳۰ میلادی لرزیده است که اختلاف بین دو زلزله آخر حدود ۱۶۵ سال است. وجود چنین اطلاعاتی قطعاً ارزشمند است و انصافاٌ در این مورد زحمات زیادی کشیده شده است اما دقت مکان و بزرگی این زلزلهها با توجه به این موضوع که هیچ اندازه گیری دقیق دستگاهی از آنها وجود ندارد؛ مبهم است.
وی با بیان اینکه کاملاً منطقی است که نتوان در مورد دوره بازگشت زلزله تهران اظهار نظر دقیق کرد، گفت: این موضوع وقتی روشن تر میشود که در هیچ جای دنیا تفاضل مجموعه محدودی از دادهها به عنوان معیاری برای وقوع زلزله بزرگ بعدی نیست. نتیجه گیری کلی اینکه هیچ مبنای علمی و منطقی برای تعیین مشخصات دقیق زلزلههای بعدی یعنی زمان، مکان و بزرگی آن وجود ندارد.
رئیس سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران درباره اینکه آیا زلزله قابل کنترل است یا خیر؟ گفت: این سوال را میتوان با نگاهی به برنامههای پیشگیری و مقابله با زلزله کشورهای پیشرفته دنیا خیلی واضح پاسخ داد. آری، زلزله قابل کنترل است و میتوان خسارات و تلفات ناشی از آن را به حداقل مقدار ممکن رساند اما به شرط اینکه واقعیتها را بپذیریم. واقعیت این است که شاه کلید مقابله با زلزله، مقاوم و اصولی ساختن سازهها در ساختگاه مناسب است. بدون داشتن سازهها و زیرساختهای مقاوم برنامههای کنترل بحران زلزله خیلی نتیجه بخش نخواهد بود.
صادقی اضافه کرد: نکته دیگری که باید با اهمیت ویژهای به آن توجه شود مسئله آموزش است. نوع واکنش اقشار مختلف به زلزلههای اخیر نشان داد که مسئله آموزش یک حلقه مفقوده در برنامههای کنترل بحران است. این آموزش باید عمیق و بهصورت مداوم و مستمر باشد.
وی بر ضرورت داشتن اطلاعات لازم و کافی قبل و بعد از وقوع زلزله برای کنترل و مدیریت بحران تاکید کرد و گفت: لازم است تا بسترهای سخت افزاری و نرم افزاری پایش فعالیتهای لرزهای افزایش یافته و به روز شوند. کاملاً طبیعی است که زلزلههای بزرگ متاسفانه با تخریب و کشته و مجروح شدن مردم همراه خواهد بود. اما آنقدرها هم که به نظر میرسد زلزله خطرناک و وحشتناک نیست.
رئیس سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران با بیان اینکه داشتن سازههای مقاوم در برابر زلزله و آموزش دادن اقشار جامعه در برابر زلزله باعث میشود که از زلزله ترسی نداشته باشیم، گفت: تجربه زمین لرزه سرپل ذهاب نشان داد که سازه هایی که اصول مهندسی کافی را در طراحی سازه رعایت کرده اند؛ دچار تخریب نشدهاند و ساکنان خود را محفوظ نگه داشتهاند. ترس و هیجانات کاذب از زلزله در کلانشهر تهران و محدوده اطراف آن باعث شده است تا سطح آسیبپذیری تهران و البرز به زلزلههای با بزرگی کوچک هم کشیده شود.
وی ادامه داد: همچنین با توجه به اینکه برای تعریف زلزله تهران و تاثیرات آن بر شهر، افراط و تفریط بسیار زیادی وجود دارد، گفت: زلزله را نباید آنقدر بیاهمیت جلوه داد که جامعه به آن توجه نکرده و این پدیده را فراموش کنند و نباید آنقدر هم از آن پدیده وحشتناکی ارائه کرد که نگرانیهای شدید، وحشت عمومی و هیجانات کاذب به جامعه وارد شود که این خود آفتی بزرگ است.
صادقی با اشاره به شایعات و خبرسازی هایی مبنی بر اینکه پس از زلزله تهران، این شهر نابود میشود، کار تهران تمام میشود یا حتی تهران سالیان بسیار تعطیل میشود، گفت: چگونه میشود که این اخبار و اطلاعات که البته درست هم نیستند را به جامعه تزریق کرد و از همان جامعه انتظار واکنش مناسب و پناهگیری اصولی را در هنگام وقوع زلزله داشت. زلزلهای که همین یکسال پیش در ملارد البرز اتفاق افتاد جزو زلزلههای دسته متوسط و نسبتاً بدون خطر محسوب میشد. با این حال چیزی نمانده بود که رفتار غلط ما در جامعه بحران ساز شود.
وی ادامه داد: رفتار غلطی که ریشه در وحشت کاذب مردم از زلزله و عدم اطمینان آنها به سازه هایشان دارد، کاملا قابل اصلاح است. همانطوری که عنوان شد با آموزش جامعه و ساخت اصولی سازه؛ چالش زلزله در تهران را میتوان کنترل کرد. از سوی دیگر، به دنبال وقوع زلزلهها همواره شایعات فراوانی منتشر میشود. بهترین و مناسبترین راه برای مقابله با این شایعات آموزش دقیق مردم است. اگر افراد جامعه تعریف اصولی و علمی زلزله را بدانند؛ به این شایعات توجه نخواهند کرد.
به گقته صادقی، نکته بعدی این است که افراد جامعه به جای دریافت اطلاعات کاذب و نامعتبر، از مراکز معتبر علمی و مراکز متولی مدیریت بحران اطلاعات خود را دریافت کنند. زلزله به هیچ وجه قابل پیشبینی دقیق نیست. رفتار طبیعی زمین به گونهای است که پس از وقوع یک زلزله بزرگ، وقوع پس لرزهها کاملاً طبیعی است. کاملاً طبیعی است که پس از زلزله هایی همچون زلزله سرپل ذهاب و کرمان پس لرزههای فراوانی تا روزها و حتی ماهها بعد از زلزله ادامه داشته باشد. در نتیجه برای خنثی کردن اثر شایعات درباره زلزله و دیگر مخاطرات طبیعی اخبار موثق در این مورد را باید از مراکز مرتبط با پشتوانه علمی جستوجو کرد.
منبع: ایسنا
ارسال نظر