سازوکار مالی اروپا با ایران از زبان دویچهوله
تارنمای آلمانی دویچه وله در گزارشی با عنوان اینستکس (Instrument In Support Of Trade Exchanges-INSTEX) «ابزاری در حمایت از تبادلات تجاری» به نقش این سازو کار در تسهیل روابط تجاری اروپا با ایران در زمان تحریمهای اعمالی امریکا پرداخت.
گسترشنیوز : هدف اصلی و ویژه (INSTEX) تسهیل تجارت بین اتحادیه اروپا و ایران در زمان تحریمهای امریکاست.
تارنمای آلمانی در گزارش خود به واکاوی چگونگی کار این ابزار مالی، بازیگران دخیل و تاثیرات احتمالی آن پرداخت.
بر اساس این سازوکار آلمان، فرانسه و بریتانیا یک ابزار حمایتی به منظور کمک به تجار اروپایی در تجارت با ایران آنهم در شرایط تحریمهای ایالات متحده طراحی و راهاندازی کردهاند. بنابراین امروز پس از ماهها مذاکره و بررسیهای فنی و به دنبال خروج یک جانبه دولت ترامپ از معاهده هستهای ایران (برجام) در سال گذشته، ابزار حمایت از مبادلات تجاری با تهران ثبت و راهاندازی شد.
چگونه کار میکند؟
این نهاد جدید(new entity) به عنوان نوعی «شرکت تسویه وجوه» (Clearing house- شرکتی که در سیستمهای مالی و بانکی وظیفه تسویه قراردادها و خرید و فروش اوراق بهادار را برعهده دارد) عمل میکند. ارز مبنا در این شرکت تسویه نیز «یورو» است.
دویچه وله نوشت که این« شرکت تسویه وجوه» در انجام تجارت شرکتهای اروپایی با ایران نقش موثری ایفا خواهد کرد؛ نوعی قرارداد مبادله (barter arrangement) است که خارج از سیستم مالی جهانی تحت سلطه امریکا عمل میکند.
بر این اساس، در ابتدا انتظار میرود که تجارت صرفا در حوزه کالاهای اساسی همچون دارو، پزشکی و کشاوزی صورت گیرد و معاملات مربوط به نفت نیز که از سال گذشته میزان فروش آن از سوی ایران کاهش یافته و منبع اصلی ارز خارجی این کشور است نیز پوشش یابد.
بازیگران دخیل؟
آلمان، فرانسه و انگلیس به عنوان امضاکنندگان اروپایی برجام، «شرکت تسویه وجوه» را اداره میکنند و این نهاد در پاریس و با حمایت دولت برلین و حمایت مالی هر سه کشور مستقر خواهد شد.
بر این اساس، کشورهای یادشده برای حمایت از ابزار حمایت از تبادلات تجاری از ۲۸ کشور عضو اتحادیه اروپا نیز خواستار حمایت گستردهای شدهاند تا نشان دهنده اعتماد به نفس اروپا در اجرای تعهدات توافق هستهای باشد و به عنوان یک اتحاد علیه عمل متقابل و تلافی جویانه واشنگتن نیز عمل کند.
آیا ابزار حمایت از تبادلات تجاری کار خواهد کرد؟:
دویچه وله نوشت که هنوز جزییات فنی سازو کار مالی اروپا با ایران به صورت کامل به بیرون درز نکرده و از لحاظ نظری، این فرآیند پرداخت از شرکتهای اروپایی در مقابل مجازاتهای مربوط به تحریمهای امریکا محافظت خواهد کرد. با این حال، شرکتهای اروپایی و بانک هایی که با ایالات متحده کار میکنند، ممکن است بعد از تجارت با تهران دچار مشکل شوند و با مجازاتهای واشنگتن روبه رو شوند. چنانچه پیشتر بسیاری از شرکتهای اروپایی در پاسخ به تحریمهای امریکا از ایران خارج شدهاند. تحت این ابزار حمایتی، آنها از همکاری بانکی و مالی درسیستم تحت سلطه امریکا رها میشوند. این ابتکار در ابتدا توسط شرکتهای کوچک و متوسط اروپا عملی میشود و در آغاز حجم تجارت نیز احتمالا کوچک خواهد بود. این ابزار حمایت از تبادلات تجاری، علاوه بر تسهیل تجارت کالاهای اساسی احتمال دارد برخی از مشکلات ارز خارجی ایران را برطرف کند
واکنش امریکا
دولت ترامپ وعده داده است که کمپین 'حداکثر فشار' خود علیه ایران را به علت برنامه موشکی بالستیک و افزایش نفوذ تهران در خاورمیانه ادامه دهد. کاخ سفید به بانکها و بنگاههای اروپایی هشدار داده است که اگر آنها تحریمهای ایالات متحده را نقض کنند، جریمههای سنگین و مجازاتهای سختی شامل حال آنها خواهد شد.
پیشتر مقامهای امریکایی اعلام کردند که هر بانکی با ایران تجارت کند، از بازار ایالاتمتحده محروم خواهد شد و بدین ترتیب بر جدیت
تحریمهای ثانوی تاکید کردند.
دویچه وله افزود که وقتی اروپا تصمیم به حمایت از ایران گرفت، گزارش شد امریکا ممکن است علیه مقامهای اروپایی تنبیههایی را در نظر بگیرد. علاوه بر این، حتی زمزمه هایی از تهدید امریکا علیه بانکداران مهم اروپا ازجمله مدیران بانک مرکزی اروپا نیز شنیده شد. با این حال، موضوع بحث برانگیز این خواهد بود که آیا واشنگتن مستقیم مجازات هایی را علیه دولتهای اروپایی برقرار خواهد ساخت و یا نه. به نظر میرسد چنین تصمیمی به آشفتگی مالی بیشتری منجر شود.
نگاه ایران
تحریمهای امریکا درتجارت طلا و فلزات گرانبها، ممنوعیت فروش هواپیما و دستیابی به دلار ایران را با مشکلات چندی روبه رو ساخته است. ایالات متحده همچنین بر فروش نفت ایران محدودیتهای جدی اعمال کرده است و تهران از پاسخ کند اروپا به تحریمهای دوباره امریکا ناامید شده است؛ اما متعهد شده که تا زمانی مزایای اقتصادی برجام برای جمهوری اسلامی محفوظ باشد، در این توافق بینالمللی بماند.
علی اکبر صالحی رئیس سازمان انرژی اتمی ایران و حسن روحانی رئیسجمهوری ایران عنوان کردهاند که در صورت عدم برخورداری تهران از مزایای اقتصادی برجام، رویکرد خود به این توافق را تغییر خواهند داد.
پس از خروج امریکا از برجام در اردیبهشت ماه امسال، اتحادیه اروپا با موضعگیری علیه این اقدام، به بررسی طرحهایی با هدف حفظ تجارت با ایران پرداخت.این اتحادیه با اجرای قانون مسدودسازی تحریمها (Blocking Statute) گامی در حمایت از شرکتهای کوچک و متوسط برداشت تا این شرکتها به موجب این قانون، مشمول تحریمهای امریکا قرار نگیرند. اتحادیه اروپا قرار بود روز دوشنبه با صدور یک بیانیه، اجرای این ساز وکار را اعلام کند؛ اما انتشار این بیانیه به دنبال آنچه که اختلافهای داخلی بر سر ادبیات بکار رفته اعلام شد، به تاخیر افتاد.
منبع: ایرنا
ارسال نظر